Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Donald Trump, επέκρινε ανοιχτά την Πέμπτη τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ για το ότι δεν δαπανούν αρκετά για την άμυνα και προειδοποίησε για περισσότερες επιθέσεις όπως η βομβιστική επίθεση στο Μάντσεστερ αυτή τη βδομάδα, αν η Συμμαχία δεν προβεί σε πιο αποφασιστικές ενέργειες για να σταματήσει τους τζιχαντιστές.
Σε απροσδόκητα απότομες παρατηρήσεις, καθώς οι ηγέτες του ΝΑΤΟ στέκονταν πλάι του, ο Trump είπε ότι ορισμένα κράτη-μέλη οφείλουν «τεράστια ποσά» στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο ΝΑΤΟ -παρόλο που οι συμμαχικές συνεισφορές είναι εθελοντικές, με πολλαπλούς προϋπολογισμούς.
Τα γραπτά σχόλιά του έρχονταν σε αντίθεση με τις προσπάθειες του ΝΑΤΟ να αντικατοπτρίσει την ενότητα της Δύσης καλώντας τον Trump να αποκαλύψει ένα μνημείο για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, στις νέες εγκαταστάσεις του κεντρικού κτιρίου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.
«Η τρομοκρατία πρέπει να σταματήσει, αλλιώς η φρίκη που είδατε στο Μάντσεστερ και τόσα άλλα μέρη θα συνεχιστούν για πάντα», δήλωσε ο Trump, αναφερόμενος στη βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας της Δευτέρας στην αγγλική πόλη που σκότωσε 22 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών.
«Αυτές οι σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια είναι ο ίδιος λόγος που ήμουν πολύ, πολύ άμεσος… λέγοντας ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει τελικά να συνεισφέρουν το δίκαιό τους μερίδιο», υπογράμμισε ο Trump.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg, υπερασπίστηκε τον Trump, λέγοντας ότι παρόλο που ήταν «οξύς», είχε «ένα πολύ σαφές μήνυμα στις προσδοκίες» των συμμάχων.
Ωστόσο, ένας ανώτερος διπλωμάτης ανέφερε ότι οι δηλώσεις του Trump, ο οποίος έφυγε από το δείπνο των ηγετών πριν τελειώσει για να πετάξει στην Ιταλία για τη σύνοδο των G7 της Παρασκευής, δεν έτυχαν της καλύτερης αποδοχής. «Δεν ήταν ούτε ο σωστός τόπος ούτε ο σωστός χρόνος», σχολίασε συγκεκριμένα ο διπλωμάτης.
Σε μια άλλη απροσδόκητη αποστροφή, ο Trump κάλεσε το ΝΑΤΟ, έναν οργανισμό που βασίστηκε στη συλλογική άμυνα κατά της σοβιετικής απειλής, να συμπεριλάβει τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών στα καθήκοντά του.
Παράλληλα, ο Αμερικανός ηγέτης είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ τους φίλους που στέκονται δίπλα μας», αν και οι ηγέτες του ΝΑΤΟ ήλπιζαν ότι θα υποστηρίξει πιο ρητά τους αμοιβαίους αμυντικούς κανόνες της στρατιωτικής συμμαχίας που ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει ως «παρωχημένη» κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του.
Αντ’ αυτού, αρκέστηκε στο να εκφράσει το παράπονό του σχετικά με την πτώση των αμυντικών δαπανών της Ευρώπης από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και δεν μπόρεσε να δεσμευτεί δημοσίως ως προς τον βασικό κανόνα του Άρθρου V του ΝΑΤΟ ο οποίος ορίζει ότι μια επίθεση εναντίον ενός συμμάχου είναι μια επίθεση εναντίον όλων.
«Είκοσι τρία από τα είκοσι οκτώ κράτη-μέλη εξακολουθούν να μην πληρώνουν αυτό που πρέπει να πληρώνουν για την υπεράσπισή τους», είπε δηκτικά ο Trump, στεκόμενος δίπλα σε ένα κομμάτι από τα συντρίμμια των δίδυμων πύργων.
Και συνέχισε λέγοντας: «Αυτό δεν είναι δίκαιο για τους ανθρώπους και τους φορολογούμενους των Ηνωμένων Πολιτειών και πολλά από αυτά τα έθνη οφείλουν τεράστια χρηματικά ποσά από τα προηγούμενα χρόνια».
Ο Nicholas Burns, πρώην διπλωμάτης και πρεσβευτής στο ΝΑΤΟ από το 2001 έως το 2005, πλέον καθηγητής στο Kennedy School of Government του Χάρβαρντ, δήλωσε ότι κάθε Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, από τον Harry Truman κι έπειτα, είχε υποσχεθεί την υποστήριξη του άρθρου V και το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υπερασπίσουν την Ευρώπη.
Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Sean Spicer, διαβεβαίωσε ότι ο Trump παραμένει 100% αφοσιωμένος στην έννοια της συλλογικής άμυνας.
Πηγές: Reuters, New York Times
