Όταν στη δεκαετία του 1990-2000 επικράτησε παγκοσμίως η πολιτική της λιτότητας και τα κέρδη στο δεύτερο μισό αυτής δεκαετίας αποκαταστάθηκαν στα επίπεδα του μεταπολεμικού οικονομικού θαύματος, έπρεπε να λυθεί το εξής δομικό πρόβλημα: πώς οι άνθρωποι θα κατανάλωναν όταν οι μισθοί τους καθηλώνονταν; Η απάντηση που επινοήθηκε, είναι πλέον γνωστή: ένα μέρος των κερδών αλλά και των χαμηλών αποταμιεύσεων έγινε δάνεια προς αυτούς που το ύψος των μισθών τους δεν τους επέτρεπε να καταναλώνουν στο επιθυμητό για την κατανάλωση και ανάπτυξη επίπεδο. Το ιδιωτικό χρέος γιγαντώθηκε, η κατανάλωση με δανειακά αυξήθηκε και η ευφορία διατηρήθηκε μέχρι και το 2008, οπότε ξέσπασε η κρίση. Αυτή η κατανάλωση με δανειακά, με χαρακτηρίστηκε και «χρηματο-οικονομικός κεϊνσιανισμός», δεν ήταν τίποτε άλλο παρά κατανάλωση μελλοντικών εισοδημάτων στο σήμερα και αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης σε βάρος των μελλοντικών ρυθμών ανάπτυξης.
Στα επόμενα χρόνια και μέχρι σήμερα, πάνω από 5 τρισεκατομμύρια δολάρια δαπανήθηκαν στις δύο όχθες του Ατλαντικού για να καταλήξουν οι τράπεζες «επιτηρούμενα ζόμπι», χωρίς πλέον τη δυνατότητα να χρηματοδοτούν την ανάπτυξη, ενώ η ύφεση ή αναιμική ανάπτυξη υποσκάπτει τα θεμέλια της παγκόσμιας οικονομίας. Τώρα, ο χρηματο-οικονομικός κεϊνσιανισμός της ανάπτυξης με δανειακά δεν μπορεί να λειτουργήσει. Αλλά ούτε οι δημόσιες δαπάνες μπορούν να βοηθήσουν, αφού η δημοσιονομική ορθοδοξία επιτάσσει δημοσιονομική λιτότητα… Πώς λοιπόν θα «σηκωθούν» οι ρυθμοί ανάπτυξης; Πώς θα «ξεκολλήσει» η οικονομία από την ύφεση και τη στασιμότητα; Πώς θα χρηματοδοτηθούν οι επενδύσεις;
Με τις καταθέσεις! Σκέφτονται οι φωστήρες της Ε.Ε.! Σε έγγραφο που διέρρευσε στο πρακτορείο Reuters, λέγονται τα εξής: «Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση έχει μειώσει την ικανότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα να διοχετεύσει κεφάλαια στην πραγματική οικονομία, ιδίως των μακροπρόθεσμων επενδύσεων». Οπότε, η Κομισιόν θα ζητήσει από την ασφαλιστική ρυθμιστική αρχή της Ευρωζώνης, το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, την παροχή συμβουλών σχετικά με πιθανή ρύθμιση «ώστε για να κινητοποιήσουν τις προσωπικές συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση». Μπορεί εν προκειμένω να αναφέρονται οι συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις, αλλά είναι κι αυτές μια μορφή καταθέσεων (μακροπρόθεσμων), οπότε δεν απαιτείται παρά ένα μικρό μόνο βήμα για να φτάσουμε σε αυτές…
Εξάλλου μην ξεχνάμε την πρόταση του ΔΝΤ για αξιοποίηση (δηλαδή δέσμευση) των καταθέσεων με στόχο τη μείωση του δημόσιου χρέους στις χώρες της Ευρωζώνης.
Ύστερα λοιπόν από την ανάπτυξη με δανειακά, τώρα χρηματοδότηση με τις καταθέσεις! Το bail-in (που περιλαμβάνει και «κούρεμα» καταθέσεων) για την αναχρηματοδότηση των προβληματικών τραπεζών, η «ιδέα» του ΔΝΤ (δέσμευση καταθέσεων για διαγραφή κρατικού χρέους) και τώρα η πρόταση που περιέχεται στο έγγραφο το οποίο διέρρευσε στο Reuters, σφίγγουν τον κλοιό γύρω από τις καταθέσεις, ένα από τα ελάχιστα περιουσιακά στοιχεία του κόσμου που έχουν απομείνει «αναξιοποίητα», δηλαδή που δεν έχουν λεηλατηθεί ακόμη.
Και όταν τέτοιες σκέψεις γίνονται για την Ευρωζώνη γενικά, σκεφτείτε τι… σκέφτονται για την Ελλάδα ειδικά!
