Η πρώτη street artist στο Αφγανιστάν, χρησιμοποιεί τη ζωγραφική για να υπενθυμίσει στον κόσμο το θέμα των γυναικών.
H Σαμσιά Χασανί, η πρώτη street artist στο Αφγανιστάν, γίνεται η φωνή των γυναικείων δικαιωμάτων στην Καμπούλ. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, η Χασανί μιλάει για τις εικαστικές τέχνες σε μια πρωτεύουσα που έχει δοκιμαστεί από συγκρούσεις και για την αποφασιστικότητά της να αποδείξει ότι η τέχνη είναι δυνατότερη από τον πόλεμο.
τη συνέντευξη πήρε η Lisa Pollman
Τι ήταν αυτό που σε ενέπνευσε ώστε να γίνεις πρωτοπόρος της σκηνής του γκράφιτι στη χώρα σου;
Αφού παρακολούθησα ένα workshop για γκράφιτι, αισθάνθηκα ότι μπορώ να εξοικειώσω τον κόσμο με την τέχνη μέσω του γκράφιτι, επειδή βρίσκεται σε ανοιχτό χώρο. Αν κάνω μια έκθεση σε μια γκαλερί δεν μπορούν να έρθουν όλοι και όλες. Αν βάλω ένα έργο σε εξωτερικό χώρο μπορούν όλοι και όλες να το απολαύσουν. Θέλω να ρίξω χρώματα πάνω από τις κακές αναμνήσεις του πολέμου στους τοίχους, και αν το κάνω αυτό θα σβήσω τον πόλεμο και από τα μυαλά των ανθρώπων. Θέλω να γίνει διάσημο το Αφγανιστάν για την τέχνη του, όχι για τους πολέμους.
Η οικογένειά σου βρίσκεται στο Αφγανιστάν; Εσύ πού γεννήθηκες;
Η οικογένειά μου είναι στο Αφγανιστάν. Εγώ γεννήθηκα στο Ιράν. Το Ιράν δεν είναι σαν τις άλλες χώρες. Ακόμα κι αν ζήσεις 100 χρόνια εκεί δεν θα πάρεις υπηκοότητα. Στο Ιράν ήθελα να σπουδάσω στο τμήμα Καλών Τεχνών, αλλά δεν ήταν δυνατό λόγω της εθνικότητάς μου. Επιστρέψαμε στο Αφγανιστάν περίπου πριν οχτώ χρόνια. Η καταγωγή μας είναι από την επαρχία του Κανταχάρ.
Τι αντιδράσεις αντιμετωπίζεις ως γυναίκα street artist στο Αφγανιστάν; Δέχεσαι απειλές ή αισθάνεσαι φόβο; Δέχεσαι επαίνους;
Υπάρχουν διαφορετικά είδη ανθρώπων που αντιμετωπίζουν διαφορετικά τη δουλειά μου. Κάποιοι/ες ενδιαφέρονται να μάθουν τι είναι. Χαίρομαι όταν με ρωτάνε. Σε κάποιους/ες αρέσει, αλλά δεν ξέρουν τι είναι το γκράφιτι ή πώς λέγεται. Άλλοι/ες λένε «ζωγραφίζεις εικόνες, το Ισλάμ το απαγορεύει» ή «γιατί λερώνεις τους τοίχους;» Κάποιοι/ες νομίζουν ότι επειδή δεν έχω τι να κάνω με τον ελεύθερό μου χρόνο λερώνω τους τοίχους. Υπάρχουν διαφορετικές αντιδράσεις.
Διδάσκεις εσύ ή κάποιος άλλος/ κάποια άλλη τους νεότερους και τις νεότερες street artist του Αφγανιστάν;
Ναι. Θέλω να τους δείξω πώς να χρησιμοποιούν το γκράφιτι. Δεν είναι κανονικό μάθημα στο πανεπιστήμιο, αλλά κάνω εργαστήρια των δύο εβδομάδων με φοιτητές και φοιτήτριες και τους διδάσκω γκράφιτι. Έχουν δικές τους ιδέες και μαθαίνουν να χρησιμοποιούν σπρέι για να τις κάνουν γκράφιτι. Τους αρέσει πολύ επειδή είναι νέα μορφή τέχνης. Είναι διαφορετικό από τη ζωγραφική σε χαρτί και μπορεί να γίνει σε πολύ μεγάλο μέγεθος.
Είμαι η πιο νέα καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο και οι φοιτητές και φοιτήτριές μου είναι στην ηλικία μου. Οι ηλικίες είναι ανάμεσα στα 20 και τα 26.
