Σε νέα μελέτη της η Τράπεζα της Ελλάδος ανακαλύπτει μία τεράστια πτώση της τάξεως του 9,2% στις τουριστικές εισπράξεις για τον μήνα Αύγουστο, το μήνα δηλαδή με την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών και στην επιδείνωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Τον Αύγουστο του 2016, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 1,8 δισ. ευρώ, κατά 379 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του Αυγούστου του 2015, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών και στην επιδείνωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε σε σύγκριση με εκείνο του Αυγούστου του 2015, οφειλόμενη στη σημαντική βελτίωση του ισοζυγίου καυσίμων και την άνοδο των εξαγωγών χωρίς καύσιμα. Η τελευταία αντισταθμίστηκε από την αύξηση των αντίστοιχων εισαγωγών αγαθών. Σε σταθερές τιμές, σημειώθηκε άνοδος των συνολικών εξαγωγών αγαθών κατά 7,8% και των εξαγωγών χωρίς καύσιμα κατά 8%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 245 εκατ. ευρώ, λόγω της πτώσης των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες παρουσίασαν πτώση κατά 9,2%, παρά την άνοδο των αφίξεων μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 1,8%. Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών αυξήθηκαν σε σχέση με τον Αύγουστο του 2015, λόγω της βελτίωσης του ισοζυγίου των αεροπορικών μεταφορών, ενώ το πλεόνασμα του ισοζυγίου θαλάσσιων μεταφορών περιορίστηκε στα 299 εκατ. ευρώ από 327 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο του 2015. Επίσης, βελτίωση σημείωσαν και οι καθαρές εισπράξεις από λοιπές υπηρεσίες.
Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω εξελίξεων, το συνολικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε πλεόνασμα 2,2 δισ. ευρώ, κατά 236 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του Αυγούστου του 2015.
Τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων τον Αύγουστο του 2016 παρουσίασαν αυξημένα ελλείμματα σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2015. Η επιδείνωση του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, ενώ η επιδείνωση του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων οφείλεται κυρίως στις εξελίξεις στον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Το οκτάμηνο
Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2016, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 430 εκατ. ευρώ, μικρότερο κατά 560 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2015. Ειδικότερα, τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασαν βελτίωση, ενώ το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών επιδείνωση.
Το ισοζύγιο αγαθών παρουσίασε βελτίωση κατά 663 εκατ. ευρώ, η οποία αντανακλά τη βελτίωση του ισοζυγίου καυσίμων και τον περιορισμό των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία αυξήθηκε, κυρίως λόγω της αύξησης των εισαγωγών. Σημειώνεται ότι, σε σταθερές τιμές, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών παρουσίασαν άνοδο κατά 6%, η οποία αντανακλά κυρίως την άνοδο του όγκου των εξαγωγών καυσίμων, ενώ και οι εξαγωγές αγαθών χωρίς τα καύσιμα αυξήθηκαν κατά 1,4%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών παρουσίασε πτώση κατά 1,9 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2015, λόγω της σημαντικής μείωσης των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές, η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Επιπλέον, μείωση εμφάνισαν και οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 1,3%, ενώ οι αντίστοιχες εισπράξεις περιορίστηκαν κατά 7,1%. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν σε μικρό βαθμό από τη βελτίωση του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών.
Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα ύψους 467 εκατ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2016, κατά 373 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του ίδιου διαστήματος του 2015. Βελτίωση παρουσίασε επίσης και το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων.
Ισοζύγιο κεφαλαίων
Τον Αύγουστο του 2016, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε μικρό έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος τον ίδιο μήνα του 2015, ενώ την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2016 εμφάνισε πλεόνασμα 638 εκατ. ευρώ, κατά 24 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του αντίστοιχου διαστήματος του 2015.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Τον Αύγουστο του 2016, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε πλεόνασμα 1,8 δισ. ευρώ, μικρότερο κατά 389 εκατ. ευρώ από εκείνο του ίδιου μήνα του 2015. Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2016 παρουσιάστηκε πλεόνασμα 1,1 δισ. ευρώ, κατά 537 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2015.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Αύγουστο του 2016, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων σημειώθηκε αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 99 εκατ. ευρώ. Οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) κατέγραψαν αύξηση 480 εκατ. ευρώ. Οι σημαντικότερες συναλλαγές αφορούν: α) την εισροή 280 εκατ. ευρώ από την εξαγορά του ΟΛΠ από την COSCO GROUP (Χονγκ Κονγκ) και β) την εισροή 90 εκατ. ευρώ από την πώληση στην ERGO International (Γερμανία) του 100% της συμμετοχής της Τράπεζας Πειραιώς στην ΑΤΕ Ασφαλιστική.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 426 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 607 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού. Η κίνηση αυτή αντισταθμίστηκε μερικώς από τη μείωση κατά 139 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων. Η αύξηση των υποχρεώσεων κατά 276 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως την αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων κατά 695 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με τη διακράτηση τραπεζογραμματίων. Η μείωση των υποχρεώσεων κατά 2,4 δισ. ευρώ αντανακλά τη μείωση κατά 1,5 δισ. ευρώ των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα (συμπεριλαμβάνεται και ο λογαριασμός ΤARGET) και τη μείωση κατά 905 εκατ. ευρώ λόγω της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2016, οι απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά 923 εκατ. ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, παρουσίασαν άνοδο κατά 1,4 δισ. ευρώ, έναντι ανόδου 684 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο του 2015.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 5,6 δισ. ευρώ, οφειλόμενη κυρίως στην άνοδο κατά 7,1 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση κατά 1,7 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές επιχειρήσεων του εξωτερικού. Οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού μειώθηκαν κατά 2,1 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 9,5 δισ. ευρώ αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη μείωση κατά 6,5 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό και τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων.
Στην πλευρά των υποχρεώσεων καταγράφηκε μείωση κατά 4,5 δισ. ευρώ, η οποία οφείλεται τόσο στη μείωση των καταθέσεων και repos μη κατοίκων στην Ελλάδα (συμπεριλαμβάνεται ο λογαριασμός TARGET) όσο και στο αποτέλεσμα της στατιστικής προσαρμογής.
Τέλος, οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους. Στο τέλος Αυγούστου 2016, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 6,8 δισ. ευρώ, έναντι 5 δισ. ευρώ τον Αύγουστο του 2015.
