Του Ιπποκράτη Χατζηαγγελίδη*
Ξεκινώντας να γράψω ένα σχόλιο επί των προτάσεων της Ν.Δ. για την αναθεώρηση του Συντάγματος σκόπευα να μην μπω σε αναλυτική κριτική επί κάθε προτάσεως, αλλά να θίξω την ελλειμματική συνολική προσέγγιση, επισημαίνοντας ότι η πρόταση είναι μεν στην σωστή κατεύθυνση, αλλά είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και, κυρίως, των αναγκών εκσυγχρονισμού του τρόπου διακυβερνήσεως της χώρας, ώστε αυτός να καταστεί ταυτοχρόνως αποτελεσματικότερος και δημοκρατικότερος.
Όμως, συνειδητοποίησα ότι ένα τέτοιο συνολικό σχόλιο, που μοιραίως θα τσουβαλιάζει θετικές και αρνητικές προτάσεις, τελικώς εξυπηρετεί την ίδια την μικροπολιτική λογική της προτάσεως, πίσω από την οποία πάλλεται ως αχνό φόντο η φιγούρα του θλιβερού καθηγητή Προκόπη Παυλόπουλου, του μοιραίου ανθρώπου για την Αθήνα το Δεκέμβριο του 2008. Προφανώς, ο Αντώνης Σαμαράς δεν διδάχθηκε τίποτα από το πάθημα του Κώστα Καραμανλή… Όμως, αν τότε το διακύβευμα ήταν η επιβίωση μιας ανίκανης κυβερνήσεως, τώρα είναι το ίδιο το πολίτευμα της χώρας! Και εδώ δεν χωρούν λάθη και μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
Άλλωστε, η συνολική κριτική είναι εύκολη: η πρόταση της Ν.Δ. είναι εμφανώς αποσπασματική και άτολμη! Ενώ το μεγάλο ζητούμενο είναι ο πλήρης διαχωρισμός των εξουσιών, η πρόταση πετυχαίνει να τις εμπλέξει ακόμη περισσότερο: ούτε η εκτελεστική εξουσία διαχωρίζεται από την νομοθετική, ούτε ισχυρός έλεγχος επιτυγχάνεται, ούτε η δικαιοσύνη εκσυγχρονίζεται και ανεξαρτητοποιείται. Αντί συνεκτικότητος, η προχειρότητα είναι η μοναδική εσωτερική λογική των προτάσεων αυτών, οι οποίες είναι μάλλον αλληλοαναιρούμενες! Μάλλον, ο Αντώνης Σαμαράς όχι μόνο δεν πιστεύει στη δυνατότητα επιτεύξεως της αναθεωρήσεως, αλλά ούτε καν την επιθυμεί. Δεν εξηγείται αλλιώς η επιλογή του Προκόπη Παυλόπουλου ως προέδρου της επιτροπής της Ν.Δ. που τις επεξεργάσθηκε…
Ως πρώτη, προκαταρκτική παρατήρηση, πρέπει να επισημάνω ότι μόνον 8 (οι υπ’ αριθμόν 1, 6, 10, 11, 12, 17, 19, 20) από τις 21 προτάσεις που είδαν το φως της δημοσιότητος απαιτούν συνταγματική αναθεώρηση για να εφαρμοσθούν. Οι υπόλοιπες αλλαγές μπορούν κάλλιστα να εφαρμοσθούν με νόμο που θα ψηφίσει η Βουλή. Όμως, παρ’ ότι δεν είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται τέτοιες προτάσεις, ουδέποτε η Ν.Δ. η το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ανέλαβαν σοβαρή πρωτοβουλία για πολιτικές μεταρρυθμίσεις εξαντλώντας τα όρια της απλής νομοθετικής δικαιοδοσίας, την οποία το Σύνταγμα αναγνωρίζει στη Βουλή. Δυστυχώς, όμως, περισσεύουν υποκρισία και ανικανότητα, γιατί πως αλλιώς να χαρακτηρίσει κανείς μια ακόμη φθηνιάρικη προσπάθεια εντυπωσιασμού του παραπλανήσεως του εκλογικού σώματος;
Αλλά, ας γίνω σαφέστερος:
– Ποια συνταγματική διάταξη εμποδίζει την εξάντληση της 4ετίας; Αρκεί μια δέσμευση της κυβερνήσεως ότι επ’ ουδενί δεν θα ζητήσει πρόωρες εκλογές. Άλλωστε, οι κυβερνήσεις δεν εκλέγονται ως περιορισμένης ευθύνης, αλλά για να λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις και να αντιμετωπίζουν τις έκτακτες καταστάσεις. Απλή διαχείριση μπορούν να κάνουν και οι Διευθυντές των Υπουργείων.