Υπάρχει ενδιαφέρον για τις εικαστικές τέχνες και την ιστορία τους στο Αφγανιστάν;
Υπάρχει η παράδοση της μικροζωγραφικής που ξεκίνησε από τον αφγανό καλλιτέχνη Καμαλουλντίν Μπεχζάντ. Ήταν ο πρώτος που έφτιαξε πίνακες-μινιατούρες στο Αφγανιστάν. Ήταν από την πόλη Χεράτ. Ζωγράφιζε την ίδια περίοδο με τον Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Πιστεύεις ότι περισσότερος κόσμος στο Αφγανιστάν γνωρίζει τη σύγχρονη τέχνη χάρη στο διαδίκτυο;
Δεν ξέρω ακριβώς. Ίσως εμπνέονται από το διαδίκτυο ή εμπνέονται να δημιουργήσουν και να μελετήσουν νέα είδη τέχνης. Νομίζω ότι όταν οι άνθρωποι βλέπουν ότι η τέχνη έχει κάποιο μήνυμα σκέφτονται ότι δεν είναι μόνο τέχνη, έχει και κάτι να πει. Όλοι/ες θέλουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με εικόνες. Η μοντέρνα και η σύγχρονη τέχνη δεν είναι μόνο εικόνα, έχει κάτι να πει. Στο Αφγανιστάν η κατάσταση είναι πολύ ιδιαίτερη επειδή όλοι/ες θέλουν να πουν κάτι για την πολιτική και τις σημερινές συγκυρίες. Όλοι/ες έχουν κουραστεί από τους πολέμους. Βλέπουν μια εικόνα και θέλουν να τη συζητήσουν. Υπάρχει το θέμα της ειρήνης και της κατάπαυσης του πυρός. Αυτές οι ιδέες δείχνουν ελπίδα και οι άνθρωποι θέλουν να τις αναπτύξουν.
Πώς χρησιμοποιείς την τέχνη για να φέρεις στην επιφάνεια το θέμα των γυναικείων δικαιωμάτων;
Είναι ένα θέμα που μου αρέσει πολύ να το συζητάω. Το έχω δει σε διαφορετικές περιόδους με διαφορετικές δυσκολίες. Λόγω του πολέμου και των Ταλιμπάν, ο κόσμος πέρασε πολλά προβλήματα. Οι γυναίκες αντιμετώπισαν πολλούς περιορισμούς. Στο παρελθόν εξαφανίστηκαν από την κοινωνία, έπρεπε να μένουν μόνο στο σπίτι και να ξεχαστεί ότι υπάρχουν. Τώρα χρησιμοποιώ τη ζωγραφική για να υπενθυμίσω στον κόσμο το θέμα των γυναικών. Έχω αλλάξει τις εικόνες μου για να δείξω τη δύναμη των γυναικών, τη χαρά των γυναικών. Στην τέχνη μου υπάρχει πολλή κίνηση. Θέλω να δείξω ότι οι γυναίκες επέστρεψαν στην αφγανική κοινωνία με νέα και δυναμικότερη μορφή. Δεν είμαστε οι γυναίκες που έμεναν στο σπίτι. Είμαστε οι καινούργιες γυναίκες. Γυναίκες γεμάτες ενέργεια, που θέλουν μια νέα αρχή. Αυτό φαίνεται στα έργα μου, θέλω να αλλάξω την εικόνα των γυναικών. Τις κάνω να δείχνουν μεγαλειώδεις. Θέλω να πω ότι οι άνθρωποι τις βλέπουν τώρα διαφορετικά.
Τα δυτικά ΜΜΕ βλέπουν την μπούρκα σαν ένα είδος φυλακής. Μπορείς να μας πεις πώς τη βλέπεις εσύ;
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στον κόσμο που νομίζουν ότι το πρόβλημα είναι η μπούρκα. Νομίζουν ότι αν οι γυναίκες βγάλουν την μπούρκα δεν θα έχουν πια προβλήματα. Αυτό δεν ισχύει. Οι γυναίκες έχουν πολλά προβλήματα στο Αφγανιστάν. Για παράδειγμα όταν μια γυναίκα δεν έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση αυτό είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από την μπούρκα. Αν βγάλει την μπούρκα έχει πάλι τα ίδια προβλήματα. Δεν είναι το σημαντικότερο. Δεν πρέπει να εστιάζουμε εκεί. Αν σκεφτούμε τα πραγματικά προβλήματα, η μπούρκα δεν φαίνεται τόσο σημαντική. Μπορεί κάποια να καλλιεργήσει τα ταλέντα της ακόμα και φορώντας μπούρκα. Μπορεί να εργαστεί να είναι μέλος της κοινωνίας ακόμα και φορώντας μπούρκα.
πηγή: artradarjournal.com / kar.org.gr
