Ορισμένα κρούσματα δεν συνδέονται καν με τρίτες χώρες, καθώς στην περίπτωση της ευλογιάς των πιθήκων, οι πρώτες μολύνσεις δεν συνδέονταν με κάποιο ταξίδι.
Χολέρα, ευλογιά των πιθήκων μέχρι και πολιομυελίτιδα. Ανησυχία προκαλούν στη διεθνή επιστημονική κοινότητα ο τρόπος με τον οποίο «ξεπηδούν» παλιές ασθένειες μετά από δύο χρόνια μάχης με την πανδημία της Covid-19.
Το πρώτο που προκαλεί προβληματισμό είναι πως μερικά κρούσματα δεν συνδέονται καν με τρίτες χώρες, καθώς στην περίπτωση της ευλογιάς των πιθήκων, οι πρώτες μολύνσεις δεν συνδέονταν με κάποιο ταξίδι.
Το δεύτερο είναι πως ιοί, όπως η πολιομυελίτιδα, οι οποίοι είχαν εξαλειφθεί όχι μόνο επανεμφανίστηκαν, αλλά και ανιχνεύθηκαν σε λύματα.
Στην περίπτωση της χολέρας, ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδείνωσε την εξάπλωσή της εξαιτίας των χιλιάδων νεκρών και των σκουπιδιών που είναι παντού διάσπαρτοι.
Ευλογιά των πιθήκων
Από τις 13 Μαΐου 2022 έχουν αναφερθεί κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), από 28 κράτη μέλη στα οποία δεν ενδημεί η νόσος.
Πριν ολοκληρωθεί το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου, είχαν επιβεβαιωθεί περισσότερα από 1.000 κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε 29 χώρες από τις αρχές Μαΐου, αυξάνοντας την ανησυχία για μια νέα επιδημία, ή ακόμα και πανδημία.
Οι επιδημιολογικές έρευνες συνεχίζονται, ωστόσο, στα κρούσματα που έχουν αναφερθεί δεν έχει τεκμηριωθεί πρόσφατο ταξίδι σε ενδημικές περιοχές (Ακτή Ελεφαντοστού, Γκαμπόν, Γκάνα – κρούσματα μόνο στα ζώα, Δημοκρατία του Κονγκό, Καμερούν, Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Λιβερία, Μπενίν, Νιγηρία, Νότιο Σουδάν, Σιέρρα Λεόνε).
Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, είπε ότι ο κίνδυνος να καταστεί ενδημική η νόσος σε αυτές τις χώρες είναι πραγματικός, αλλά αποτρέψιμος, τονίζοντας ότι «είναι μια ατυχής αντανάκλαση του κόσμου όπου ζούμε το γεγονός ότι η διεθνής κοινότητα μόλις τώρα αρχίζει να δίνει προσοχή στην ευλογιά των πιθήκων, επειδή εμφανίστηκε σε πλούσιες χώρες».
Στη χώρα μας έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής συνολικά δύο κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων, τα οποία, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, είναι εισαγόμενα κρούσματα.
Ο ΕΟΔΥ τονίζει ότι ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου παραμένει χαμηλός για τον γενικό πληθυσμό και ότι όλα τα απαραίτητα μέτρα περιορισμού της μετάδοσης της ασθένειας έχουν ληφθεί.
Η Ευρώπη εξοπλίζεται με εμβόλια
Η προμήθεια των κρατών μελών θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του τρέχοντος μηνός και θα δοθεί προτεραιότητα στις χώρες με τις μεγαλύτερες ανάγκες.
Αυτή τη στιγμή, έχουν ταυτοποιηθεί περίπου 1.500 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις ευλογιάς των πιθήκων, σε 25 χώρες της Ευρώπης, οι οποίες συνιστούν περίπου το 85% του συνόλου των διαγνώσεων παγκοσμίως.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποιεί για πρώτη φορά κονδύλια μέσω του προγράμματος EU4Health για απευθείας αγορά εμβολίων και προμήθεια των κρατών μελών της.
Χολέρα
Πριν λίγες ημέρες εντοπίστηκε το πρώτο τοπικά μεταδιδόμενο κρούσμα χολέρας έπειτα από πάνω από τέσσερις δεκαετίες.
