Γράφει ο Γιάννης Νάκος
Μετά και το φιάσκο των τελευταίων διαπραγματεύσεων μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας και Τουρκίας, το Κυπριακό ζήτημα εισέρχεται σε μια νέα περίοδο, ιδιαίτερα αβέβαιη και οπωσδήποτε με αρκετές παγίδες και κινδύνους.
Σύμφωνα με τα όσα ‘’ακούγονται’’ αλλά δεν έχουν επιβεβαιωθεί 100% μέσα στον επόμενο μήνα κατά πάσα πιθανότητα θα έχουμε την διενέργεια ενός νέου κύκλου συζητήσεων στην Ελβετία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών με τις πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας να είναι ελάχιστες και ως έναν βαθμό ‘’απόρρητες’’.
Ειδικότερα ο Γ.Γ. του ΟΗΕ φαίνεται να έχει ‘’επενδύσει’’ στην εξέρευση ενός καλού κλίματος προτού ξεκινήσουν και επίσημα οι διαπραγματεύσεις, και για αυτόν τον λόγο μέσω του στενού του συνεργάτη Αιντέ αναζητά μια ‘’πολιτική λύση’’.
Το μόνο σίγουρο είναι πως όταν θα έχουμε την επίσημη έναρξη των συζητήσεων στην Κρασν Μοντάνα της Ελβετίας οι όποιες εξελίξεις των προηγούμενων επαφών σε Γενεύη και Μον Πελεράν θα αποτελέσουν είτε παρελθόν, είτε βάση για μια νέα συμφωνία.
Οι ενεργειακές εξελίξεις θα καθορίσουν την στάση των δρώντων
Ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος για όποιον επιχειρήσει να προβεί σε μια πρώτη ανάλυση των μελλοντικών εξελίξεων του Κυπριακού ζητήματος, είναι οι ενεργειακές εξελίξεις οι οποίες λογικά θα λάβουν χώρα με πολλές πηγές εντός Ελλάδας και Κύπρου να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικές στις προβλέψεις τους.
Ο λόγος της επιφυλακτικότητας δεν είναι άλλος από την διενέργεια σε περίπου τριών εβδομάδων της πρώτης εξόρυξης εκ μέρους της γαλλικής εταιρείας ΤΟΤΑL σε ένα από τα σημαντικότερα οικόπεδα της Κυπριακής Α.Ο.Ζ.
Μέχρι στιγμής τόσο η γαλλική εταιρεία, όσο και η κυπριακή κυβέρνηση έχουν πολλάκις εκφράσει την προσήλωση τους στην αυστήρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, με την Κύπρο μάλιστα να εκδίδει και την σχετική ΝΑFTEX ως κίνηση για να προστατέψει κατά το δοκούν τα ενεργειακά της συμφέροντα στην περιοχή.
Τα προαναφερόμενα βέβαια όπως είναι φυσιλολογικό έχουν προκαλέσει την αρνητική στάση της Τουρκίας, η οποία προκλητικότατα συνεχίζει να διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση πως με όλες τις δυνάμεις που διαθέτει θα προσπαθήσει να εμποδίσει την διενέργεια των σχεδιαζόμενων γεωτρήσεων εκ μέρους της γαλλικής εταιρείας.
Ακριβώς αυτή η ‘’αβεβαιότητα’’ είναι όπου συνηγορεί τόσο στο να καθυστερούν οι ‘’άτυπες’’ επαφές μεταξύ των εκάστοτε διαπραγματευτικών ομάδων,όσο και στο να δυναμιτίζεται το κλίμα μέρα με την μέρα ακόμη περισσότερο.
Ας είμαστε όμως ειλικρινείς με τους εαυτούς μας. Όλοι μας γνωρίζαμε εδώ και αρκετό καιρό τις προθέσεις τις Τουρκίας, και σε πολύ μεγάλο βαθμό και τα μέσα τα οποία η τελευταία προτίθεται να χρησιμοποιήσει προκειμένου να ασκήσει την δική της ‘’αναθεωρητική πολιτική και στην ενεργειακή σκακιέρα’’.
