«Έχω την υπογραφή του πρωθυπουργού σας στη συμφωνία του μνημονίου. Αν συνεχίζετε να μην κάνετε απολύτως τίποτα για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας των οφειλών των Ταμείων, θα πάω να τον συναντήσω με το χαρτί που φέρει την υπογραφή του και θα του ζητήσω να αναλάβει εκείνος την ευθύνη». Εκτοξεύοντας την τελευταία απειλή κι ενώ οι προηγούμενες δεν έπιασαν τόπο, ο Βέλγος εμπειρογνώμων του ΔΝΤ κ. Πατρίκ ντε Μετς μάζεψε τα χαρτιά του πεπεισμένος ότι το φιλόδοξο σχέδιο με άξονα το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) έχει πάει άπατο.
Ο στόχος ήταν να εισπραχθούν 350-500 εκατ. ευρώ από τα περίπου 14 δισ. ευρώ οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα αποτελέσματα, ωστόσο, ήταν πενιχρά. Τον Δεκέμβριο κατάφεραν να εισπράξουν 15.000 (!) ευρώ από 6.000 οφειλέτες του ΟΑΕΕ, ενώ μηδενική ήταν η απόδοση από το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΤΣΜΕΔΕ, Ταμείο Νομικών), καθώς το εν λόγω Ταμείο αρνείται να πιέσει περαιτέρω τους οφειλέτες του εξαιτίας της μεγάλης ανεργίας του κλάδου των μηχανικών που διαγράφονται μαζικά από το ΤΣΜΕΔΕ και το ΤΕΕ.
Η στελέχωση του κέντρου με λάθος ανθρώπους, οι κόντρες μεταξύ των φορέων, η αθάνατη γραφειοκρατία, αλλά και η οικονομική δυσπραγία της αγοράς εξακολουθούν να μποϊκοτάρουν το εγχείρημα παρά την εντολή που έδωσε το ΚΕΑΟ για μπαράζ κατασχέσεων έως τις 31 Μαρτίου. Με δεδομένη την κατάρρευση των εσόδων και τη μείωση της κρατικής επιχορήγησης κατά 2,1 δισ. ευρώ, τα Ταμεία θα εξακολουθούν να στροβιλίζονται στη δίνη των ελλειμμάτων (1,1 δισ. ευρώ εκτιμάται το έλλειμμα του ΙΚΑ και 800 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο του ΟΑΕΕ για το 2014).
Οι συντάξεις δεν κινδυνεύουν, καθώς θα καταβάλλονται με εσωτερικό δανεισμό και με ταμειακή διευκόλυνση από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Ωστόσο, από τον Ιούλιο, σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη των Ταμείων, το πρόβλημα θα πάρει εκρηκτικές διαστάσεις και το υπουργείο Οικονομικών θα καλείται να συνδράμει κάθε μήνα από το λογαριασμό του ειδικού αποθεματικού ή από τον Προϋπολογισμό για να μη μείνουν απλήρωτοι οι συνταξιούχοι.
Τα αποθεματικά των Ταμείων δεν μπορούν να αποτελέσουν σανίδα σωτηρίας, αφού δεν ξεπερνούν τα 4,5 δισ. ευρώ, από 26 δισ. που ήταν το 2009. «H συρρίκνωση των αποθεματικών εξαιτίας των δομημένων ομολόγων, της κατάρρευσης της χρηματιστηριακής αγοράς και του PSI είναι σκανδαλώδης», επισημαίνει ο κ. Σάββας Ρομπόλης, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ, ο οποίος ολοκλήρωσε πρόσφατα μελέτη του Ινστιτούτου για τη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού έως το 2050.
Είναι δυνατόν μια χώρα με πληθυσμό 11 εκατομμύρια κατοίκους, 3,5 εκατομμύρια εργαζομένους και 2,7 εκατομμύρια συνταξιούχους να έχει αποθεματικά μόνο 4,5 δισ. ευρώ, που φτάνουν να καλύψουν τις συντάξεις μόνο λίγων μηνών;
Κι όμως, σύμφωνα με την έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για τη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού την περίοδο 2013-2050, η μαύρη τρύπα των Ταμείων θα διογκωθεί ακόμα περισσότερο κυρίως εξαιτίας της συνεχιζόμενης ανεργίας που στερεί έσοδα από αυτά, τη μαύρη εργασία, τη μη καταβολή των οφειλών και την αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων κατά 600.000 άτομα.
Οι δυσμενείς επιπτώσεις της ύφεσης έχουν ήδη απορροφήσει την ανάσα που έδωσαν η μνημονιακή περικοπή των συντάξεων, ο έλεγχος των παράνομων παροχών και ο εξορθολογισμός των δαπανών στους κλάδους υγείας.
Πόσα χρήματα θα χρειαστούν τα Ταμεία
Η έκθεση που βασίζεται στις πρόσφατες αναλογιστικές μελέτες των Ταμείων (πλην ΝΑΤ, ΟΓΑ και Δημοσίου) διαπιστώνει, όπως γράφει και το newmoney, ότι για να καταβληθούν οι συντάξεις τα επόμενα χρόνια, εκτός των παγίων πόρων των Ταμείων και της κρατικής επιχορήγησης, θα πρέπει να εξασφαλιστεί έξτρα χρηματοδότηση:
■ 955 εκατ. ευρώ για το 2016
■ 1,1 δισ. ευρώ για το 2017
■ 1,1 δισ. ευρώ για το 2018
■ 1,8 δισ. ευρώ για το 2019 και
■ 2,5 δισ. ευρώ για το 2020
