Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
Το Ιράν και οι έξι μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις κατέληξαν σε συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης την Τρίτη, η οποία έρχεται ως επιστέγασμα μίας και πλέον δεκαετίας διαπραγματεύσεων. Αυτή η συμφωνία μπορεί δυνητικά να μεταμορφώσει τη Μέση Ανατολή, ακόμα και αν το Ισραήλ τη χαρακτήρισε ως «ιστορική παράδοση».
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο παρελθόν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη θα αρθούν σε αντάλλαγμα με τη συμφωνία του Ιράν να μην προχωρήσει σε ένα αναβαθμισμένο πυρηνικό πρόγραμμα το οποίο η Δύση είχε υπόνοιες ότι αποσκοπεί στη δημιουργία μιας πυρηνικής βόμβας.
Η επίτευξη συμφωνίας είναι μια σημαντική πολιτική νίκη τόσο για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, όσο και για τον πραγματιστή Πρόεδρο του Ιράν Χασάν Ρουχάνι, ο οποίος εξελέγη πριν από δύο χρόνια με υπόσχεση να μειώσει τη διπλωματική απομόνωση της χώρας των 77 εκατομμυρίων κατοίκων.
Εντούτοις, και οι δύο ηγέτες αντιμετωπίζουν τον σκεπτικισμό των ισχυρών σκληροπυρηνικών επικριτών τους στο εσωτερικό της χώρας τους, έπειτα από δεκαετίες εχθρότητας μεταξύ των εθνών που αναφέρονται στο άλλο ως «Μεγάλο Σατανά» και μέλος του «άξονα του κακού».
«Όλη η σκληρή δουλειά απέδωσε καρπούς και σφραγίστηκε με μια συμφωνία. Ο Θεός να ευλογεί το λαό μας», ανέφερε ένας Ιρανός διπλωμάτης υπό το καθεστώς της ανωνυμίας πριν από την επίσημη ανακοίνωση.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου από την πλευρά του, κάλεσε τη συμφωνία «ένα κακό λάθος ιστορικών διαστάσεων».
«Το Ιράν με αυτή τη συμφωνία έχει κέρδος εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο θα του επιτρέψει να συνεχίσει την επιθετικότητα στην ευρύτερη περιφέρεια αλλά και σε όλο τον κόσμο», πρόσθεσε. Παράλληλα σημείωσε ότι «Το Ιράν πρόκειται να ακολουθήσει μια σίγουρη πορεία προς την κατασκευή πυρηνικών όπλων».
Η Ισραηλινή υφυπουργός Εξωτερικών, Τζίπι Χοτοβέλι αποκάλεσε τη συμφωνία «ιστορική παράδοση». Με ανάρτησή της στο Twitter είπε ότι το Ισραήλ «θα ενεργήσει με όλα τα μέσα για να προσπαθήσει να σταματήσει την επικύρωση της συμφωνίας», σχηματίζοντας μια σαφή απειλή προκειμένου να προοικονομήσει πως θα ασκήσει την επιρροή της για την ακύρωση της συμφωνίας στο Ρεπουμπλικανικά ελεγχόμενο Κογκρέσο των ΗΠΑ.
Το ίδιο το Κογκρέσο έχει στη διάθεσή του 60 ημέρες για να επανεξετάσει τη συμφωνία, και εάν την απορρίψει, ο Ομπάμα μπορεί να ασκήσει βέτο. Θα απαιτούσε τα δύο τρίτα των νομοθετών προκειμένου να παρακαμφθεί ένα τέτοιο βέτο, το οποίο σημαίνει ότι ορισμένοι από τους συναδέλφους Δημοκρατικοί του Ομπάμα θα πρέπει να επαναστατήσουν ενάντια στον Πρόεδρό τους, προκειμένου να ακυρώσουν τη συμφωνία.
Οι τελικές συνομιλίες στη Βιέννη περιελάμβαναν σχεδόν τρεις εβδομάδες έντονων διαπραγματεύσεων όλο το εικοσιτετράωρο μεταξύ του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι και του Υπουργού Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ, διαπραγματεύσεις εντελώς άνευ προηγουμένου μεταξύ των δύο χωρών.
