Πλέον οι σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ έχουν περάσει σε άλλη φάση, από τη γνωριμία στο τι μπορούν να κάνουν μαζί, τόνισε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, στον απόηχο της χθεσινής συνάντησης του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο κ. Παπαϊωάννου έστειλε το μήνυμα αυτό, επικαλούμενος σχετική αναφορά του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών πριν από τη συνάντηση με τον Νίκο Δένδια, ότι «ο Πρόεδρος των ΗΠΑ συναντήθηκε με τον Έλληνα πρωθυπουργό την προηγούμενη ημέρα, εμείς πρέπει να δούμε τώρα πώς θα δώσουμε συνέχεια στα διάφορα ζητήματα», αλλά και αποτυπώνοντας το πάρα πολύ θετικό κλίμα της συνάντησης. «Η συνάντηση με τον Μπλίνκεν κράτησε γύρω στα 45-50 λεπτά. Το κλίμα ήταν πάρα πολύ θετικό και ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο ότι ήταν μια συνάντηση εργασίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου κατά την ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών.
Όπως ενημέρωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, κατά τη συνάντηση ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε τις ευχαριστίες των ΗΠΑ για τη στάση αρχής που τηρεί η Ελλάδα στο θέμα της Ουκρανίας, με τον Νίκο Δένδια να απαντά ότι για την Ελλάδα η στάση της πορεύεται από τις αρχές της: σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, σεβασμός στην εδαφική ακεραιότητα και στην κυριαρχία όλων των κρατών.
Εστιάζοντας στις διμερείς σχέσεις, ο εκπρόσωπος ανέφερε πως ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε για ακόμα μια φορά ότι η Ελλάδα επιθυμεί την αμερικανική παρουσία, υπενθύμισε στον Άντονι Μπλίνκεν την υπερψήφιση του νομοσχεδίου του Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας την προηγούμενη εβδομάδα και τόνισε ότι έγινε με μεγάλη πλειοψηφία. Επίσης, σημείωσε ότι στις εισαγωγικές του παρεμβάσεις, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε το γεγονός ότι ο νέος Αμερικανός πρέσβης είναι από την ομογένεια και πως «αυτό μας δίνει ιδιαίτερη ευχαρίστηση».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο υπουργός Εξωτερικών στη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, λέγοντας ότι είναι μια επιτυχημένη ιστορία. Στη συνέχεια, προέβη σε μια ενδελεχή ενημέρωση του Αμερικανού ομολόγου του για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την τουρκική παραβατική συμπεριφορά. «Του έδωσε στοιχεία, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ ήταν ήδη ενήμερος. Του έδειξε χάρτες. Τόνισε ότι ο αναθεωρητισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός» όπως έκανε σήμερα γνωστό ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου.
Στη συνέχεια, ο Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε στη Λιβύη και στην ανάγκη να υπάρξει σταθερότητα. «Δυστυχώς, οι εξελίξεις στη Λιβύη τις τελευταίες ημέρες δεν ήταν ενθαρρυντικές. Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι πιθανή αποσταθεροποίηση της Λιβύης, θα μπορούσε να έχει και σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για την Ευρώπη γενικότερα. Και γι’ αυτό είπε ότι και η αμερικανική πλευρά, ακόμα και αν έχουν ένα σωρό άλλα ζητήματα αυτή τη στιγμή, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τη Λιβύη», ανέφερε ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ.
«Ο EastMed είναι ακόμα στο τραπέζι»
Στη συνέχεια, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών μίλησαν για την ενεργειακή συνεργασία, με τον Νίκο Δένδια να αναφέρεται στον «ανερχόμενο ρόλο της Ελλάδας» ως ενεργειακού κόμβου. Υπό αυτό το πρίσμα έκανε ειδική αναφορά στην Αλεξανδρούπολη, με έμφαση στο πλωτό τερματικό σταθμό αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG (FSRU) και τον Διασυνδετήριο αγωγό IGB, καθώς και στον αγωγό EastMed. «Ο EastMed είναι ακόμα στο τραπέζι και την τελική απόφαση για την υλοποίησή του θα τη λάβουν οι επενδυτές και οι αγορές» υπογράμμισε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών. Σημείωσε ότι στη συζήτηση ήταν παρών και ο ειδικός σύμβουλος για θέματα ενεργειακής πολιτικής Έιμος Χόκσταϊν και σημείωσε πως αυτό υποδηλώνει το ενδιαφέρον της αμερικανικής πλευράς για τα ενεργειακά.
