Γράφει ο Σεραφείμ Π. Κοτρώτσος
Την προσεχή Δευτέρα (21 Νοεμβρίου) πραγματοποιείται στο Γκάζι η παρουσίαση του βιβλίου του οικονομολόγου Γιώργου Παγουλάτου «Το νησί φεύγει». Το “event” έχει μεγάλο ενδιαφέρον καθώς στο πάνελ θα παρακαθίσουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Σταύρος Θεοδωράκης και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει η αφίσα της παρουσίασης του βιβλίου καθώς οι τίτλοι που συνοδεύουν τα ονόματα των ομιλητών οδηγεί σε δεύτερες σκέψεις. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρεται ως πρόεδρος της Ν.Δ. Αυτονόητο. Ο Σταύρος Θεοδωράκης ως επικεφαλής του Ποταμιού. Επίσης αυτονόητο.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, όμως, αναφέρεται ως πρώην Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου. ΠΑΣΟΚ; Που πήγε το ΠΑΣΟΚ; Δεν ήταν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο Ευάγγελος Βενιζέλος; Γιατί προτιμήθηκε ο τίτλος του αντιπροέδρου στη συγκυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά και όχι εκείνος του προέδρου ενός εκ των δύο μεγαλύτερων κομμάτων εξουσίας της μεταπολίτευσης;
Δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν. Ή κάποιος αόρατος χάκερ του κυβερνοχώρου έχει κάνει delete σε όλα τα αρχεία και τα πολιτικά βιογραφικά που αναφέρονται στο ΠΑΣΟΚ, ή ένας από τους πιο ισχυρούς πολιτικούς παίκτες της τελευταίας 20ετίας αποφάσισε να αποκηρύξει την ιδιότητά του ως πρώην πρόεδρος του συγκεκριμένου κόμματος και να προτάξει εκείνη του αντιπροέδρου σε μια συγκυβέρνηση που πολλά από τα στελέχη του κόμματός του δεν θέλουν να θυμούνται. Παρότι, μάλιστα, παραμένει ενεργός βουλευτής και ηγετικό στέλεχος του κόμματος αυτού.
Πριν μερικές ημέρες ο κ. Βενιζέλος εγκάλεσε δις την ηγεσία του κόμματός του: αφενός για τη συναίνεση που προσέφερε στην κυβέρνηση για την υπερψήφιση των τροπολογιών στο νόμο Παππά και τη συγκρότηση του νέου ΕΣΡ και αφετέρου γιατί κινείται αμφίσημα λέγοντας πως «το ΠΑΣΟΚ δεν θα γίνει συμπλήρωμα ούτε του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε της Ν.Δ». Ταυτοχρόνως, ο ίδιος άνθρωπος ζητά μετ’ επιτάσεως τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών –για να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ- κινούμενος παράλληλα με την ηγετική ομάδα της Ν.Δ που προβάλλει καθημερινά το ίδιο αίτημα. Με αντίθετη άποψη εμφανίζονται, ωστόσο, ηγετικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ και απ΄ ότι φαίνεται η ίδια η Φώφη Γεννηματά.
Την άποψη περί της ανάγκης άμεσης προκήρυξης εκλογών διατύπωσε και ο πρώην πρωθυπουργός (και συγκυβερνήτης του Ευάγγελου Βενιζέλου) Αντώνης Σαμαράς, σε εκδήλωση στην Ξάνθη, την ίδια ώρα που σε άλλη εκδήλωση στη Λαμία, προς τιμήν της Μαριέττας Γιαννάκου, καραμανλικά στελέχη (παρόντος, μάλιστα, του Κώστα Καραμανλή) ακούστηκαν έντονα παραινέσεις για συγκλίσεις και εθνική συνεννόηση σε μείζονα ζητήματα.
Πολιτική Βαβέλ;
Καθόλου. Τα πράγματα είναι απολύτως εξηγήσιμα και κινούνται με μεγάλη ταχύτητα που προοιωνίζεται αλλαγή του πολιτικού σκηνικού.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν είναι ένας τυχαίος πολιτικός και ως τέτοιος δεν κάνει τυχαίες και απρογραμμάτιστες κινήσεις. Διαβλέπει μερικά αυτονόητα πράγματα που μέσα στη δίνη των εξωτερικών και εσωτερικών εξελίξεων οι άλλοι ή δεν διακρίνουν ή, τι πιθανότερο, υποτιμούν.
Το εάν και πότε θα γίνουν εκλογές ουδείς το γνωρίζει. Ο Αλέξης Τσίπρας το έχει κατά νου αλλά ο οδικός χάρτης θα διαμορφωθεί από παραμέτρους που προσώρας δεν μπορούν να προβλεφθούν.
Όμως, είτε οι εκλογές διεξαχθούν την άνοιξη του 2017, είτε το 2018, κι εφόσον η σαφέστατη δημοσκοπική υπεροχή της Ν.Δ και του Κυριάκου Μητσοτάκη επιβεβαιωθεί, θα προκύψουν συγκεκριμένα ερωτήματα.
