Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Την περασμένη Παρασκευή, ύστερα από τις “επεισοδιακές” συναντήσεις Τσίπρα – Σουλτς και Βαρουφάκη – Ντάισελμπλουμ, δημιουργήθηκε σκηνικό ρήξης “με το καλημέρα” στις διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους εκπροσώπους της Ευρωζώνης. Και οι δύο πλευρές ακολούθησαν την τεχνική του “chicken game”: επίδειξη άγνοιας κινδύνου και αποφασιστικότητας, ώστε να υποχωρήσει πρώτος “ο άλλος”. Στη συνέχεια όμως, σαν να διαισθάνθηκαν και οι δύο τις συνέπειες μιας “πρόωρης” ρήξης, έκαναν κάποια βήματα πίσω. Έτσι, στις αμέσως επόμενες μέρες το σκηνικό άλλαξε, σε σημείο ώστε να προδιαγράφεται η προοπτική μιας άμεσης συμφωνίας με “ενδιάμεσο” χαρακτήρα, ώστε και οι δύο πλευρές να κερδίσουν χρόνο και να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για μια συνολική συμφωνία.
Τι ήταν αυτό που οδήγησε σε αυτή την αμοιβαία υποχώρηση; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι και τις δύο πλευρές στοιχειώνει ο φόβος του… Μαρτίου. Για την κυβέρνηση, ο Μάρτιος προδιαγράφεται ο μήνας που τα δημόσια ταμεία θα αδειάσουν και άρα ο χρόνος θα αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Για τους δανειστές, ο Μάρτιος είναι ο μήνας που ξεκινάει η υλοποίηση του κρίσιμου προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Η μεν κυβέρνηση, λοιπόν, ξεκίνησε “σκληρά” τη διαπραγμάτευση, γιατί ήθελε από τώρα να “τεστάρει” τις διαθέσεις των δανειστών, ώστε να μη σπαταλήσει πολύτιμο χρόνο περιμένοντας παθητικά να βουλιάξει στην παγίδα ρευστότητας του Μαρτίου. Η δε Ευρωζώνη (και πίσω απ’ αυτήν η Γερμανία), τεστάρισε το ενδεχόμενο υποχώρησης της ελληνικής κυβέρνησης “εδώ και τώρα”, ώστε η έναρξη του προγράμματος του Ντράγκι το Μάρτιο να γίνει σε “καθαρό” έδαφος.
Ωστόσο, στη “μάχη” μπήκαν και τρίτες δυνάμεις: οι ΗΠΑ (θερμή υποστήριξη του Ομπάμα στην Ελλάδα), η Γαλλία και Ιταλία (που δεν προσφέρθηκαν απλώς για συνομιλητές της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και για “πρεσβευτές καλής θέλησης” και “εγγυητές” ενός συμβιβασμού). Γενικότερα, το πολιτικό “ντόμινο” που προκάλεσε η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ είναι πέρα από κάθε πρόβλεψη, σε σημείο ώστε η γαλλική εφημερίδα “Φιγκαρό” να γράφει με αυτοσαρκαστική διάθεση: “Μέχρι την προηγούμενη βδομάδα ήμασταν όλοι Σαρλί, τώρα είναι όλοι ΣΥΡΙΖΑ”!
Πέρα από το πολιτικό “ντόμινο” κορυφής, ωστόσο, καταγράφηκε και ένα άλλου τύπου, ακόμη πιο ανησυχητικό “ντόμινο”: η τεράστια διαδήλωση εκατοντάδων χιλιάδων που οργάνωσε το Podemos στην Ισπανία, με ελληνικές σημαίες και σημαίες ΣΥΡΙΖΑ, που έφεραν ρίγη στις ευρωπαϊκές καγκελαρίες για επανάληψη της ελληνικής “ανταρσίας” στις ισπανικές εκλογές το φθινόπωρο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση, με ομολογουμένως αριστοτεχνικές κινήσεις, φρόντισε να κάνει πειστικές όλες τις απειλές και να μεγιστοποιήσει όλους τους φόβους.
Το αποτέλεσμα είναι ότι ισχυροποιείται, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ο συσχετισμός δύναμης για την επιβολή ενός συμβιβασμού. Και για την ακρίβεια, ενός “ενδιάμεσου” συμβιβασμού, που μένει να κριθεί αν θα είναι βιώσιμος ή θα ολοκληρωθεί σε μια συνολική συμφωνία.
Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές των επίσημων δηλώσεων, αλλά και βάσει πληροφοριών, φαίνεται πως το πλαίσιο του συμβιβασμού διαμορφώνεται ως εξής:
- Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα περιορίσει σε αυτή τη φάση τις “μονομερείς” ενέργειες (άμεση και εκτός διαπραγμάτευσης υλοποίηση των δεσμεύσςεων της ΔΕΘ) μέχρι του σημείου που να είναι αποδεκτές και από τις δύο πλευρές. Θα υλοποιήσει κάποια από αυτά τα μέτρα, αλλά όχι το σύνολο και κυρίως όχι αυτά που έχουν μεγάλες δημοσιονομικές επιπτώσεις.
- Η ευρωπαϊκή πλευρά θα προσφέρει (το προανήγγειλε ήδη ο κ. Γιουνκέρ, που σε ένα σαρανταοκτάωρο εγκατέλειψε τη σκληρή γραμμή και έγινε ξανά… φιλέλλην) σαν αντάλλαγμα ένα θεσμικό – ευρωπαϊκό πλαίσιο επιτήρησης, καταργώντας την τρόικα.
- Ο κ. Ντράγκι θα θωρακίσει το δικό του πρότζεκτ της “ποσοτικής χαλάρωσης” που ξεκινάει το Μάρτιο, δίνοντας στην Ελλάδα τις ανάσες ρευστότητας που χρειάζεται ώστε να ολοκληρωθεί η συνολική διαπραγμάτευση, εξασφαλίζοντας -άμεσα είτε έμμεσα- χρηματοδοτικά εργαλεία. Σε αντάλλαγμα, η ελληνική κυβέρνηση θα αποφύγει οποιαδήποτε παρέμβαση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα με “μονομερή” χαρακτήρα…
Τις συγκεκριμένες φόρμουλες θα τις μάθουμε σύντομα, αλλά στην ουσία του το πλαίσιο φαίνεται ότι έχει συμφωνηθεί. Εκτός αν η Γερμανία, λειτουργήσει την τελευταία στιγμή σαν “πράκτορας” του … Χάους.
