Επί σειρά ετών την επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ως εποπτεύουσα αρχή του Ελληνικού Χρηματιστηρίου ακολουθούσαν αρνητικά σχόλια ως απότοκο των θεσμικών αδυναμιών που επέτρεπαν παιχνίδια σε βάρος των επενδυτών.
Όμως, από τον Σεπτέμβριο του 2019 όλα αλλάζουν και μάλιστα με ταχείς ρυθμούς. Ο διορισμός της νέας διοίκησης με επικεφαλής τη Βασιλική Λαζαράκου, που αποτέλεσε προσωπική επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη έφερε σειρά θεσμικών και δομικών αλλαγών που όχι μόνο βελτιώνουν τον εποπτικό ρόλο της Επιτροπής αλλά και βάζουν νέους κανόνες σε όλο το επιχειρείν των εισηγμένων εταιρειών.
Η κυρία Λαζαράκου επέστρεψε -ήταν Α’ αντιπρόεδρος το 2014- πιο ώριμη και πιο κατασταλαγμένη. Η φήμη της «σιδηράς κυρίας» που τη συνοδεύει της δίνει ένα σημαντικό πλεονέκτημα και αυτό αποδεικνύεται από το έργο της. Έργο σημαντικό που έχει γίνει σε μόλις ένα χρόνο, διορθώνοντας λάθη και αβελτηρίες 10ετιών.
Από την αρχή της θητείας της μαζί με τους αντιπροέδρους Νικόλαο Κονταρούδη και Αναστασία Στάμου τέθηκαν 3 προτεραιότητες σε εθνικό επίπεδο.
- Η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου,
- η ενίσχυση προληπτικής εποπτείας και
- η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
Επίσης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, η ενεργός συμμετοχή της Επιτροπής σε Ευρωπαϊκά όργανα για την ουσιαστική συνδιαμόρφωση των θέσεων των εποπτών.
Η παράθεση και μόνων, όσων έχουν γίνει αυτό το χρονικό διάστημα είναι πραγματικά εντυπωσιακή:
Για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου
- Κατόπιν εισήγησης της ΕΚ, ψηφίστηκε διάταξη που δίνει την δυνατότητα στην ΕΚ να προτείνει στο δικαστήριο την αλλαγή ΔΣ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (πχ σύγκρουση συμφερόντων, έλλειψης διοίκησης κλπ).
- Ψηφίστηκε ο νόμος για την Εταιρική Διακυβέρνηση κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς
- Εκδόθηκαν δύο Κανονιστικές αποφάσεις και μία Εγκύκλιος για την Εταιρική Διακυβέρνηση στις προθεσμίες που προέβλεπε ο νόμος.
Ειδικότερα:
Κανονιστική Απόφαση για την εξειδίκευση του συστήματος προσδιορισμού, υπολογισμού και επιμέτρησης του ύψους των κυρώσεων ανά παράβαση.
Εγκύκλιος με Κατευθυντήριες Γραμμές για την εφαρμογή της πολιτικής καταλληλότητας.
Κανονιστική Απόφαση για τον χρόνο, τη διαδικασία, την περιοδικότητα και κάθε ειδικότερο αναγκαίο ζήτημα για την εφαρμογή της αξιολόγησης του Συστήματος εσωτερικού ελέγχου, καθώς και τα χαρακτηριστικά που αφορούν στα πρόσωπα που τη διενεργούν.
Επιπλέον:
Προβλέφθηκε ένας νέος τύπος οργανισμού εναλλακτικών επενδύσεων για να χρησιμοποιηθεί για όχημα για επενδύσεις.
Υποστηρίχθηκε η άρση των φορολογικών αντικινήτρων ώστε να εγκατασταθούν εταιρείες διαχείρισης οργανισμών ενναλακτικών επενδύσεων στην Ελλάδα ακόμη και εάν ο διαχειριστής επιλέγει τα funds να βρίσκονται σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για σημαντική παρέμβαση καθώς δίνει τη δυνατότητα να γίνεται από την Ελλάδα η διαχείριση και να είναι εδώ εγκατεστημένες οι εταιρίες, κάτι που μέχρι πρότινος δεν συνέβαινε.
Με σχετικές αποφάσεις η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κάνει πλέον δεκτά Ενημερωτικά Δελτία στην αγγλική γλώσσα.
Επίσης απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες κατάρτισης των ενημερωτικών δελτίων, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή πρακτική., ενώ η υποβολή των δικαιολογητικών θα γίνεται ηλεκτρονικά.
