Ισχυρές ανακατατάξεις φέρνει στην αγορά διαχείρισης δανείων το νέο πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας των servicers, με την «τράπουλα» μεταξύ των παικτών να ξαναμοιράζεται μέσα από «λουκέτα» και deals που θα αλλάξουν άρδην το σκηνικό.
Πιο αναλυτικά, στα τέλη της ερχόμενη εβδομάδας λήγει η προθεσμία που έχει δώσει το Υπουργείο Οικονομικών στους servicers, προκειμένου να θέσουν σε λειτουργία την ψηφιακή πλατφόρμα, μέσω της οποίας θα παρέχεται στους δανειολήπτες πλήρης, προσωποποιημένη πληροφόρηση για την πορεία του δανείου τους.
Σύμφωνα με τη σχετική επιστολή που απέστειλε στις εταιρείες διαχείρισης η γενική γραμματέας χρηματοπιστωτικού τομέα και διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, κυρία Θεώνη Αλαμπάση, μέσω της επίμαχης πλατφόρμας οι δανειολήπτες θα πρέπει να λαμβάνουν ενημέρωση τουλάχιστον για τα εξής:
α) τα ποσά που οφείλουν, με αναλυτική καταγραφή των ποσών που οφείλονται ως κεφάλαιο, τόκοι, προμήθειες, τυχόν άλλες χρεώσεις, καθώς και το ισχύον επιτόκιο.
β) την περιοδικότητα των δόσεων, το ύψος τους, την ημερομηνία πληρωμής κάθε δόσης, το τρέχον υπόλοιπο, καθώς και τον λογαριασμό εξυπηρέτησης της οφειλής.
Επίσης, στις 29 Μαρτίου εκπνέει η προθεσμία υποβολής στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) των επικαιροποιημένων φακέλων για την εκ νέου αξιολόγηση και κατ’ επέκταση αδειοδότηση των εταιρειών διαχείρισης.
Όπως εξηγεί στο newmoney ο κ. Γιώργος Παυλάτος, συνιδρυτής και Senior Partner της Octane Management Consultants, η οποία το 2017 εκπόνησε μελέτη για λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), οδηγώντας στη διαμόρφωση ενός πιο απλού – πλην εκτενούς – πλαισίου που επέτρεψε την ανάπτυξη της επίμαχης αγοράς, ο Ν.5072/2023 και η πρόσφατη ΠΕΕ 225/30.01.2024 αλλάζουν δραστικά το περιβάλλον για τους servicers.
«Όλοι οι παίκτες της αγοράς είναι υποχρεωμένοι μέχρι τέλος του τρέχοντος μήνα να έχουν καταθέσει εκ νέου αίτηση αδειοδότησης, επικαιροποιώντας κάποια δεδομένα, αλλά και υποβάλλοντας και μία σειρά από έγγραφα και πολιτικές που πιστοποιούν τη συμμόρφωση με τις νέες οργανωτικές και λειτουργικές απαιτήσεις, οι οποίες, μάλιστα, είναι αρκετά πιο εκτενείς από τις προβλέψεις της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας. Ουσιαστικά πλέον για να μπορεί ένας servicer να είναι compliant αυξάνονται σημαντικά οι οργανωτικές και λειτουργικές απαιτήσεις και άρα και το σταθερό κόστος της δραστηριότητας», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον ίδιο, περισσότερο επηρεασμένοι από αυτές τις αλλαγές είναι οι μικρότεροι παίκτες της αγοράς, οι οποίοι κατά κύριο λόγο εμφανίζουν κάποιου είδους εξειδίκευση σε συγκεκριμένους τύπους δανείων – συχνότερα επιχειρηματικά, όπου μπορούν να λειτουργούν εκτός των περιορισμών του Κώδικα Δεοντολογίας και λοιπών διατάξεων για την προστασία των καταναλωτών.
