Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος*
Απόρροια αυτής της στρέβλωσης ήταν ο Χαρίλαος Τρικούπης να κληρονομήσει ένα δημόσιο τομέα με επτά φορές περισσότερους δημοσίους υπαλλήλους από ότι είχε πραγματικά ανάγκη, λαμβάνοντας ως μέτρο σύγκρισης την δημόσια διοίκηση της Αγγλίας. Στο πεδίο τώρα της εξωτερικής πολιτικής ο Χαρίλαος Τρικούπης υιοθέτησε φιλοαγγλική πολιτική. Ίσως σ΄ αυτήν του την επιλογή να είχε επηρεαστεί και από τους παραδοσιακούς δεσμούς της οικογένειάς του, με την αγγλική ηγέτιδα πολιτική τάξη. Ας μην λησμονήσουμε εδώ ότι ήταν και ανεψιός του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Όμως ήταν εμφανές ότι ο Τρικούπης όπως και ο Ελευθέριος Βενιζέλος αργότερα στην ύστερη φάση της πολιτικής του σταδιοδρομίας έριξε το βάρος στην οικονομική, διοικητική και θεσμική ανασυγκρότηση της χώρας και λιγότερο στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Η αγγλική πολιτική όπως είχαμε δει πρωθύστερα είχε ισχυροποιηθεί με το δημοψήφισμα για τον πρίγκιπα Αλφρέδο το 1862 και απώλεσε τα ερείσματά της με τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Ο Χ. Τ. προσανατολίστηκε λοιπόν στην ισχυροποίηση της αγγλικής επιρροής κατά την πρωθυπουργία του. Αλλά ας δούμε από πού αντλεί ο Χαρίλαος Τρικούπης τα απαιτούμενα μεγάλα κεφάλαια για να υλοποιήσει το ευρύ πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων του.
Το περιζήτητο ιδιωτικό χρήμα διοχετεύεται στη βιομηχανία, τις τράπεζες, τα ορυχεία και εν γένει τις ιδιωτικές επενδύσεις. Όχι όμως στα ταμεία του δημοσίου. Έτσι ο Χ.Τ. προσφεύγει αναπότρεπτα στον εξωτερικό δανεισμό και την επαχθή σκληρή φορολογία, που γονατίζει τα λαϊκά στρώματα και εμπνέει το μίσος για τον Μεσολογγίτη πολιτικό. Ο Θόδωρος Δεληγιάννης αδράχνει την ευκαιρία και με δήθεν φιλολαϊκά μέτρα αναλαμβάνει έτσι αρκετές φορές την πρωθυπουργία, ανακόπτοντας το μεταρρυθμιστικό έργο του Χ.Τ. Εστίαζε μάλιστα την πολιτική του στην δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών. Στο απόγειο αυτής της δημοσιονομικής πολιτικής του προβαίνει σε ένα γελοίο μέτρο με στόχο την απερίσκεπτη δήθεν περιστολή της σπατάλης.
Αποφασίζει έτσι το κλείσιμο των ελληνικών πρεσβειών στο εξωτερικό το 1885, με αποτέλεσμα την διεθνή μόνωση της χώρας και τον θανάσιμο τραυματισμό της διεθνούς της εικόνας. Το μεταρρυθμιστικό έργο έτσι του Χαρίλαου Τρικούπη διακόπτεται βίαια από την ασπόνδυλη πολιτική του Δεληγιάννη και κοντά σ΄ αυτό μετά από τις αλλεπάλληλες εκλογικές του ήττες, έρχεται το 1893 η πτώχευση της χώρας. Η αδυναμία της δηλαδή να αντεπεξέλθει στις διεθνείς δανειστικές της υποχρεώσεις. Ο Χαρίλαος Τρικούπης αναφώνησε το ιστορικό «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Δραματικές επιπτώσεις της τότε δημοσιονομικής μας κατάρρευσης ήταν η αδυναμία περαιτέρω δανεισμού της χώρας για να μπορέσει να αναστηλωθεί η οικονομία και η εξευτελιστική για το κύρος της δέσμευση των δημοσίων εσόδων της για να εξυπηρετηθούν τα δάνεια του εξωτερικού.
Το 1895 ο Χαρίλαος Τρικούπης μέσε σε ένα περιβάλλον κατάπτωσης δίνει την τελευταία του εκλογική μάχη. Υπέστη εκλογική πανωλεθρία. Μάλιστα δεν κατόρθωσε να εκλεγεί βουλευτής, ούτε ο ίδιος ως πρωθυπουργός της χώρας !!! στην περιφέρειά του το Μεσολόγγι. Καταπικραμένος τότε είπε την περιβόητη φράση «Ανθ ημών Γουλιμής» υπαινισσόμενος ότι αντί για αυτόν – για τέσσερις μόλις ψήφους – που με την λαμπρή και εμπνευσμένη πολιτική του είχε επιχειρήσει την θεσμική ανασυγκρότηση και την ταχεία αναδιοργάνωση της χώρας, εξελέγετο ένας άσημος και ασήμαντος πολιτικός του Μεσολογγίου. Άδικη αμοιβή για ένα λαμπρό ελληνόπουλο που είχε σφραγίσει με την εμπνευσμένη παρουσία του τα βήματα της σύγχρονης Ελλάδας.
Όμως, ας δούμε και την ευγένεια ήθους του εκλεγέντος Άνθιμου Γουλιμή. Μόλις πληροφορήθηκε το γεγονός έμεινε έκπληκτος. Προσεφέρθη έτσι να παραιτηθεί για να εκλεγεί στη θέση του ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο μεγάλος έλληνας πολιτικός δεν απεδέχθη την αβρότητα του Γουλιμή. Κατέφυγε στο εξωτερικό και ένα έτος αργότερα το 1896 έχασε τη μάχη με τη ζωή στο Παρίσι. Στη φωτογραφία ο Άνθιμος Γουλιμής, είχε εκλεγεί στην θέση του μεγάλου Χαριλάου Τρικούπη, που πλήρωνε βαρύ φόρο πολιτικής υστεροφημίας και αξιοπρέπειας, επειδή είχε αποτολμήσει την δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας. Αλίμονο !!! έτσι πλήρωνε η Ελλάδα πάντα τα άξια παιδιά της.
Ωστόσο, ο Γουλιμής αν και δεν ήταν μεγάλος πολιτικός, είχε ήθος και ευπρέπεια. Μόλις συνειδητοποίησε τι είχε γίνει, προσεφέρθη να παραιτηθεί για να καταλάβει τη θέση του ο Χαρίλαος Τρικούπης. Καταπικραμένος, όμως, ο λαμπρός Μεσολογγίτης πολιτικός μας, έπαιρνε τον πικρό δρόμο της μοναξιάς στο Παρίσι, όπου και θα πεθάνει ένα χρόνο μετά. Έτσι, γράφονταν δυστυχώς η πολιτική ιστορία της Ελλάδος από αρχαιοτάτων χρόνων, με τις περίεργες και ηθικά άδικες τροπές της…
Συνεχίζεται…
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι υποψήφιος Βουλευτής της «Ένωσης Κεντρώων» στην Α΄ Αθηνών.
