Επανήλθε στα «προ Daniel» επίπεδα το β’ τρίμηνο του έτους ο δείκτης οικονομικού κλίματος, όπως σημειώνει η Eurobank. Θετικές ενδείξεις για τον ρυθμό ανάπτυξης του β’ τριμήνου 2024, σημείο προβληματισμού οι εξαγωγές.
Ξεπερνά η ελληνική οικονομία τις πιέσεις που προκάλεσε στην ανάπτυξη το κακό τέταρτο τρίμηνο του 2023, όπου συνέπεσαν οι καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία και τα δραματικά γεγονότα στη Μέση Ανατολή με την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Η Eurobank, μάλιστα, τονίζει ότι σημαντικοί πρόδρομοι δείκτες, όπως ο δείκτης οικονομικού κλίματος και ο δείκτης μεταποίησης PMI εκπέμπουν θετικά μηνύματα για το β’ τρίμηνο του 2024, αν και προβληματίζει η συνεχιζόμενη μείωση των εξαγωγών.
Υπενθυμίζεται ότι τα στοιχεία για την εξέλιξη του ΑΕΠ το τελευταίο τρίμηνο του 2023 είχαν αποτελέσει δυσάρεστη έκπληξη, καθώς σε τριμηνιαία βάση ο ρυθμός ανάπτυξης είχε πέσει στο 0,2% και σε ετήσια στο 1,2%, με αποτέλεσμα η αύξηση του ΑΕΠ για το 2023 να περιορισθεί σε 2%. Στην εβδομαδιαία της ανάλυση, η Eurobank εκτιμά ότι σε μεγάλο βαθμό η κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας το τελευταίο τρίμηνο του 2023 αποδίδεται στις πλημμύρες της Θεσσαλίας, που έπληξαν τον πρωτογενή τομέα, και στα γεγονότα στο Ισραήλ.
Όμως, όπως σημειώνουν οι αναλυτές της τράπεζας, οι απώλειες αυτές φαίνεται ότι έχουν ανακτηθεί, τουλάχιστο στο επίπεδο του οικονομικού κλίματος. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) σημείωσε ισχυρή βελτίωση το β’ τρίμηνο 2024, ανακτώντας τις απώλειες του δ’ τριμήνου 2023, ήτοι της περιόδου που χαρακτηρίστηκε από τις επιπτώσεις της κακοκαιρίας Daniel στη Θεσσαλία (Σεπ-23) και των γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή (Οκτ-23).
Ειδικότερα, στην ίδια ανάλυση η Eurobank αναφέρει ότι:
Ένας από τους λόγους που ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το 2023 ήταν χαμηλότερος του αναμενομένου, ήταν οι επιπτώσεις από την πλημμύρα Daniel στη Θεσσαλία τον Σεπ-23. Η εν λόγω περιφέρεια συνεισφέρει το 16,8% του συνόλου της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του τομέα της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας στην Ελλάδα. Η φυσική καταστροφή από την πλημμύρα Daniel δεν προκάλεσε μόνο τη μείωση της παραγωγής βραχυχρόνια αλλά οδήγησε και στη συρρίκνωση των παραγωγικών δυνατοτήτων της περιοχής λόγω των απωλειών σε φυσικό κεφάλαιο, σε ζωικό κεφάλαιο και σε φυσικούς πόρους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών, το δ’ τρίμηνο 2023, το σύνολο της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του τομέα της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας μειώθηκε σε τριμηνιαία και σε ετήσια βάση κατά 12,5% και 17,3% αντίστοιχα.
Το α’ τρίμηνο 2024 καταγράφηκε μερική μόνο ανάκτηση των προαναφερθεισών απωλειών, με την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του τομέα της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας να ενισχύεται κατά 6,3% σε τριμηνιαία βάση, παραμένοντας ωστόσο μειωμένη κατά 7,0% και 12,9% σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο 2023 (προ Daniel επίπεδα) και το α’ τρίμηνο 2023 αντίστοιχα.