«Θα ήταν ευχής έργο να μετατραπεί η συνεργασία από 3+1 σε 4
Σε ό,τι αφορά στο σχήμα συνεργασίας 3+1 ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ο Νίκος Δένδιας ανέφερε στον Αμερικανό ομόλογό του είπε ότι θα ήταν χαρά τον προσεχή φθινόπωρο να υπάρξει συνάντηση με φυσική παρουσία και ότι θα ήταν ευχής έργο να μετατραπεί η συνεργασία από 3+1 σε 4 και να εξετάσουν τη δυνατότητα να ανοίξουν αυτή την πολυμερή συνεργασία. Στο σημείο αυτό ανέφερε ότι ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει μια στρατηγική ανάπτυξης σχέσεων με άλλες χώρες ανά τον κόσμο, οι οποίες σέβονται τις ίδιες αρχές, προβάλουν τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και έκανε μάλιστα ρητή αναφορά στην Ινδία, την Ιαπωνία, στην Αυστραλία.
Μονόδρομος για τα Δυτικά Βαλκάνια η ευρωπαϊκή προοπτική
Εν συνεχεία, ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου ενημέρωσε πως έγινε μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών εκτενής συζήτηση για τα Δυτικά Βαλκάνια, με τον Νίκο Δένδια να εκφράζει την ανησυχία του για τις εξελίξεις, καταρχήν στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Όπως είπε ο εκπρόσωπος, ο υπουργός τόνισε πως ο μονόδρομος για την περιοχή αυτή είναι η ευρωπαϊκή προοπτική. Είπε, σύμφωνα πάντα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου, ότι η Ελλάδα στο βαθμό τον οποίο έχει τη δυνατότητα, θέλει και προσπαθεί να ξεμπλοκάρει οποιαδήποτε κωλύματα υπάρχουν για την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών αυτών και ανακοίνωσε ότι τις αμέσως επόμενες ημέρες θα επισκεφτεί αρκετές χώρες της περιοχής ενόψει και της Συνόδου Κορυφής της Διαδικασίας για τη Σταθερότητας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που θα γίνει στη Θεσσαλονίκη στις 10 Ιουνίου. Αποκρυσταλλώνοντας το μήνυμα ως προς το θέμα αυτό που μετέφερε η ελληνική πλευρά στην αμερικανική, είπε πως εδώ πέρα υπάρχουν δύο απαράβατοι κανόνες: όχι αλλαγή συνόρων και σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας. «Αυτό για μας είναι κόκκινη γραμμή» διαμήνυσε.
Όσον αφορά τη συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον Τζον Κέρι, ο εκπρόσωπος είπε ότι συζήτησαν για την προστασία του περιβάλλοντος, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός Εξωτερικών έκανε μια αρκετά εκτεταμένη ενημέρωση για τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση. Συγκράτησε τη συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ σε κοινές πρωτοβουλίες και μάλιστα στον τομέα της προστασίας των θαλασσών και του θαλασσίου περιβάλλοντος.
