Ο Τζεφ Μπέζος και ο Έλον Μασκ θέλουν να κάψουν τα λεφτά τους στο διάστημα.
Καλώς ήρθατε στον καινούριο διαστημικό αγώνα, όπου οι πλουσιότεροι άντρες του κόσμου συναγωνίζονται για το ποιος έχει τον μεγαλύτερο πύραυλο και, για τη δυνατότητα να κλείσουν κερδοφόρα συμβόλαια.
Απόδοση από άρθρο του Νικ Μπίλτον
Πριν από μερικά χρόνια, μια αυθεντία, τεχνικός της Silicon Valley, μου μίλησε για μια δυσάρεστη κατάσταση, που εκείνη την εποχή επηρέαζε μόνο περίπου 2.000 ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη. Αν ήσουν ένα από αυτά τα μοιραία άτομα, μου είπε, η δυσκολία αυτή θα σε κράταγε ξύπνιο τα βράδια, να κοιτάς το ταβάνι με ανησυχία και διαρκή νευρικότητα. Ποια ήταν αυτή η ανυπέρβλητη δυσκολία; Ο Γόρδιος Δεσμός; Αυτή η ατυχής δυσάρεστη κατάσταση που αντιμάχονταν μερικές καημένες ψυχές; Μα φυσικά, η πρόκληση του να είσαι δισεκατομμυριούχος.
«Απλώς σκέψου το», μου είπε η αυθεντία. «Είναι σχεδόν αδύνατο να ξοδέψεις ένα δισεκατομμύριο δολάρια». Η γελοιότητα της δήλωσης με έκανε να γελάσω, αλλά αυτός συνέχισε, κάνοντας μαθηματικές πράξεις μπροστά μου, για να μου το αποδείξει. «Το πιο ακριβό Gulfstream τζετ στον κόσμο κοστίζει 65 εκατομμύρια δολάρια· μερικά πολυτελή σπίτια θα σου κοστίσουν 20 εκατομμύρια, σύνολο 30 εκατομμύρια δολάρια. Πολλά από τα πανάκριβα αυτοκίνητα δεν κοστίζουν πάνω από κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια το ένα. Έχεις πάρει όλα αυτά, και πάλι έχεις περίπου 900 εκατομμύρια δολάρια για ξόδεμα». Απάντησα, «Τότε μπορείς απλώς να κάνεις δωρεές σε ανθρώπους και σε οργανισμούς που έχουν ανάγκη». «Ναι, αλλά δεν μπορείς να το κάνεις αυτό», μου είπε ο άνδρας. «Θα τα δώσεις έτσι σε κάποιον, ελπίζοντας ότι θα τα διαθέσει σωστά; Θα πρέπει να δημιουργήσεις υποδομές για να δωρίσεις τα χρήματα». Συνέχισε εξηγώντας ότι θα χρειαζόταν να προσλάβεις ομάδες ανθρώπων, πιθανότατα εκατοντάδες, συμπεριλαμβανομένων ομάδων δικηγόρων, δικηγόρων που ειδικεύονται στο φορολογικό δίκαιο, οικονομικών σύμβουλων, project managers, ειδικούς στην επικοινωνιακή πολιτική και άλλους, για να μπορέσεις να διαχειριστείς τη διανομή των χρημάτων.
«Δες τι έκανε ο Ουόρεν Μπάφετ. Αντί να σκεφτεί πως να δωρίσει τα χρήματά του, τα έδωσε στο Ίδρυμα Γκέιτς, ώστε να το κάνουν αυτοί». Μετά, ο άνδρας εξήγησε ότι υπάρχει και το «πρόβλημα» πως τα χρήματα μόνο αυξάνονται, συχνά πιο γρήγορα από ότι μπορούν να ξοδευτούν, μέσω των τόκων και των αυξανόμενων επενδύσεων. «Το να είσαι δισεκατομμυριούχος είναι πολύ πιο δύσκολο από ότι φαίνεται», είπε ο άνδρας.
Υπάρχουν δύο άνθρωποι στον πλανήτη που φαίνεται να έχουν βρει τον τρόπο για να ξοδέψουν τα -με πολλά ψηφία- δισεκατομμύριά τους, χωρίς να τους προβληματίζει. Ο Τζεφ Μπέζος και ο Έλον Μασκ, οι οποίοι την τελευταία χρονιά ανταλλάσσουν συχνά τη θέση του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, βρίσκονται εν μέσω ενός διαστημικού αγώνα δισεκατομμυρίων. Αυτό τους βοηθά στο να καίνε κυριολεκτικά τις περιουσίες τους, καθώς προσπαθούν να είναι οι πρώτοι που θα καταφέρουν να φτάσουν στο τελευταίο οχυρό. (Ένα τρίτο άτομο, η πρώην γυναίκα του Μπέζος, η Μακένζι Σκοτ, το έχει καταλάβει ήδη αυτό και έχει κάνει δωρεές ύψους 2,74 δισεκατομμυρίων δολαρίων, επιπλέον των 6 δισεκατομμυρίων που δώρισε πέρυσι).