Βασικότερο αυτών είναι η επανάληψη του ερωτήματος που διατυπωνόταν προς τον ΣΥΡΙΖΑ, πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015. «Με ποιον ή ποιους θα κυβερνήσεις, Κυριάκο;».
Μπορεί στη Ν.Δ να ελπίζουν σε μια κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, κατά βάθος, όμως, γνωρίζουν πως το θέμα των κυβερνητικών συνεργασιών θα προκύψει επιτακτικά. Επιτακτικότερα από ποτέ, θα έλεγα, δεδομένου πως η αποτυχία συγκρότησης κυβέρνησης μετά την επόμενη εκλογική αναμέτρηση οδηγεί στην μεθεπόμενη εκλογή που θα γίνει με …απλή αναλογική. Άρα, γαία πυρί μιχθήτω…
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος επιχειρεί, λοιπόν, να εκμαιεύσει από τη Φώφη Γεννηματά μία καθαρή απάντηση. Όταν η τελευταία λέει πως δεν θα γίνει συμπλήρωμα ούτε του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε της Ν.Δ, πρακτικά αυτό σημαίνει πως το φάσμα της ακυβερνησίας στις επόμενες εκλογές είναι ένας ορατός και πραγματικός κίνδυνος. Βεβαίως, τέτοιες απαντήσεις δίνονται στην (εκλογική) ώρα τους, όμως, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει τους δικούς του λόγους να βιάζεται. Όλα είναι θέμα timing και καλής (προσωπικής) διαπραγμάτευσης, άλλωστε, στο χρηματιστήριο πολιτικών αξιών.
Ιδιαίτερα εάν οι δημοσκοπήσεις δεν πέσουν εντελώς στα βράχια (όχι πως κάτι τέτοιο μετά όσα συνέβησαν με το ελληνικό δημοψήφισμα, το Brexit και την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ είναι απίθανο) και, όπως αποτυπώνουν σήμερα, το Ποτάμι μείνει εκτός Βουλής.
Δεδομένου πως η Ένωση Κεντρώων έχει καταστήσει φετίχ την συγκρότηση Οικουμενικής, ο Κυριάκος Μητσοτάκης οφείλει να αναζητήσει τους δικούς του …ΑΝΕΛ. Εκείνο το κόμμα, δηλαδή, που θα διαθέτει την κατάλληλη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση ώστε να μπορέσει να συνδράμει στη συγκρότηση βιώσιμης κυβέρνησης. Και υπό τα σημερινά δημοσκοπικά δεδομένα, αυτό μπορεί να είναι μόνο το ΠΑΣΟΚ- Δημοκρατική Συμπαράταξη.
Η θέση του Ευάγγελου Βενιζέλου είναι σαφής. Μόνο με Ν.Δ θα μπορούσε να συνεργαστεί η δική του εκδοχή περί ΠΑΣΟΚ. Το ξανακάναμε, λέει ο Βενιζέλος και το υπενθυμίζει τονίζοντας την ιδιότητά του ως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σαμαρά.
Όμως η επιρροή του στο κόμμα του έχει συρρικνωθεί και η παρουσία του έχει καταστεί «τοξική» για τον σχεδιασμό της κυρίας Γεννηματά που και τον Γιώργο Παπανδρέου περιλαμβάνει και την πιθανότητα ευρύτερων συγκλίσεων με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν αποκλείει.
Όσο, μάλιστα, ο Αλέξης Τσίπρας συγκλίνει με το ΠΑΣΟΚ σε έναν σοσιαλδημοκρατικό κοινό τόπο, χωρίς ηγεμονικές διαθέσεις που ούτως ή άλλως δεν απορρέουν από την ραγδαία μειούμενη δυναμική του, τόσο το μέχρι χθες απίθανο μοιάζει πιθανότερο.
Εν κατακλείδι, ο πολιτικός χάρτης των επόμενων μηνών δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα έχει τα ίδια σύνορα και τις ίδιες χώρες-πολιτικά υποκείμενα που έχει σήμερα. Το ΠΑΣΟΚ, δε, αποκτά μία ιδιαίτερη χρησιμότητα υπό τις συνθήκες αυτές.
Μετά το 2011 έχασε έναν πρόεδρο. Τον Παπανδρέου. Τώρα φαίνεται πως μπορεί να χάσει ακόμα έναν. Τον Βενιζέλο. Ο Μητσοτάκης επιχειρεί προσεκτικά να κινηθεί προς το Κέντρο. Ως εκ τούτου ένας πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ που υπήρξε και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σαμαρά και διαθέτει ισχυρή καταγωγή από τη σημιτική περίοδο ίσως αποδειχθεί χρήσιμος. Αλλά και επικίνδυνος από την άλλη αφού θα ξυπνήσει τα αντανακλαστικά των καραμανλικών για τους οποίους ο Βενιζέλος είναι σαν την κηροζίνη σε πάρτι με βεγγαλικά.
Όποιος μπερδεύτηκε με όλα τα παραπάνω, ας προετοιμάζεται. Θα μπερδευτεί ακόμα περισσότερο με όσα συμβούν το επόμενο διάστημα…
