Η είδηση ότι μια από τις κορυφαίες πετρελαιοποαραγωγούς χώρες φιλοξενεί τη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, σίγουρα προκαλεί μειδίαμα. Πόσο μάλλον, όταν ο οικοδεσπότης είναι ο άνθρωπος που κλείνει deals δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ορυκτά καύσιμα, και προκρίνει τις επενδύσεις σε πετρέλαιο.
Η είδηση ότι των συνομιλιών θα ηγηθεί ο επικεφαλής του κρατικού πετρελαϊκού γίγαντα των ΗΑΕ, Abu Dhabi National Oil Company (ADNOC), μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες πετρελαίου στον κόσμο, εγείρει ερωτηματικά με πολλούς να κάνουν λόγο για μια σαφή σύγκρουση συμφερόντων.
Χαρακτηριστική είναι αντίδραση της Τερέζα Άντερσον, παγκόσμιας επικεφαλής για την κλιματική δικαιοσύνη στην ActionAid, η οποία λέει ότι ο διορισμός του Σουλτάν αλ-Τζαμπέρ ως προέδρου της COP28 είναι σας να «βάζεις την αλεπού επικεφαλής σε ένα κοτέτσι».
«Η Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα υποτίθεται ότι είναι ένας χώρος όπου ο κόσμος καλεί τους ρυπαίνοντες να λογοδοτήσουν, αλλά όλο και περισσότερο [υπάρχει] πειρατεία από άτομα με αντίθετα συμφέροντα. Όπως και η περσινή σύνοδος κορυφής, βλέπουμε όλο και περισσότερο τα συμφέροντα των ορυκτών καυσίμων να παίρνουν τον έλεγχο της διαδικασίας και να τη διαμορφώνουν για να καλύπτουν τις δικές τους ανάγκες», υπογράμμισε η Άντερσον.
Η ισχυρή ελληνική παρουσία
Η χώρα μας θα συμμετέχει στο παγκόσμιο φόρουμ για πρώτη φορά με δικό της περίπτερο, με επικεφαλής της αποστολής τον πρωθυπουργό. Τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα συνοδεύσουν στο Ντουμπάι όπου διεξάγεται η COP28, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, η υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κ. Βασίλης Κικίλιας κ.α
Διπλό χαρτί
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, παίζουν ένα διπλό χαρτί, αφενός προωθώντας μία πράσινη ατζέντα και αφετέρου εμμένοντας στις παραδοσιακές μορφές ενέργειας.
Ο προεδρεύων της COP28, Σουλτάν Αχμέντ Αλ Τζαμπέρ, προσπαθεί να συγκεράσει δύο εκ διαμέτρου αντίθετους ρόλους: με λίγα λόγια ο άνθρωπος που ηγείται του κλάδου που ευθύνεται τα μέγιστα για την υπερθέρμανση του πλανήτη πρέπει να πείσει τη διεθνή κοινότητα για τις αγαστές του προθέσεις αναφορικά με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ο ίδιος στο μήνυμα καλωσορίσματος στην επίσημη ιστοσελίδα της COP28, προσπαθεί να διασκεδάσει κάθε ανησυχία: «Στην COP21 το 2015, ο κόσμος συμφώνησε να περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5°C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα έως το 2050. Για να παραμείνουμε στο στόχο, η επιστήμη μας λέει ότι οι εκπομπές πρέπει να μειωθούν στο μισό έως το 2030. Έχουμε μόνο άλλα επτά χρόνια για να πετύχουμε τον στόχος. Το COP28 ΗΑΕ είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για επανεξέταση, επανεκκίνηση και εστίαση της ατζέντας για το κλίμα» γράφει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Θα προσπαθήσω να οικοδομήσω συναίνεση μεταξύ των μερών για να προωθήσω τη δράση για το κλίμα. Μαζί, θα δώσουμε προτεραιότητα στις προσπάθειες για την επιτάχυνση των μειώσεων των εκπομπών μέσω μιας ρεαλιστικής ενεργειακής μετάβασης, τη μεταρρύθμιση της χρήσης γης και τον μετασχηματισμό των συστημάτων τροφίμων. Θα εργαστούμε για να κινητοποιήσουμε λύσεις για τις ευάλωτες χώρες, να θέσουμε σε λειτουργία τις απώλειες και τις ζημιές και να παραδώσουμε το συνέδριο με τη μεγαλύτερη δυνατή περιεκτικότητα».
