Γράφει ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης
Με αφορμή την υπόθεση ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΥ διάβασα πολλά σχόλια φίλων και μη, αλλά και έγκριτων σχολιαστών και δημοσιογράφων. Μου έκανε εντύπωση ότι σχεδόν όλοι επέλεγαν να δώσουν έμφαση στις πολιτικές πτυχές του θέματος, υπονοώντας σκανδαλώδη διακριτική μεταχείριση, κυβερνητική παρέμβαση κλπ. Ελάχιστοι, όμως, προτίμησαν να ασχοληθούν με την ουσία του θέματος και να το προσεγγίσουν με πραγματικούς όρους, δηλαδή με αριθμούς.
Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Κατ’ αρχήν, δεν γνωρίζω αν υπήρξε κυβερνητική παρέμβαση, όμως την θεωρώ πολύ πιθανή και απολύτως εύλογη. Δε νομίζω να υπάρχει κυβέρνηση που να θέλει να «σκάσει» στα χέρια της μια τέτοια υπόθεση, δηλαδή μια κατάρρευση πολύ μεγάλης επιχειρήσεως που θα συμπαρασύρει εκατοντάδες προμηθευτές και θα στείλει στην ανεργία χιλιάδες εργαζομένους. Χώρια τις ζημίες που θα αναγκασθούν να γράψουν οι τράπεζες, σε μια περίοδο που το τραπεζικό σύστημα είναι τόσο αδύναμο. Για τους ίδιους ακριβώς λόγους θεωρώ δεδομένο ότι και οι τράπεζες συνήργησαν στην προσπάθεια διασώσεως της εταιρείας.
Βεβαίως, ευθύνες για την κατάρρευση σαφώς υπάρχουν. Πρώτος υπεύθυνος είναι η Διοίκηση της ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ και των συνδεδεμένων επιχειρήσεων. Ο νόμος προβλέπει ποιες είναι οι ευθύνες και πως καταλογίζονται. Και οι τράπεζες έχουν ευθύνες επειδή τους ξέφυγε η κατάσταση από τον έλεγχο. Όμως αν είχαν πάψει τη χρηματοδότηση ή/και αν είχαν επισπεύσει την πτώχευση, τότε θα τις κατηγορούσαμε ως κύριες υπεύθυνες της τεράστιας ζημιάς. Θεωρώ ότι παρά τα λάθη τους, καλώς έπραξαν και δεν άφησαν τον όμιλο να καταρρεύσει.
Αν η ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ πτώχευε, δηλαδή αν δεν είχε αιτηθεί την υπαγωγή της στο άρθρο 99 και, τελικώς, στο 106 του πτωχευτικού νόμου, η κατάρρευση θα ήταν παταγώδης και καταστροφική. Ευτυχώς, αυτό απεφεύχθη.
Η λύση που δόθηκε δεν είναι καλή, ουδείς ικανοποιείται με το 50% των απαιτήσεών του. Όμως, είναι προφανές ότι πρόκειται για την καλύτερη δυνατή. Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι η εναλλακτική δεν ήταν η πλήρης ικανοποίηση των πιστωτών και η διατήρηση των θέσεων εργασίας, αλλά η μηδενική ικανοποίηση των πιστωτών, η πλήρης απώλεια των θέσεων εργασίας και η –δευτερογενής- κατάρρευση πολλών εκ των πιστωτών με ότι αυτό σημαίνει σε θέσεις εργασίας. Το σωρευτικό αποτέλεσμα για το τραπεζικό σύστημα (ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ + ΜΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΙ ΠΙΣΤΩΤΕΣ) μπορεί και να ήταν μοιραίο.
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Όποιος φαντάζεται ότι από τα πάγια της ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ υπήρχε περιθώριο να ικανοποιηθούν οι πιστωτές, πλανάται πλάνην οικτράν. Τι αξία μπορεί να είχαν ράφια και λοιπός εξοπλισμός όταν θα κατέληγαν να εκποιηθούν; Τι αξία θα είχαν τα όποια ακίνητα σε μια υφεσιακή αγορά; Και, το κυριότερο, ίσως: πόσο γρήγορα θα εκκαθαριζόταν οι πτωχευμένες εταιρείες; Μην γελιόμαστε, πρόκειται για σενάριο εκτός πραγματικότητος.
Συνεπώς, η λύση που δόθηκε είναι και η μοναδική, άρα δεν είναι κακή, είναι μάλλον καλή!
Τέλος, να υπενθυμίσω προς κάθε ενδιαφερόμενο ότι η ικανοποίηση των πιστωτών με μόνο το ήμισυ της απαιτήσεώς των δεν είναι κάτι καινούργιο. Όποιος έχει εμπειρία από την αγορά γνωρίζει ότι έχει επαναληφθεί πολλές φορές, έστω και άνευ δικαστικής επικυρώσεως και, βεβαίως, άνευ ορυμαγδού δημοσιευμάτων. Ήμουν ακόμη πολύ νέος στην αγορά, όταν το 1984, κατέρρευσε η εταιρεία ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ Α.Ε. με έδρα τη Λαμία και αλυσίδα καταστημάτων σε πόλεις της Στερεάς. Όσοι, τότε, είχαμε απαιτήσεις –και εφ’ όσον συμφωνούσαμε με τον προτεινόμενο διακανονισμό- εκδώσαμε απόδειξη για την είσπραξη του 100% του ποσού, αλλά λάβαμε μόνο το ήμισυ, σε επιταγή της ΠΕΝΤΕ Α.Ε., η οποία εξαγόρασε την ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ έναντι των χρεών της. Προφανώς, η συντριπτική πλειοψηφία των πιστωτών δέχθηκε τον διακανονισμό αυτό που σήμαινε αδήλωτη -άρα μη αποσβέσιμη- ζημία και έλλειμμα ταμείου, προτιμώντας τον από την μακρόσυρτη και άνευ ουσιώδους αποτελέσματος δικαστική οδό. Τουλάχιστον οι πιστωτές του ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΥ θα αποσβέσουν την όποια ζημία τους και δεν θα έχουν άνοιγμα στο ταμείο τους.
Συμπέρασμα: Αποφύγαμε μια μεγάλη καταστροφή. Το κόστος είναι επίσης μεγάλο, αλλά ελέγξιμο και αποσβέσιμο. Ο πτωχευτικός κώδικας πρέπει να γίνει ακόμη πιο ευέλικτος ώστε οι περιπτώσεις πτωχεύσεως, εξυγιάνσεως η αναβιώσεως να περαιώνονται σε πολύ σύντομους χρόνους προς όφελος όλων! Ακόμη σημαντικότερο είναι να υπάρχουν τα απαραίτητα χρηματοπιστωτικά εργαλεία, διαθέσιμα σε όλους και όχι μόνο σε όσους είναι «too big to fail»! Αλλά, περί αυτών στο επόμενο κείμενό μου.
Υστερόγραφο: Καλόν είναι να μάθουμε να βλέπουμε πρωτίστως την θετική πλευρά κάθε καταστάσεως. Να μάθουμε να κρίνουμε με μέτρο το εφικτό, το ρεαλιστικό και όχι το επιθυμητό ή/και το ιδεατό. Θα μας ωφελήσει και ως επιχειρηματίες/επαγγελματίες, αλλά και ως χώρα/κοινωνία…