«Καθώς οι προβλέψεις του νέου κανονιστικού πλαισίου εφαρμόζονται οριζόντια, ανεξαρτήτως του εύρους / βάθους της δραστηριότητας, οι παίκτες αυτοί θα πρέπει να επενδύσουν σε συστήματα, στελέχωση και διαδικασίες που δεν ήταν μέχρι τώρα απαραίτητες για την ουσιαστική λειτουργία τους, αυξάνοντας σημαντικά το κόστος compliance και καθιστώντας λιγότερο ή εντελώς μη βιώσιμη τη λειτουργία τους», προσθέτει.
Λαμβάνοντας υπόψη δε, ότι πλέον η νομοθεσία προβλέπει την ανάκληση της άδειας από servicer που δεν την έχει χρησιμοποιήσει εντός 12 μηνών από τη χορήγησή της, ο αριθμός των ενεργών εταιρειών διαχείρισης αναμένεται να συρρικνωθεί σημαντικά.
«Αυτή η συρρίκνωση θα προέλθει, τόσο από τους παίκτες που δεν έχουν αναλάβει κάποιο χαρτοφυλάκιο (εκτιμώνται σε περίπου έξι με επτά), κάποιοι εκ των οποίων ενδεχομένως δεν θα επιδιώξουν την εκ νέου αδειοδότηση τους, όσο και από παίκτες που θα αξιολογήσουν το κόστος compliance με το νέο πλαίσιο ως μη συμφέρον σε σχέση με το μέγεθος των δραστηριοτήτων τους, θα αναθέσουν τη διαχείριση των χαρτοφυλακίων τους σε κάποιο άλλο παίκτη και δεν θα αδειοδοτηθούν εκ νέου», εξηγεί ο κ. Παυλάτος και συνεχίζει: «Επίσης, πιθανή είναι και η στρατηγική συνεργασία μικρότερων servicers, συνδυάζοντας τα χαρτοφυλάκια υπό διαχείριση κάτω από μία εταιρική ‘στέγη’ για την επίτευξη συνεργιών κόστους. Όλα τα παραπάνω θα οδηγήσουν σε μία αρκετά πιο συγκεντρωμένη αγορά, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση ισχύος των τριών (+1) μεγάλων παικτών».
Το χρονικό
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Octane, η Κοινοτική Οδηγία 2021/2167 δημιουργήθηκε για να διαμορφώσει ένα κοινό κανονιστικό πλαίσιο για τους servicers, αλλά και τους αγοραστές (purchasers) πιστώσεων. «Μέχρι τώρα το πλαίσιο διέφερε σημαντικά σε εθνικό επίπεδο. Η Ελλάδα, παρ’ όλα αυτά, λόγω του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στους τραπεζικούς ισολογισμούς κατά το πρόσφατο παρελθόν, είχε ήδη από το 2015 διαμορφώσει πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας servicers, το οποίο ήταν με διαφορά το πιο αυστηρό στην Ευρώπη.
Το 2017 (κατόπιν μελέτης της Octane για την ΤτΕ) το πλαίσιο απλουστεύτηκε, επιτρέποντας την ανάπτυξη της αγοράς, παραμένοντας, ωστόσο, από τα πιο εκτενή πλαίσια αδειοδότησης και εποπτείας στην Ευρώπη», σημειώνει χαρακτηριστικά. Μέχρι τον ανασχεδιασμό του πλαισίου είχαν αδειοδοτηθεί μόνον δύο servicers, με την αγορά να… ανοίγει στη συνέχεια, φτάνοντας κάποια στιγμή τους 26 αδειοδοτημένους servicers (σ.σ. σήμερα είναι 23), γεγονός που επέτρεψε να «ξεκλειδώσουν» οι συναλλαγές, οι οποίες απελευθέρωσαν τους τραπεζικούς ισολογισμούς από τα «κόκκινα» ανοίγματα.
Πηγή newmoney.gr