Ενώ οι διαστημικοί αγώνες του παρελθόντος ήταν ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ε.Σ.Σ.Δ., ποτισμένοι από τον Ψυχρό Πόλεμο, τις πυρηνικές απειλές και τη διεθνή τρομοκρατία, ο σημερινός διαστημικός αγώνας μεταξύ του Μπέζος και του Μασκ είναι αρκετά διαφορετικός: αποτελείται από κάποιους δισεκατομμυριούχους, με έμμονη ιδέα τα μέσα ενημέρωσης και το Twitter, που κάποιοι θα έλεγαν ότι διαθέτουν τόσα χρήματα, που δεν τους κάνει καλό.
Οι δυο τους έρχονται στον αγώνα έχοντας διαφορετικές οπτικές. Ο Μπέζος πιστεύει πως ο κόσμος είναι ένα υπέροχο μέρος το οποίο και πρόκειται να καταστρέψουμε με τη βιομηχανία και τη μόλυνση. Και πως μόνο αν πάμε αυτά στο φεγγάρι, ή τον Άρη, θα μπορέσουμε να είμαστε καλά πάνω σε αυτή τη μικρή μπλε κουκίδα. Ο Μασκ, πάντα πεσιμιστής, πιστεύει πως η γη είναι στα αλήθεια κατεστραμμένη από την κλιματική αλλαγή και ο μόνος τρόπος για να σωθεί η ανθρωπότητα είναι να διαφύγει σε άλλον πλανήτη, κατά προτίμηση τον Άρη και με κάποιο τρόπο να αρχίσουμε από την αρχή. Και μέσα σε όλα αυτά, υπάρχει και ο τρίτος τύπος, ο Ρίτσαρντ Μπράνσον, ο οποίος θέλει απλώς να περάσει καλά και συναρπαστικά σε μια πτήση στο διάστημα. Παρόλο που οι στόχοι τους είναι διαφορετικοί, οι ολοκληρωτικές τους φιλοσοφίες δεν είναι, κάτι που κάνει κάποιους να ανησυχούν ότι αυτοί οι άνδρες σπρώχνουν -αρχικά- τα όρια ασφάλειας και λογικής.
Αυτό έγινε ιδιαίτερα σχετικό, πριν από κάποιο διάστημα, όπου ο Μπέζος ανακοίνωσε από το πουθενά, ότι θα πέταγε στο διάστημα μαζί με τον αδερφό του, τον Μαρκ, επιβιβαζόμενοι σε έναν πύραυλο (που κατασκεύασε η διαστημική εταιρεία του Μπέζος, η Blue Origin) στις 20 Ιουλίου, την επέτειο της προσγείωσης του Απόλλων 11 στη Σελήνη το 1969. (Ο Μπράνσον, για να μην τον νικήσει κάποιος άλλος δισεκατομμυριούχος, προσπαθεί να προλάβει το διαστημικό ταξίδι του Μπέζος, αλλά πιθανότατα δεν θα τα καταφέρει). Ο Μασκ, που αρέσκεται να τα κάνει όλα με πιο εντυπωσιακό τρόπο, ελπίζει να προσγειώσει ανθρώπους στον Άρη μέχρι το 2026.
Μπορεί να ακούγεται τρελό ότι ο Μπέζος, που σε μεγάλο βαθμό είχε την πιο μεγάλη επιρροή στη λιανική πώληση στην ιστορία, θα ρίσκαρε τη ζωή του για να πετάξει σε έναν πύραυλο, ενώ τόσα άλλα διαστημικά αεροσκάφη έχουν ανατιναχτεί. (Αντίθετα με το SpaceX, που φαίνεται να έχει εντρυφήσει στην απώλεια πυραύλων, το αεροσκάφος New Shepard της Blue Origin, στο οποίο θα πετάξει ο Μπέζος, είχε μόνο μία εσκεμμένη ανώμαλη προσγείωση και πάνω από 10 επιτυχημένες πτήσεις). Υπάρχει όμως λόγος, πίσω από αυτόν τον επικίνδυνο άθλο. Μέσα στη χρονιά ο Μπέζος είχε ανακοινώσει ότι θα παραιτηθεί από Διευθύνων Σύμβουλος της Amazon και θα αφιερώσει περισσότερο χρόνο στις διαστημικές του αναζητήσεις. Όμως, δεν παύει να ανταγωνίζεται με έναν από τους ανθρώπους που αναζητούν την προσοχή και διαθέτουν ένα από τα μεγαλύτερα Εγώ, τον Έλον Μασκ. Τον Απρίλιο, η εταιρεία του Μασκ, η SpaceX κέρδισε ένα συμβόλαιο 2,9 δισεκατομμυρίων από τη NASA, για να χτίσει σημείο προσγείωσης στο φεγγάρι και να νικήσει τη Blue Origin. Ο Μπέζος, ήταν τόσο δυσαρεστημένος με το αποτέλεσμα, που η εταιρεία του κινήθηκε νομικά για το συμβόλαιο, καταθέτοντας μια διαμαρτυρία 50 σελίδων στον κυβερνητικό οργανισμό Government Accountability Office.