– Ποια συνταγματική διάταξη εμποδίζει την θεσμοθέτηση συγκεκριμένου και μικρού κυβερνητικού σχήματος και αντίστοιχου οργανογράμματος; Το σύνταγμα φταίει που ο κάθε πρωθυπουργός επιλέγει ανίκανους υπουργούς; Το σύνταγμα φταίει που ο κάθε πρωθυπουργός θέλει να περάσουν όλοι οι βουλευτές από υπουργικό θώκο ώστε να μην μείνει κανείς δυσαρεστημένος; Ποιο άρθρο του συντάγματος επέβαλε την υπουργοποίηση γραφικών και ανίκανων όπως ο Ντινόπουλος, ο Γιακουμάτος, η Βούλτεψη αλλά και τόσοι άλλοι;
– Ποιά συνταγματική διάταξη εμποδίζει ακόμη και την ολοσχερή κατάργηση των Γενικών Γραμματέων;
– Ποια συνταγματική διάταξη εμποδίζει τον εκδημοκρατισμό των κομμάτων;
– Ποια συνταγματική διάταξη εμποδίζει την κατάργηση των βουλευτικών προνομίων;
– Ποια συνταγματική διάταξη εμποδίζει την συγκρότηση κυβερνήσεως από εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς;
– Γιατί η θέσπιση ορίου στη θητεία των αιρετών, ακόμη και του πρωθυπουργού, δεν μπορεί να θεσπισθεί με νόμο; Και ας αναλάβει το πολιτικό κόστος η όποια επόμενη πλειοψηφία να τον αλλάξει το νόμο!
– Το Σύνταγμα ήδη προβλέπει ότι με απλό νόμο μπορεί να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών μέχρι τους 200.
– Ποια συνταγματική διάταξη εμποδίζει την υποχρεωτική σύνταξη μελέτης σκοπιμότητας για τα μεγάλα δημόσια έργα και τις σημαντικές προμήθειες του Δημοσίου; Ένας απλός νόμος αρκεί!
– Ποια συνταγματική διάταξη εμποδίζει την ίδρυση ειδικού τμήματος στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την γρήγορη εκδίκαση υποθέσεων μεγάλων δημοσίων συμβάσεων και ιδιωτικών επενδύσεων;
– Ποια συνταγματική διάταξη εμποδίζει την απλή εφαρμογή του νόμου ώστε να μην διαταράσσεται συνεχώς η κοινωνικοοικονομική ζωή από την αυθαιρεσία ατόμων ή μικρών ομάδων;
Είναι προφανές ότι η Ν.Δ. δεν έχει ούτε την ελάχιστη διάθεση για πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Αν ο Αντώνης Σαμαράς ήταν ένας αληθινός μεταρρυθμιστής, αν είχε λίγη από τη στόφα του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Ελευθερίου Βενιζέλου -τον οποίο τόσο θαύμαζε η αείμνηστη γιαγιά του- θα μπορούσε να έχει εξαντλήσει τα όρια της νομοθετικής δικαιοδοσίας της Βουλής και να έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Οι αλλαγές αυτές θα καθιστούσαν σαφές ότι η Ελλάδα αφήνει πίσω της το φαύλο και ανίκανο πολιτικό σύστημα της μεταπολιτεύσεως, την θεσμοθέτηση της διαπλοκής και της διαφθοράς και προχωρά προς την οριστική εγκαθίδρυση ενός σύγχρονου πολιτικού συστήματος, το οποίο δεν έχει πελατειακά χαρακτηριστικά και δεν γίνεται τροχοπέδη στην ανάπτυξη. Όμως, όση σχέση έχει ο Αντώνης Σαμαράς με τον ιδρυτή της Ν.Δ., άλλη τόση έχει και η σημερινή Ν.Δ. με το κόμμα που έβαλε τη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και εγγυήθηκε την ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας σε ένα κόμμα της αριστεράς, όπως ήταν το ΠΑ.ΣΟ.Κ του 1981.
Στο άρθρο της Πέμπτης θα αναλύσω τις προτάσεις της Ν.Δ., οι οποίες όντως χρήζουν συνταγματικής αναθεωρήσεως και θα εξηγήσω γιατί -και αυτές- δεν έχουν τίποτα το ριζοσπαστικό ενώ, αντιθέτως, δημιουργούν ένα ακόμη πιο σύνθετο πολιτειακό σύστημα, το οποίο έχει ακόμη περισσότερες πιθανότητες να καταλήξει σε αδιέξοδο και να καταρρεύσει.
* Ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης είναι χρηματοπιστωτικός σύμβουλος επιχειρήσεων.