Η ασθενής φαίνεται να μολύνθηκε αφού ήπιε νερό σε ένα σπίτι στο Τολέδο, 75 χλμ νότια της πρωτεύουσας στην περιοχή της Καστίγια Λα Μάντσα, και το ακίνητο έκτοτε έκλεισε για λόγους ασφαλείας, σύμφωνα με αξιωματούχους υγείας στην περιοχή.
Ωστόσο εκτός από την Ισπανία, επιδημία χολέρας έχει ξεσπάσει και στην Ουκρανία εξαιτίας του πολέμου.
Ειδικότερα στις αρχές Ιουνίου, οι Ρώσοι αξιωματούχοι, που ελέγχουν πλέον τη Μαριούπολη της Ουκρανίας έπειτα από την πολύμηνη πολιορκία της, ενημέρωσαν ότι από την 1η Ιουνίου βρίσκεται σε εξέλιξη μια επιδημία χολέρας, που προκλήθηκε από τους χιλιάδες νεκρούς αλλά και τα σκουπίδια που είναι διάσπαρτα παντού.
Μέχρι στιγμής, τα κρούσματα χολέρας είναι μεμονωμένα και κυρίως σε περιοχές της πόλης που είχαν καταστραφεί ολοσχερώς από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς. Οι πληροφορίες επιβεβαιώθηκαν και από την εφημερίδα «Kyiv Independent», που αναφερει ότι λίγες ημέρες νωρίτερα ο υπουργός Υγείας της Ουκρανίας είχε προειδοποιήσει ότι οι μαζικοί τάφοι και η ελλιπής πρόσβαση σε καθαρό νερό μπορούν να προκαλέσουν ξέσπασμα χολέρας στη Μαριούπολη.
Στην Ελλάδα, η τελευταία επιδημία χολέρας καταγράφηκε το 1912-1913 (Βαλκανικοί πόλεμοι).
Διαρροϊκή λοίμωξη
Υπενθυμίζεται πως η χολέρα είναι μια οξεία διαρροϊκή λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο Δονάκιο της χολέρας (Vibrio cholerae) και μπορεί να είναι θανατηφόρα εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Μεταδίδεται κυρίως από μολυσμένα τρόφιμα και νερό.
Το 1979
Η τελευταία μεγάλη τοπικά μεταδιδόμενη έξαρση χολέρας στην Ισπανία ήταν το 1979, όταν αναφέρθηκαν 267 κρούσματα κυρίως στη Βαρκελώνη και τη Μάλαγα. Έκτοτε, οι υγειονομικές αρχές καταγράφουν μόνο λίγα εισαγόμενα κρούσματα κάθε χρόνο.
Τακτικές εξάρσεις
Πάντως τακτικές εξάρσεις της νόσου δεν είναι ασυνήθιστες, ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες ή εμπόλεμες ζώνες όπου συχνά δεν υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 1,3 έως 4 εκατομμύρια κρούσματα χολέρας αναφέρονται παγκοσμίως κάθε χρόνο.
Πολιομυελίτιδα
Σαν να μην έφτασαν όλα αυτά συναγερμός χτύπησε χτες για δεύτερη φορά στην Ευρώπη, αφού νωρίς το απόγευμα της Τετάρτης, 22 Ιουνίου, επιβεβαιώθηκε πως ίχνη του ιού της πολιομυελίτιδας εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια ενός συνηθισμένου ελέγχου των λυμάτων στο Λονδίνο.
Οι υγειονομικοί στη Βρετανία πιστεύουν ότι υπήρξε κάποια εξάπλωση μεταξύ στενά συνδεδεμένων ατόμων στο βορειοανατολικό Λονδίνο -πιθανώς μελών μιας οικογένειας-, με αποτέλεσμα η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA) να κηρύξει συναγερμό σε εθνικό επίπεδο.
Σημειώνεται, πάντως, πως μέχρι στιγμής ο ιός έχει ανιχνευθεί μόνο σε δείγματα λυμάτων και δεν έχουν αναφερθεί σχετικές περιπτώσεις παράλυσης.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, στην Ελλάδα από το 1970 εμφανίστηκαν μόνο σποραδικά και μεμονωμένα κρούσματα πολιομυελίτιδας, που αφορούσαν ανεμβολίαστα παιδιά. Το 1996 σημειώθηκε συρροή κρουσμάτων πολιομυελίτιδας σε 5 ανεμβολίαστα παιδιά Αθιγγάνων. Από το 1997 δεν έχει εμφανιστεί κρούσμα πολιομυελίτιδας οφειλόμενο σε άγριο ιό στη χώρα μας.