Οι επιπτώσεις από την πλημμύρα Daniel στη Θεσσαλία, παράλληλα με τις γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή τον Οκτ-23, αποτυπώθηκαν και στον δείκτη οικονομικού κλίματος του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Το οικονομικό κλίμα επηρεάζει τις αποφάσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων καθότι σε αυτό αποτυπώνονται εν μέρει οι προσδοκίες που διαμορφώνουν για την πορεία της οικονομίας στο μέλλον.
Ο μέσος όρος του δείκτη οικονομικού κλίματος από τις 109,8 μονάδες το γ’ τρίμηνο 2023 (υψηλό 6 τριμήνων) χειροτέρευσε απότομα στις 105,6 μονάδες το δ’ τρίμηνο 2023, ενώ το α’ τρίμηνο 2024 σημείωσε μερική μόνο βελτίωση στις 106,9 μονάδες.
Το β’ τρίμηνο 2024 καταγράφηκε ισχυρή άνοδος του δείκτη οικονομικού κλίματος στις 110,0 μονάδες (υψηλό 9 τριμήνων), καλύπτοντας τις απώλειες του δ’ τριμήνου 2023 (Daniel και γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή) και υπερβαίνοντας κατά πολύ το αντίστοιχο μέ-γεθος στην Ευρωζώνη (95,9 μονάδες).
Από τους 5 επί μέρους δείκτες εμπιστοσύνης που συνθέτουν τον δείκτη οικονομικού κλίματος, 3 ήταν αυτοί που στήριξαν τη βελτίωση που σημείωσε ο γενικός δείκτης το β’ τρίμηνο 2024.Ο δείκτης εμπιστοσύνης στη βιομηχανία από τις -0,3 μονάδες το α’ τρίμηνο 2024 (αρνητικό ισοζύγιο απαντήσεων) αυξήθηκε στις 3,1 μονάδες το β’ τρίμηνο 2024 (θετικό ισοζύγιο απαντήσεων), ο δείκτης εμπιστοσύνης στις υπηρεσίες ενισχύθηκε ισχυρά στις 49,9 μονάδες από 38,4 το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή βελτιώθηκε στις -42,7 μονάδες από -46,1 μονάδες το α’ τρίμηνο 2024, παραμένοντας ωστόσο σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο 2023.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τους 5 επί μέρους δείκτες εμπιστοσύνης, αυτοί των υπηρεσιών και των κατασκευών παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ενίσχυση σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα. Επιπρόσθετα, οι εν λόγω δύο τομείς πρωταγωνιστούν στη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία τρίμηνα.
Βάσει των στοιχείων των εθνικών λογαριασμών του α’ τριμήνου 2024, ο τομέας των υπηρεσιών στην Ελλάδα συνεισέφερε το 77,6% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας σε τρέχουσες τιμές (73,2% στην Ευρωζώνη) και ακολούθησαν αυτοί της βιομηχανίας, της γεωρ-γίας, δασοκομίας και αλιείας και των κατασκευών με 15,5%, 4,5% και 2,3% αντίστοιχα (19,5%, 1,7% και 5,6% αντίστοιχα στην Ευρωζώνη).
Η ισχυρή βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος το β’ τρίμηνο 2024, καταλήγει η Eurobank, παράλληλα με τη διατήρηση του δείκτη μεταποίησης PMI άνω του ορίου επέκτασης-κάμψης των 50 μονάδων (54,7 μονάδες από 55,8 το α’ τρίμηνο 2024) εκπέμπουν θετικά μηνύματα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας την περίοδο Απρ-Ιουν-24. Αντιθέτως, οι εξαγωγές αγαθών εξαιρουμένων των πλοίων και των πετρελαιοειδών, μετά την αύξησή τους κατά 17,1% σε ετήσια βάση τον Απρ-24 επέστρεψαν ξανά σε ετήσιο ρυθμό συρρίκνωσης (-6,5%) τον Μαϊ-24 (-3,6% στο 5μηνο).