Το τελευταίο διάστημα πληθώρα δημοσιευμάτων από έγκυρα διεθνή μέσα ενημέρωσης φέρουν τα ΗΑΕ αλλά και τον αλ Τζαμπέρ προσωπικά, να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τηβ COP28 προκειμένου να προωθήσει την πετρελαϊκή ατζέντα της χώρας του.
Οι Financial Times σε εκτενές τους δημοσίευμα αποκαλύπτουν το ενεργειακό σχέδιο του αλ Τζαμπέρ, σύμφωνα με το οποία κρατικές εταιρείες και ταμεία των ΗΑΕ μπορούν να συνδεθούν με επενδύσεις σχεδόν 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε όλον τον κόσμο το τελευταίο έτος πριν από τη σύνοδο κορυφής της COP, κυρίως στην πράσινη ενέργεια.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο τίτλος του δημοσιεύματος είναι «Το μπλοκ επιταγών της COP: Η προσφορά των 200 δισ. δολ. από τα ΗΑΕ για κλιματική επιρροή». Οι συντάκτες του άρθρου περιγράφουν τα ταξίδια που έκανε ο ίδιο ο αλ Τζαμπέρ και συνεργάτες του ανά τον κόσμο το τελευταίο διάστημα προκειμένου να κλείσουν συμφωνίες δισεκατομμυρίων.
Πετρέλαιο
Και μπορεί το πετρέλαιο εξακολουθεί να αποτελεί τη συντριπτική πλειοψηφία του κεφαλαίου κεφαλαίου στα ΗΑΕ, αλλά οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν γίνει μια αυξανόμενη ανησυχία. Πέρυσι, οι ΗΠΑ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατέληξαν σε συμφωνία 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη 100 GW καθαρής ενέργειας έως το 2035. Η χώρα σχεδιάζει να επενδύσει 160 δισεκατομμύρια δολάρια σε πράσινη ενέργεια παγκοσμίως τις επόμενες τρεις δεκαετίες.
Οι τρίτες χώρες
Οι αναπτυσσόμενες χώρες αποτελούν ιδιαίτερο στόχο. Μόνο τους τελευταίους μήνες, διάφορα εμπορικά επιμελητήρια των ΗΑΕ, υπουργοί και εταιρείες επισκέφθηκαν χώρες από τη Ρουάντα και το Κοσσυφοπέδιο μέχρι την Κένυα και την Κολομβία. Η κλιματική αλλαγή ή η καθαρή ενέργεια εμφανίζονταν συχνά στις συναντήσεις.
Μάλιστα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δήλωσαν στους Financial Times ότι θα ανακοινώσουν ένα «στιβαρό σύνολο πρωτοβουλιών χρηματοδότησης για το κλίμα στο COP28 που αποτελούν παράδειγμα της έκκλησης της προεδρίας να δημιουργήσει διαθέσιμη, οικονομικά προσιτή και προσβάσιμη χρηματοδότηση για το κλίμα».
Η προοπτική των ΗΑΕ να προσφέρει κάποια από τα μετρητά τους για να συμβάλει στην τόνωση της ενεργειακής μετάβασης και να ενθαρρύνει περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις στον χώρο έχει επικροτηθεί από τους επενδυτές.
Φερετζές
Παρά τις διαβεβαιώσεις των ΗΕΑ, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η COP28 λειτουργεί ως προκάλλημα, ως φερετζές, για άλλες φιλοφοξίες των εμιράτων.
