Κάμψη εμφανίζει η αισιοδοξία των συμβούλων μάνατζμεντ ως προς τις προσδοκίες για τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, αλλά και ως προς τους παραγωγικούς συντελεστές, όπως προκύπτει από τα ευρήματα του βαρόμετρου του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ) για την οικονομία το δεύτερο τρίμηνο 2024.
Ο γενικός δείκτης GRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δεικτών οικονομικής συγκυρίας και παραγωγικών συντελεστών, διαμορφώθηκε σε 22,3% το δεύτερο τρίμηνο 2024, έναντι 29,9% το προηγούμενο. Η ετήσια κάμψη είναι πολύ μεγαλύτερη. Το δεύτερο τρίμηνο του 2023 ο σχετικός δείκτης είχε τιμή 42,6%. Η επιδείνωση των προσδοκιών οφείλεται σχεδόν εξίσου και στις δύο συνιστώσες του GRe+1, δηλαδή, τόσο στις εκτιμήσεις για τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, όσο και σε αυτές για τους παραγωγικούς συντελεστές.
Συγκεκριμένα, το πρώτο τρίμηνο του έτους η μέση διαφορά μεταξύ των ποσοστών «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις πέντε μεταβλητές του δείκτη οικονομικής συγκυρίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) μειώθηκε σε 35,9%, από 50,9% στο τέλος του 2023. Το δε δεύτερο τρίμηνο υπήρξε νέα μεγάλη κάμψη του δείκτη στο 28,2%. Η επιδείνωση του τρίτου τριμήνου προέρχεται από όλες τις συνιστώσες του δείκτη οικονομικής συγκυρίας, εκτός από την ανεργία, όπου επικράτησε μεγαλύτερη αισιοδοξία.
Μεγαλύτερη ήταν η κάμψη της αισιοδοξίας στις προσδοκίες των συμβούλων μάνατζμεντ για την εξέλιξη των συντελεστών της παραγωγής κατά τους επόμενους 12 μήνες. Ο μέσος όρος της διαφοράς «αισιοδοξίας» και «απαισιοδοξίας» για τις μεταβλητές του δείκτη παραγωγικών συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) μειώθηκε σε 16,4% το δεύτερο τρίμηνο, από 23,9% στο τέλος Μαρτίου. Ακόμα εντονότερη ήταν η κάμψη έναντι του δευτέρου τριμήνου του 2023 όταν η εν λόγω διαφορά ήταν 33,1%.
Η επιδείνωση των προσδοκιών αφορά όλες τις μεταβλητές εκτός από τις δημόσιες υποδομές όπου σημειώθηκε μικρή βελτίωση. Στην αποτελεσματικότητα του ανθρώπινου δυναμικού καταγράφηκε η μεγαλύτερη μείωση της διαφοράς «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων.
Αναφορικά με τους ανασχετικούς παράγοντες στην επιχειρηματική δράση, οι τρεις κυριότεροι σχετίζονται με τις αδυναμίες του δημόσιου τομέα. Η λειτουργία της δικαιοσύνης εξακολούθησε να είναι ο πρώτος ανασχετικός παράγοντας και ακολουθεί η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Στην τρίτη θέση βρίσκεται η παραγωγικότητα του δημοσίου στην παροχή βασικών υπηρεσιών. Ακολουθούν οι ελλείψεις σε προσωπικό και οι ασυνέχειες που παρατηρούνται στην κρατική λειτουργία.
Μετά το 2021 η ανησυχία για τις αδυναμίες που παρατηρούνται στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης έχει αυξηθεί σημαντικά και αποτελεί τον κυριότερο ανασχετικό παράγοντα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η αύξηση της σημασίας των ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό που καταγράφεται από το 2022 και εντεύθεν.
Η έρευνα κατέγραψε επίσης, σε συνέχεια του πρόσφατου κυβερνητικού ανασχηματισμού, τις απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για τις προτεραιότητες που τέθηκαν από την κυβέρνηση για το επόμενο χρονικό διάστημα. Οι σύμβουλοι μάνατζμεντ θεωρούν ότι η πιο σημαντική προτεραιότητα είναι η αποτελεσματικότητα του κράτους με σκορ 4,54 σε κλίμακα Likert 1-5. Ακολουθεί η καλύτερη παιδεία με σκορ 4,43 και η καλύτερη υγεία με 4,26. Στην τέταρτη θέση βρίσκεται η καταπολέμηση της ακρίβειας, ενώ τέλος στην πέμπτη θέση βρίσκεται η αναδιάρθρωση του αγροτικού τομέα.
