Το Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας θα είναι η Παγκόσμια Πρωτεύουσα Αρχιτεκτονικής για το 2020. Έτσι, γίνεται η πρώτη μητρόπολη του πλανήτη που ανακηρύσσεται από την ΟΥΝΕΣΚΟ παγκόσμια πρωτεύουσα αρχιτεκτονικής.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ πρόκειται για μια καινούργια πρωτοβουλία της ΟΥΝΕΣΚΟ σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA), με στόχο την καθιέρωση ενός διεθνούς φόρουμ όπου θα μπορούν να αναζητηθούν λύσεις σε θέματα που αφορούν τον πολιτισμό, την πολιτιστική κληρονομιά, τον πολεοδομικό σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική.
«Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε καινούργιες συνέργειες μεταξύ κουλτούρας και αρχιτεκτονικής σε έναν ολοένα και περισσότερο αστικό κόσμο, στον οποίο οι πόλεις είναι κόμβοι ιδεών, εμπορίου, πολιτισμού, επιστήμης και κοινωνικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα» υπογράμμισε ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής για θέματα πολιτισμού στην ΟΥΝΕΣΚΟ, Ερνέστο Οτόνε Ρ. «Η φιλοδοξία μας είναι να διασφαλίσουμε ότι είναι μπορετό να βλέπουμε αυτές τις πόλεις ως ανοιχτούς και δημιουργικούς χώρους για ανταλλαγή, εφεύρεση και καινοτομία» συμπλήρωσε, στην ανακοίνωσή του.
Το 2020, η ΟΥΝΕΣΚΟ και η Ένωση θα συνεργαστούν με ιδρύματα που έχουν την έδρα τους στο Ρίο, αρχιτέκτονες, πολεοδόμους, αξιωματούχους που χαράσσουν πολιτικές, καλλιτέχνες και συγγραφείς για να διοργανωθούν εκδηλώσεις ανταλλαγής ιδεών. «Μέσα από τη γκάμα και την ποιότητα των δραστηριοτήτων της, η Παγκόσμια Πρωτεύουσα Αρχιτεκτονικής στο Ρίο θα αναδείξει τον κρίσιμο ρόλο της αρχιτεκτονικής και του πολιτισμού στον βιώσιμο πολεοδομικό σχεδιασμό» τόνισε ο Οτόνε Ρ.
Ο χαρακτηρισμός «Παγκόσμια Πρωτεύουσα Αρχιτεκτονικής» θα δίνεται κάθε τρία χρόνια (σε διαφορετική πόλη κάθε φορά) για να συμπίπτει με το Παγκόσμιο Συνέδριο της UIA, το οποίο και θα φιλοξενείται από την πόλη που θα έχει επιλεγεί.
Θα υπάρχει συγκεκριμένο θέμα, και για το 2020 στο Ρίο ντε Τζανέιρο το θέμα θα είναι «Όλοι οι κόσμοι. Μόνον ένας κόσμος». Το συγκεκριμένο θέμα σχετίζεται με τον 11ο στόχο στην 2030 Agenda for Sustainable Development: «Να κάνουμε τις πόλεις και τους οικισμούς περιεκτκούς, ασφαλείς, ανθεκτικούς και βιώσιμους».
Το Ρίο είναι το σπίτι πάνω από έξι εκατομμυρίων ανθρώπων, που ζουν σε γειτονιές ακραίων οικονομικών διαφορών: από τη μια, οι φαβέλες στα βουνά, από την άλλη, οι πλούσιες γειτονιές κοντά στη θάλασσα. Αυτή η ανισότητα μπήκε στο επίκεντρο των προβολέων όταν η πόλη φιλοξένησε, το 2016, τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς: μεγάλα αρχιτεκτονικά πρόζεκτ και πρότζεκτ υποδομών δίπλα σε περιοχές ακραίας φτώχιας.
Επιπλέον λόγω της εξαιρετικής διαμόρφωσης του εδάφους, η ΟΥΝΕΣΚΟ έδωσε, το 2012, σε ένα τμήμα της βραζιλιάνικης μητρόπολης τον χαρακτηρισμό «World Heritage Site», περιγράφοντάς το ως «εξαιρετικό αστικό τοπίο». Το Ρίο είναι επίσης η πόλη σημαντικότατων πολιτιστικών ιδρυμάτων, όπως η Biblioteca Nacional, το National Museum of Fine Arts, το Carmen Miranda Museum και το Museum of Tomorrow που ολοκλήρωσε προσφάτως ο Σαντιάγκο Καλατράβα. Πλούσια είναι και η κληρονομιά μοντερνισμού στην πόλη, συμπεριλαμβανομένων πολλών κτηρίων του εκλιπόντος διάσημου αρχιτέκτονα Όσκαρ Νιμέγερ (μεταξύ αυτών, η οικία του Casa de Canoas και το ανακαινισθέν ξενοδοχείο Hotel Nacional που, από το 2017, ξαναδέχεται πελάτες).