Σύμφωνα με έγγραφα τα οποία αποκαλύπτει το BBC τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν τον ρόλο τους ως οικοδεσπότης των συνομιλιών του ΟΗΕ για το κλίμα ως ευκαιρία να συνάψουν συμφωνίες για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Τα έγγραφα που διέρρευσαν αποκαλύπτουν σχέδια για συζήτηση συμφωνιών ορυκτών καυσίμων με 15 έθνη. Τα ΗΑΕ δεν αρνήθηκαν ότι θα χρησιμοποιήσουν την COP28 για επαγγελματικές συνομιλίες, προσθέτοντας ωστόσο ότι οι πρόκειται για «οι ιδιωτικές συναντήσεις».
Στην Ευρώπη και την Αφρική
Τα έγγραφα δείχνουν ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προετοίμασαν σημεία συζήτησης για εμπορικές ευκαιρίες για την κρατική τους εταιρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, Masdar, ενόψει συναντήσεων με 20 χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Βραζιλία, την Κίνα, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και την Κένυα.
Μάλιστα, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τη διάσκεψη, η ομάδα COP28 των ΗΑΕ διοργάνωσε μια σειρά υπουργικών συναντήσεων με κυβερνήσεις από όλο τον κόσμο.
Ο καθηγητής Μάικλ Τζέικομπς από το Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, ο οποίος είναι ειδικός στην πολιτική του ΟΗΕ για το κλίμα, είπε στο BBC ότι οι ενέργειες της ομάδας COP28 φαίνονται «εκπληκτικά υποκριτικές».
«Πιστεύω πραγματικά ότι είναι χειρότερο από αυτό», είπε, «επειδή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αυτή τη στιγμή είναι ο θεματοφύλακας μιας διαδικασίας των Ηνωμένων Εθνών με στόχο τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών. Και όμως, στις ίδιες συναντήσεις όπου προφανώς προσπαθεί να επιδιώξει αυτόν τον στόχο , στην πραγματικότητα προσπαθεί να κάνει παράπλευρες συμφωνίες που θα αυξήσουν τις παγκόσμιες εκπομπές».
Η COP28
Το δεκαπενθήμερο των διαπραγματεύσεων θα ξεκινήσει με μια Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής για τη Δράση για το Κλίμα την 1η και 2 Δεκεμβρίου, η οποία θα συγκαλέσει αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων μαζί με τους ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών.
Αυτή η μοναδική εκδήλωση για το COP28 προορίζεται να χρησιμεύσει ως πλατφόρμα για σημαντικές ανακοινώσεις και να δημιουργήσει δυναμική για το υπόλοιπο της συνόδου κορυφής.
Οι τελικές διαπραγματεύσεις έχουν προγραμματιστεί για τις 11 και 12 Δεκεμβρίου, αλλά h ιστορία δείχνει ότι το χρονοδιάγραμμα είναι ρευστό. Για παράδειγμα η COP27 στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου πριν από έναν χρόνο εξέδωσε ένα τελικό ανακοινωθέν δύο ημέρες αργότερα από ό,τι είχε αρχικά προγραμματιστεί.
Ποιοι θα είναι στην COP28;
Περισσότερες από 200 κυβερνήσεις έχουν προσκληθεί στο Ντουμπάι και αρχηγοί κρατών ή πρωθυπουργοί από 167 χώρες επιβεβαίωσαν ότι θα πάνε.
Ηγέτες από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ινδία, τη Βραζιλία, την Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μεταξύ εκείνων που πρόκειται να κάνουν δηλώσεις σχετικά με τις δεσμεύσεις της χώρας τους για το κλίμα.
Ωστόσο, οι δύο από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ρύπων στον κόσμο είναι απίθανο θα λάμψουν δια της απουσίας τους. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο κινέζος ομολογός του Σι Τζινπίνγκ θα απέχουν για δικούς τους λόγους ο καθένας από την COP28.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Σουνάκ επιβεβαίωσε τον περασμένο μήνα ότι θα παρευρεθεί (ενώ έκανε κάποιες αμφιλεγόμενες ανατροπές σχετικά με τις καθαρές μηδενικές πολιτικές της Βρετανίας).
Ο βασιλιάς της Βρετανίας Κάρολος Γ’ πρόκειται επίσης να παραστεί εκ μέρους της κυβέρνησης και να δώσει την εναρκτήρια ομιλία. Αυτή θα είναι η τρίτη φορά που το κάνει, μετά το COP26 στη Γλασκώβη και το COP21 στο Παρίσι.