Θέματα της ενίσχυσης της προληπτικής εποπτείας
Διενεργούνται έλεγχοι με μεγαλύτερη συχνότητα σε εποπτευόμενους φορείς.
Εστάλησαν επιστολές σε εποπτευομένους φορείς και εισηγμένες με συγκεκριμένες υποδείξεις, πρακτικές και διαδικασίες που πρέπει να τηρούνται από αυτές ώστε να προλαμβάνουμε πρακτικές κατάχρησης αγοράς. Θα ακολουθήσει και η αποστολή δεύτερης επιστολής με ανάλογο περιεχόμενο για επιπλέον μέτρα προς την ίδια κατεύθυνση. Για παράδειγμα, προσδιορίζονται οι υποχρεώσεις που έχουν τα διευθυντικά στελέχη ως προς τη διενέργεια συναλλαγών σε ευαίσθητες περιόδους.
Συστηματοποιήθηκαν οι ενέργειες για να εντοπιστούν περιπτώσεις προσώπων –νομικών και φυσικών- που καλούν το κοινό σε επενδύσεις ενώ δεν έχουν την σχετική άδεια.
Ενισχύθηκε περαιτέρω η συνεργασία με τις άλλες αρμόδιες αρχές σε θέματα αρμοδιοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό υπογράφηκε σήμερα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΕΚ και ΕΛΤΕ.
Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών
Σχεδιάζονται και αναπτύσσονται πλατφόρμες για την καλύτερη επεξεργασία δεδομένων και δρομολογείται μία ευρύτερη αναβάθμιση των συστημάτων της ΕΚ στα πλαίσια του ψηφιακού μετασχηματισμού για άμεση αποτελεσματικότητα.
Ευρωπαϊκή προτεραιότητα
Στον Ευρωπαϊκό στίβο, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συμμετέχει ενεργά στις ομάδες της ESMA και γενικότερα συμβάλλει ως εμπειρογνώμων και στις διαβουλεύσεις που πραγματοποιούνται για κανονιστικά θέματα και νέες νομοθεσίες και σε άλλους ευρωπαϊκούς φορείς.
- Δεν είναι όμως μόνο αυτά που έχουν γίνει, είναι και αυτά που θα γίνουν στο άμεσο μέλλον.
Υιοθετούνται οι ευρωπαϊκές προτεραιότητες για βιώσιμη ανάπτυξη, ψηφιακό μετασχηματισμό κλπ και προχωρεί σε αντίστοιχες ενέργειες.
Αναμορφώνεται το πλαίσιο, με τις κατάλληλες προσαρμογές που επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό ή το Ελληνικό γίγνεσθαι. Μία τέτοια προσαρμογή είναι η έκδοση αποφάσεων για τα θέματα των κρυπτονομισμάτων όπου το πρώτο βήμα είναι η δημιουργία μητρώου όλων των εταιριών που παρέχουν σχετικές υπηρεσίες.
Συζητείται με το ΧΑ το θέμα των διαγραφών εταιριών που παραμένουν σε αναστολή για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να διαφαίνεται η πιθανότητα επιστροφής τους.
Σε συνεργασία με ΧΑ ετοιμάζονται οδηγοί προς τους επενδυτές καθώς πολύ σύντομα θα τεθεί σε εφαρμογή το πλαίσιο με το οποίο θα αλλάζει η τήρηση των λογαριασμών στους οποίους τηρούνται τα χρηματοπιστωτικά τους μέσα (μετοχές, ομόλογα κλπ.
- Προχωρά η διαβούλευση για γενικότερη αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου. Η Επιτροπή ξεκίνησε ένα κύκλο συναντήσεων με φορείς και εισηγμένες εταιρίες προκειμένου να καταγραφούν τα σημεία εκείνα του θεσμικού πλαισίου τα οποία οι εταιρίες θεωρούν αντιπαραγωγικά και γραφειοκρατικά μειώνοντας την αποτελεσματικότητα και αυξάνοντας το κόστος.
Οι προτάσεις θα αξιολογηθούν και θα προχωρήσουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.
Είναι προφανές πως όταν η Βασιλική Λαζαράκου υποστηρίζει ότι στόχος της Επιτροπής είναι να συμβάλλει σε μία εκτενή διαβούλευση που θα οδηγήσει στη χάραξη στρατηγικής σε θέματα κεφαλαιαγοράς ώστε να μπορεί η τελευταία να λειτουργεί ως μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας όχι μόνον το εννοεί αλλά και το υπηρετεί με απόλυτη επάρκεια.