‘’Τα ‘’καυτά’’ ερωτήματα’’
Επιπροσθέτως δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στα δυο πολύ σημαντικά ερωτήματα στα οποία θα κληθούμε να δώσουμε σοβαρή απάντηση σε πολύ άμεσο και κοντινό χρονικό διάστημα.
1)Έως ποιο βαθμό η Τουρκία σκοπεύει να προχωρήσει στις ενεργειακές τις επιδιώξεις, και ποια θα είναι τα μέσα τα οποία ενδεχομένως και να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει;
2) Η αντίδραση μέσω ενός ‘’θερμού επεισοδίου’’ κατά την διάρκεια του καλοκαιριού θα λειτουργήσει ευεργετικά για εκείνη ή όχι;
Ο ρόλος των περιφερειακών δυνάμεων
Αξίζει να σημειωθεί βέβαια πως σε περίπτωση έντονης παρενόχλησης με σκοπό την ματαίωση της γεώτρησης,ο ρόλος των περιφερειακών δυνάμεων και ο συσχετισμός δυνάμεων από γεωστρατηγική αλλά και στρατιωτική ισχύ είναι πολύ σημαντικός.
Αρχικά όπως γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει ήδη συνομιλήσει με τον ομόλογο του Γάλλο Ε.Μακρόν και το εν λόγω ζήτημα έχει τεθεί σε προσωπική τους κουβέντα, με άγνωστη όμως την τελική κατάληξη της συζήτησης.
Παράλληλα δεν θα πρέπει να είμαστε αιθεροβάμονες και να πιστεύουμε, ένεκα της ομολογουμένης εξαιρετικής διπλωματικής προσέγγισης του Ισραήλ, πως το τελευταίο θα επιδείξει άμεση κανταποδοτική συμπαράσταση (στρατιωτική ισχύς) προς την Κύπρο σε περίπτωση που το ‘’κόκκινο τηλέφωνο’’ χτυπήσει στην Λάρνακα.
Ο λόγος είναι πως διαχρονικά το Ισραήλ έχει επιδείξει μια μετριοπαθή στάση όσον αφορά την υπεράσπιση των έμμεσων συμφερόντων του, ενώ δεν θα πρέπει να λησμονηθεί πως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο εάν αποφασίσει να εμπλακεί θα πρέπει να συγκρουστεί τόσο με ένα μέλος του ΝΑΤΟ, όσο και να σπάσει την ‘’σιωπηρή΄΄αποστασιοποίηση του από ειρηνευτικές αποστολές ή εν πάση περιπτώση ανάλογες κινήσεις σε στρατιωτικό επίπεδο.
Από την άλλη πλευρά μικρό καλάθι θα πρέπει να κρατάμε και για την Αίγυπτο όπου δεν φαίνεται να την απασχολούν προ το παρόν τόσο τα εξωτερικά της σύνορα, ενώ για την Ρωσία τα πράγματα είναι σαφώς πιο απλά. Το Κρεμλίνο δεν επιζητά την διατήρηση του υπάρχοντος ‘’status quo’’ στην περιοχή της Μεσογείου/Αν.Μεσογείου για τον πολύ απλό λόγο πως οι όποιες θετικές εξελίξεις σε επίπεδο πλουτοπαραγωγικών πηγών δεν συμφέρουν σε καμία περίπτωση το ρωσικό φυσικό αέριο και τις προοπτικές διαιώνισης της υφιστάμενης ενεργειακής πολιτικής της Ρωσίας.
Εν κατακλείδι δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος πως θα έχουμε θετικό αποτέλεσμα στις συζητήσεις για το Κυπριακό, καθώς τόσο το χρονικό διάστημα όπου αυτές αναμένεται να διενεργηθούν είναι πολύ κακό από άποψη συσχετισμού δυνάμεων, όσο και οι μελλοντικές εξελίξεις σε ενεργειακό επίπεδο δείχνουν μια αβεβαιότητα που ουδείς γνωρίζει στο πως θα ξεπεραστεί.
