Πολυσήμαντη είναι η υποβάθμιση από την Standard & Poors (S&P) της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ΑΑ+ από την ανώτατη βαθμίδα ΑΑΑ. Από οικονομική άποψη, αυτή η υποβάθμιση είναι σημαντική, αφού οι αξιολογήσεις της S&P είναι οι πιο σημαντικές για τις τοποθετήσεις των θεσμικών επενδυτών σε κρατικά ομόλογα. Η υποβάθμιση θα κάνει λιγότερο ελκυστικά τα κρατικά ομόλογα των κρατών-μελών, καθώς μάλιστα η S&P έχει ένα μακρύ κατάλογο χωρών που έχει ήδη υποβαθμίσει (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα, Σλοβενία, Κύπρος, Ολλανδία). Τώρα όλοι φοβούνται νέο «σερί» υποβαθμίσεων χωρών. Η μεγαλύτερη όμως συνέπεια είναι το πλήγμα που δέχεται ο ευρωπαϊκός μηχανισμός σταθεροποίησης (ESM), καθώς πλήττεται η πιστοληπτική αξιολόγηση και του ιδίου. Αυτό σημαίνει πως ούτε ο ίδιος μπορεί να δανείζεται φτηνά όσο τα κράτη με ανώτατο βαθμό αξιολόγηση ούτε, κατά συνέπεια, μπορεί και να δανείζει κράτη-μέλη φτηνά.
Οι σημαντικότερες συνέπειες ωστόσο είναι πολιτικές. Η S&P τεκμηρίωσε την υποβάθμιση της Ε.Ε. με σχεδόν πολιτικά επιχειρήματα: «Κατά την άποψή μας, οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ έχουν γίνει πιο αμφιλεγόμενες, υποδηλώνοντας αυτό που θεωρούμε ως αύξηση του ρίσκου για τη στήριξη της ΕΕ από κάποια κράτη-μέλη», ανέφερε στη σχετική ανακοίνωσή της. Και πρόσθεσε ότι, παρόλο που η υποβάθμιση της αξιολόγησης της Ε.Ε. δεν επηρεάζει άμεσα τις κρατικές αξιολογήσεις μεμονωμένων κρατών-μελών, «κατά τη γνώμη μας, η συνολική πιστοληπτική ικανότητα των 28 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει υποχωρήσει».
Με ένα παράδοξο τρόπο, αυτό ενισχύει το γερμανικό βέτο για την ανάδειξη του ESM σε μηχανισμό αμοιβαιοποίησης του χρέους σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και γενικότερα τη γερμανική γραμμή την οποία υποτίθεται η υποβάθμιση θέλει να «τιμωρήσει»… Η S&P πιέζει στην κατεύθυνση της πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε., αλλά η υποβάθμιση ενισχύει τις δυνάμεις που είναι ενάντια σε αυτή την ενοποίηση. Ή πρόκειται για τεχνοκρατικό ζήλο ή η Ευρώπη έχει γίνει ήδη πεδίο σύγκρουσης για την ηγεμονία, ανάμεσα στον αγγλοσαξονικό παράγοντα και τη Γερμανία. Εσείς σε ποιο από τα δύο θα ποντάρατε;
