Του Βαγγέλη Χωραφά*
ΟΙ ΕΚΕΧΕΙΡΙΕΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Η εκεχειρία των Χριστουγέννων του 1914 στο Δυτικό Μέτωπο, μεταξύ των Γάλλων, των Γερμανών και των Βρετανών στρατιωτών, είναι γνωστή. Οι στρατιώτες βγήκαν από τα χαρακώματα και συναντήθηκαν στη νεκρή ζώνη, τραγουδώντας χριστουγεννιάτικα τραγούδια και ανταλλάσσοντας ευχές. Στην πραγματικότητα δεν ήταν μια επίσημη εκεχειρία, αλλά μια σειρά από μικρές ανεπίσημες εκεχειρίες.
Το ίδιο φαινόμενο εμφανίστηκε και στο Ανατολικό Μέτωπο με πρωτοβουλία της Αυστρο-ουγγρικής πλευράς στην οποία ανταποκρίθηκαν οι Ρώσοι. Αν και υπήρχαν προβλήματα γιατί οι δύο στρατοί χρησιμοποιούσαν διαφορετικά ημερολόγια και οι γιορτές τους δεν συνέπιπταν, εντούτοις βρέθηκε έδαφος συνεννόησης.
Για το αν στο Δυτικό Μέτωπο έπαιξαν ποδόσφαιρο και οι Γερμανοί νίκησαν με 3-2, δεν επιβεβαιώνεται από όλους τους ιστορικούς. Το φαινόμενο επαναλήφθηκε και το 1915, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα. Οι στρατιωτικοί διοικητές και των δύο πλευρών δεν επιθυμούσαν τον συγχρωτισμό και την αδερφοποίηση των στρατιωτών αφού ο πόλεμος συνεχίζονταν.
Τα επόμενα χρόνια, οι μάχες ήταν εξαιρετικά αιματηρές και η αντιπαλότητα των δύο πλευρών κορυφώθηκε. Πρωτοβουλίες όπως αυτή των Χριστουγέννων 1914 δεν ήταν δυνατόν να επαναληφθούν.
ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 1944
Τριάντα χρόνια αργότερα, τα Χριστούγεννα του 1944, μια μικρών διαστάσεων εκεχειρία θα λάμβανε χώρα στο μέτωπο των Αρδεννών.
Ένα νεαρό αγόρι ο Φριτζ Βίνκεν και η μητέρα του Ελίζαμπεθ βρίσκονταν σε μια καμπίνα στο δάσος Χύρτγκεν στα σύνορα του Βελγίου. Όταν άκουσαν το χτύπημα στην πόρτα δεν περίμεναν ότι θα αντικρύσουν 3 Αμερικανούς στρατιώτες, εκ των οποίων ο ένας τραυματίας. Είχαν χάσει τον προσανατολισμό τους και την μονάδα τους.
Και ενώ περιποιούνταν τον τραυματία, ακούστηκε νέο χτύπημα στην πόρτα και εμφανίστηκαν 4 Γερμανοί στρατιώτες. Είχαν και αυτοί αποκοπεί από την μονάδα τους.
Η οικοδέσποινα Ελίζαμπεθ υποχρέωσε και τις δύο ομάδες να της παραδώσουν τα όπλα τους και όλοι μαζί κάθισαν στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Δεν υπήρξε κλίμα εχθρότητας μεταξύ τους για όση ώρα συνυπήρξαν μέσα στην καλύβα.
Το πρωί οι δυο ομάδες ακολούθησαν διαφορετικές κατευθύνσεις, αφού πρώτα οι Γερμανοί πληροφόρησαν τους Αμερικανούς ποιες περιοχές θα έπρεπε να αποφύγουν.
Χρειάστηκε να περάσουν 40 χρόνια για να αναφερθεί σε αυτή την ιστορία ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρήγκαν, στις 5 Μαΐου 1985. Το επιτελείο του είχε ανακαλύψει την ιστορία στο τεύχος Ιανουαρίου 1973 του Reader’s Digest. Είχε γραφτεί από τον Φριτζ Βίνκεν με τίτλο «Εκεχειρία στο δάσος».
Το 1996 ο Φριτζ Βίνκεν κατόρθωσε να εντοπίσει τον τελευταίο επιζώντα αυτής της ιστορίας, τον Φρανκ Μπλανκ, σε έναν οίκο ευγηρίας στο Μέριλαντ. Ο Μπλανκ κρατούσε ακόμα την πυξίδα που του είχε δώσει ο Γερμανός δεκανέας για να μην χαθούν στο δάσος των Αρδεννών. Δεν έμαθε ποτέ το όνομα του.
*Διευθυντής ιστοσελίδας geoeurope.org