Αλλά, όπως μου μετέφερε και κοντινό άτομο στον Μπέζος, αυτό δεν είναι απλά ένας διαγωνισμός για το ποια εταιρεία με πυραύλους είναι η καλύτερη. Αντίθετα, είναι ένας πόλεμος δημοσίων σχέσεων, για το ποιος θα τραβήξει περισσότερη προσοχή για τους πυραύλους του και έτσι να λάβει μεγαλύτερες υποβολές προσφορών από ιδιωτικές εταιρείες και τη NASA. Η αρχή όλης αυτής τη διαμάχης βρίσκεται στην πρώτη συνάντηση του Μπέζος με τον Μασκ, όταν βρέθηκαν πριν χρόνια για να συζητήσουν τα ταξίδια στο διάστημα. Αργότερα, ο Μασκ θα υποστήριζε πως, κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης, ο Μπέζος είχε μια άστοχη προσέγγιση στην κατασκευή πυραύλων, προσθέτοντας ότι είχε δοκιμάσει και κάποιες από τις ιδέες του, αλλά του φάνηκαν «χαζές». (Ναι, χρησιμοποίησε τη λέξη χαζές). Ήταν μια νύξη, σχεδιασμένη για να κάνει την εταιρεία του Μπέζος να φανεί ανίκανη και να βοηθήσει τον Μασκ για να δείξει το ακριβώς αντίθετο.
Τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο εριστικά από τότε. Το 2013, η SpaceX προσπάθησε να εκμισθώσει με αποκλειστικότητα μια άκατο από τη NASA, σταματώντας τη Blue Origin από το να τη χρησιμοποιήσει, κάτι που οδήγησε σε ακόμα περισσότερα παράπονα από την πλευρά του Μπέζος. Οι δύο εταιρείες είχαν αμφισβητήσεις για πατέντες στο παρελθόν, την ώρα που οι δύο άνδρες λογομαχούσαν για να προσλάβουν εξειδικευμένο προσωπικό, ο ένας από την εταιρεία του άλλου, και επιτίθεντο ο ένας στον άλλον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το 2015, είχαν έναν περίεργο καυγά στο Twitter, σχετικά με το ποιος είχε τον μεγαλύτερο και καλύτερο πύραυλο. (Ο Μασκ, επειδή είναι ο Μασκ, πάντα πρέπει να αφήνει υπονοούμενα σχετικά με γεννητικά όργανα στα τουίτ του). Ωστόσο, αν υπάρχει ένα σημείο που έχει ξεκάθαρα νικήσει ο Μασκ, είναι με την προσοχή που έχει τραβήξει στον εαυτό του και εν συνεχεία στην εταιρεία του, κάτι που κάποιοι υποστηρίζουν πως φέρνει περισσότερα συμβόλαια στην SpaceX. (Ακόμα και παλιά, το 2003. Ο Μασκ είχε φροντίσει να κάνει διάσημο το ότι είχε παρκάρει έναν πύραυλο της SpaceX στην Independence Avenue στην Ουάσιγκτον (D.C.), σαν έναν κράχτη της μαεστρίας της νέας του εταιρείας πυραύλων).
Πράγματι τώρα ο Μπέζος αντιγράφει τον Μασκ με το να ταξιδέψει στο κοντινό διάστημα. Και παρόλο που μέρος αυτού είναι υπαρκτός στόχος του Μπέζος, να βγει από την ατμόσφαιρα της γης και να δει τον πλανήτη από μακριά, είναι επίσης μια ευκαιρία να τραβήξει τεράστια προσοχή στην Blue Origin. Αν η πτήση είναι επιτυχής -κάτι που όλοι ελπίζουν να συμβεί- ο Μπέζος θα μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο ανοιχτό συμβόλαιο με τη NASA και να φωνάξει το πόσο πολύ πιστεύει στην εταιρεία του, αλλά και πόσο καλύτερη είναι από του Μασκ. Εξάλλου, αν και ο Μασκ μπορεί να καυχηθεί για πολλά πράγματα, δεν μπορεί να καυχηθεί ότι μπήκε σε δικό του διαστημικό σκάφος – ακόμα. Τα μεγάλα ερωτήματα είναι: Πόσο μακριά θα φτάσουν οι δύο δισεκατομμυριούχοι (και ο άλλος τύπος) για να νικήσουν στην νέα εποχή των διαστημικών αγώνων και θα το παρακάνει κάποιος από αυτούς;
