«Και η Βρετανία έσπασε», έγραψε η «El País», την ημέρα που η «πρωθυπουργός των λίγων ημερών», Λιζ Τρας, αναγκάστηκε να παραδώσει την εξουσία, ύστερα από την «έξωση» από την Ντάουνινγκ Στριτ, που της παρέδωσαν οι βουλευτές των Συντηρητικών! Τα ευρωπαϊκά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και οι ηγέτες της Ε.Ε. κατηγορούν το Brexit για την «πολιτική παραφροσύνη» του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως σχολίασε χαρακτηριστικά και η βρετανική εφημερίδα «Guardian».
Καμία έκπληξη
Σύμβουλοι μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων τόνιζαν πως δεν εξεπλάγησαν με την παραίτηση της Λιζ Τρας ύστερα από μόλις 44 ημέρες στον πρωθυπουργικό θώκο. Η καταστροφική της σύντομη πορεία παρέπεμπε στο χρονικό μιας προαναγγελθείσης κυβερνητικής κρίσης. Γενικά, όμως, η πολιτική κατάσταση στη Βρετανία μοιάζει με τοπίο στην ομίχλη και η ευθύνη δεν βαραίνει μόνο τη σκληρή αντιευρωπαϊκή ομάδα μέσα στο Συντηρητικό Κόμμα που κυβερνά επί 12 χρόνια τη χώρα, αλλά και τους Εργατικούς με την αλλοπρόσαλλη τακτική και τη μηδενική παρουσία τους στις εξελίξεις. Εγκριτοι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν πως το Brexit οδήγησε τη χώρα, που ταλανίζεται από κοινωνική κρίση, μείωση της παραγωγικότητας, επιβράδυνση της ανάπτυξης, σε απαξίωση. Από το 2016, που έγινε το «μοιραίο» δημοψήφισμα του Brexit, η Βρετανία έχει αλλάξει 5 πρωθυπουργούς -τους δύο μέσα σε 4 μήνες- και 4 υπουργούς Οικονομικών. Οι Συντηρητικοί δεν ευθύνονται αποκλειστικά για όλα τα «δομικά» προβλήματα, αλλά έχουν ευθύνη για τις λάθος επιλογές προσώπων που κλήθηκαν να διαχειριστούν τη στασιμότητα στις επενδύσεις, την πτώση του εμπορίου λόγω Brexit και τη λαίλαπα της πανδημίας της Covid-19, έχοντας την απατηλή βεβαιότητα ότι μια χώρα με κυρίαρχο νόμισμα δεν μπορεί να καταρρεύσει.
Το σκληρό Brexit που επέλεξε να υπηρετήσει ο Μπόρις Τζόνσον μετά το 2019, όταν ανήλθε στην εξουσία εν μέσω (ακόμη) ενθουσιασμού, οδηγεί την πάλαι ποτέ μεγάλη χώρα σε συρρίκνωση του κύρους της σε διεθνές επίπεδο. Το δε Συντηρητικό Κόμμα, που κλήθηκε να χειριστεί το «διαζύγιο» από την Ε.Ε., βγαίνει καταρρακωμένο από τη δοκιμασία και βαθιά διχασμένο. Η δραματική διαπίστωση από τις δημοσκοπήσεις ότι οι Τόρις καταγράφουν τη χειρότερη επίδοση της ιστορίας τους, καθώς βρίσκονται πίσω από τους Εργατικούς 30 έως 39 μονάδες (14% έναντι 53% στην τελευταία μέτρηση), αναγκάζει τα στελέχη των Συντηρητικών να αναδιπλωθούν και να αναζητήσουν το νέο πρόσωπο που θα ανακόψει την ελεύθερη πτώση του κόμματος και θα δώσει διέξοδο στα μεγάλα προβλήματα που ταλανίζουν τους πολίτες.
Ο Τζόνσον, που θέλει να επιστρέψει, και οι άλλοι
Αύριο, θα ανακοινωθούν οι υποψηφιότητες των επίδοξων αρχηγών του Συντηρητικού Κόμματος. Ο νικητής θα είναι ο μελλοντικός πρωθυπουργός -ουδείς γνωρίζει για πόσο. Οσο και αν πολλοί Ευρωπαίοι δυσκολεύονται να το πιστέψουν, ίσως ο επόμενος αρχηγός των Τόρις και πρωθυπουργός να είναι ο γνωστός μας Μπόρις Τζόνσον. Ο ίδιος θέλει την επιστροφή στην εξουσία και ονειρεύεται να την πραγματοποιήσει όπως το ίνδαλμά του, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ! Θα πρέπει να συγκεντρώσει 100 υπογραφές βουλευτών (οι πληροφορίες την Παρασκευή έλεγαν πως είχε ήδη εξασφαλίσει 51 υποστηρικτές από τους 357 βουλευτές των Τόρις). Ο Τζόνσον έχει φανατικούς φίλους αλλά και άσπονδους εχθρούς στο κόμμα. Αν δεν καταφέρει έως σήμερα τη νύχτα να συγκεντρώσει το ένα τρίτο των βουλευτών, δεν θα θέσει υποψηφιότητα, προς όφελος του πρώην υπουργού του, Ρίσι Σούνακ, ο οποίος τον έριξε από τον θώκο και έχασε την ηγεσία των Συντηρητικών από τη Λιζ Τρας. Σύμφωνα με το Bloomberg, ο Σούνακ έχει περισσότερες πιθανότητες να είναι ο νέος πρωθυπουργός και -κατά τις εκτιμήσεις- θα συνεργαστεί με τον «σκιώδη πρωθυπουργό», τον υπουργό Οικονομικών, Τζέρεμι Χαντ, που μάλλον θα παραμείνει στη θέση του.
Στους πιθανούς υποψηφίους ακούστηκαν και τα ονόματα της Πένι Μόρντοντ, επικεφαλής των Κοινοτήτων και πρώην υπουργού Αμυνας που παραμένει δημοφιλής στην κομματική βάση, αλλά και της πρώην υπουργού Εσωτερικών, Σουέλα Μπρέιβερμαν.
Το σενάριο για πρόωρες εκλογές
Ο αρχηγός των Εργατικών, σερ Κιρ Στάρμερ, ζητεί επίμονα πρόωρες εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις φέρουν το Εργατικό Κόμμα για πρώτη φορά μετά την εποχή Μπλερ σε θέση ισχύος και οι Βρετανοί ψηφοφόροι θεωρούν καταλληλότερο για πρωθυπουργό τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Με τα δημοσκοπικά δεδομένα, οι Συντηρητικοί θα πρέπει να έχουν αυτοκτονικές τάσεις για να πάνε σε πρόωρες εκλογές, δύο χρόνια πριν από τη λήξη της θητείας του (όποιου) Συντηρητικού πρωθυπουργού.