Συνολικά, 70.000 άτομα αναμένεται να παραστούν στη σύνοδο κορυφής – περισσότεροι από κάθε άλλη COP μέχρι στιγμής.
Οι αρχηγοί κρατών θα υπερτερούν κατά πολύ από εκπροσώπους περιβαλλοντικών ΜΚΟ, δεξαμενών σκέψης, θρησκευτικών ομάδων, εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα, ηγετών ιθαγενών κοινοτήτων και άλλους οργανισμούς.
Προσδοκίες
Τι μπορούμε να περιμένουμε από το COP28;
Η προεδρία έχει σκιαγραφήσει τέσσερις βασικούς στόχους φέτος, παράλληλα με τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων:
Ταχεία παρακολούθηση μιας δίκαιης ενεργειακής μετάβασης.
Εξορθολογισμό της χρηματοδότησης για το κλίμα.
Θέτοντας τη φύση, τις ζωές και τα μέσα διαβίωσης στο επίκεντρο της δράσης για το κλίμα.
Και κινητοποίηση για την πιο περιεκτική COP μέχρι στιγμής.
Η επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης θα είναι το κύριο ζήτημα, καθώς οι χώρες παραμένουν διχασμένες ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης της μη βιώσιμης χρήσης ορυκτών καυσίμων στον κόσμο .
Η ΕΕ
Η ΕΕ θα πιέσει για μια παγκόσμια πρώτη συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση της «αδιάκοπης» παγκόσμιας χρήσης άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου. Άλλα διαπραγματευτικά μπλοκ και χώρες είναι πιθανό να ωθήσουν σε αυτό – συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων παραγωγών ορυκτών καυσίμων όπως η Σαουδική Αραβία και των αναπτυσσόμενων χωρών που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα για να αναπτύξουν τις οικονομίες τους.
Υπάρχει επίσης μια ώθηση για μια συμφωνία για τον τριπλασιασμό της παγκόσμιας ικανότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τον διπλασιασμό του ρυθμού με τον οποίο βελτιώνεται η ενεργειακή απόδοση έως το 2030. Είναι λιγότερο διχαστικό από τα σχέδια για σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, αλλά ορισμένοι – συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ – έχουν δηλώσει ότι δεν θα δεσμευτούν στο ένα χωρίς το άλλο.
Τι είναι οι COP
Πριν από λίγο περισσότερο από 30 χρόνια, περισσότερες από 150 χώρες υπέγραψαν μια συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για τον περιορισμό της ανησυχητικής αύξησης της ρύπανσης της ατμόσφαιρας από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ενώ η επιστήμη πίσω από την κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο ήταν ακόμη νέα, οι επιστήμονες γνώριζαν ότι οι επιπτώσεις θα ήταν σημαντικές.
Η πρώτη COP — η «Διάσκεψη των Μερών» αυτής της συμφωνίας — πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο το 1995. Έκτοτε, τα κράτη μέλη συνεδριάζουν για την κλιματική αλλαγή σχεδόν κάθε χρόνο. Το 2015, στην COP21, περισσότερες από 190 χώρες ενέκριναν τη Συμφωνία του Παρισιού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε πολύ κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου, αλλά κατά προτίμηση στους 1,5 βαθμούς.
Παρόλο που η Συμφωνία του Παρισιού ήταν μια στιγμή ορόσημο και έθεσε τον κόσμο σε μια πορεία που υποστήριξαν οι επιστήμονες, δεν διευκρίνισε πώς οι χώρες πρέπει να επιτύχουν τον στόχο της. Έκτοτε, οι COP προσπάθησαν να καταστήσουν τα σχέδια που συνδέονται με τη Συμφωνία του Παρισιού πιο φιλόδοξα και να είναι πιο συγκεκριμένοι σχετικά με τις αλλαγές που θα έπρεπε να κάνει η κοινωνία.
Πηγή energypress.gr