Η Ελλάδα τάσσεται υπέρ της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ
Εν συνεχεία, ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου αναφέρθηκε στα αιτήματα που υπέβαλαν η Σουηδία και η Φινλανδία για την ένταξή τους στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, υπενθυμίζοντας τη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών το περασμένο Σάββατο στο άτυπο συμβούλιο ΥΠΕΞ του Οργανισμού, ότι η Ελλάδα τάσσεται αναφανδόν υπέρ της άμεσης ένταξης τους. Είναι μια ιστορική στιγμή, είναι και οι δύο χώρες εταίροι της Ελλάδας στην ΕΕ, βαθιά δημοκρατικές, που σέβονται τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, συμπλήρωσε και τόνισε πως στο πνεύμα της αλληλεγγύης η χώρα μας προσβλέπει ότι θα αυξήσουν τον αριθμό των κρατών που είναι βαθιά ριζωμένες αυτές οι αξίες και μέσα στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Αναφερόμενος στην επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών της Κένυας στην αρχή της προηγούμενης εβδομάδας, ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου σημείωσε πως ήταν η πρώτη επίσκεψη τα τελευταία χρόνια ΥΠΕΞ χώρας της Υποσαχάριας Αφρικής και αποτελεί ένα δείγμα του ανοίγματος το οποίο έχει ξεκινήσει εδώ ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας Νίκος Δένδιας. Σε αυτό το πλαίσιο, ανέδειξε τη σημασία της Υποσαχάριας Αφρικής για την Ελλάδα. «Καταρχήν, είναι η ήπειρος με τη μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη αυτή τη στιγμή. Μάλιστα, η Κένυα είναι η μεγαλύτερη οικονομία της ανατολικής Αφρικής και είναι και μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ μέχρι τον Δεκέμβριο. Παράλληλα, αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις, όπως η τρομοκρατία, το μεταναστευτικό, η κλιματική αλλαγή. Το Ναϊρόμπι είναι η έδρα του προγράμματος του ΟΗΕ για το Περιβάλλον».
Επίσης, υπογράμμισε τη σημασία της επίσκεψης, την περασμένη Παρασκευή, του υπουργού Εξωτερικού του Μπαχρέιν στην Ελλάδα, χαρακτηρίζοντας εξαιρετική τη διμερή συνεργασία και έκανε λόγο για μια συνειδητή επιλογή του Νίκου Δένδια το άνοιγμα προς τις χώρες αυτές. Ήταν η τρίτη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και του Μπαχρέιν σε διάστημα περίπου ενός χρόνου, κάτι που υπογραμμίζει την ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων όσο και με τις χώρες του Κόλπου, επισήμανε ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου. Ενδεικτικά, αναφέρθηκε στη συνεργασία των δύο χωρών στους διεθνείς οργανισμούς. Η Ελλάδα στηρίζει την υποψηφιότητα του Μπαχρέιν για το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την περίοδο 2026-2027 και αντίστοιχα το Μπαχρέιν την ελληνική για την περίοδο 2025-2026, ανέφερε και γνωστοποίησε ότι συζητήθηκε και «κατά πόσο θα μπορούσαν να προετοιμαστούν και οι υπάλληλοι μας ενόψει της ανάληψης στο Συμβούλιο Ασφαλείας». Επίσης, έκανε γνωστό ότι θα υπάρξει αλληλοϋποστήριξη για υποψηφιότητες στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς η Ελλάδα έχει υποβάλει υποψηφιότητα για τη διετία 2027-2028. Επιπροσθέτως, υπογράμμισε την «εξαιρετική συνεργασία» με τη διπλωματική ακαδημία του Μπαχρέιν.
Γενικότερα σε ό,τι αφορά τα ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις της ΕΕ με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου και των κρατών της περιοχής, είπε πως η Ελλάδα έχει μια ιδιαίτερα ευαισθησία, λέγοντας πως είναι κάτι που το υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών. «Θεωρούμε ότι αυτές οι χώρες θα πρέπει να αντιμετωπίζονται όλες μαζί και όχι μεμονωμένα» προσέθεσε και υπογράμμισε ότι το Μπαχρέιν κι άλλες χώρες έχουν δείξει μια ιδιαίτερα εποικοδομητική στάση, υποστηρικτή στα θέματα που απασχολούν την Ελλάδα σε οργανισμούς που δεν μετέχει η ίδια, όπως ο Αραβικός Σύνδεσμος, το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας.
Απαντώντας σε ερώτηση για την εν εξελίξει συζήτηση για το δικαίωμα του βέτο στη λήψη των αποφάσεων των 27 χωρών της ΕΕ, είπε πως είναι τεράστια συζήτηση και δεν ξέρει κανείς πού και πότε θα καταλήξει. Τόνισε πως η Ελλάδα διαχρονικά είναι υπέρ της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης. «Σαν κανόνας, είμαστε υπέρ της ενίσχυσης της ενισχυμένης πλειοψηφίας» ανέφερε, επισημαίνοντας ωστόσο πως όταν τίθενται θέματα άμεσου εθνικού συμφέροντος, πρέπει να υπάρχει δυνατότητα, μια ασφαλιστική δικλείδα.
