Μέχρι τώρα ξέραμε για ένα μεγάλο παράδοξο του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής: ότι ενώ μπήκαμε στα μνημόνια λόγω υπερβολικού χρέους (120% του ΑΕΠ την άνοιξη του 2010) ύστερα από 4 χρόνια εφαρμογής του προγράμματος το ελληνικό κρατικό χρέος έχει… αυξηθεί θεαματικά σε 175,1% του ΑΕΠ! Υπήρχε όμως η “απαντοχή” ότι “τουλάχιστον” το έλλειμμα αποκλιμακώνεται σημαντικά. Πρόσφατα ήρθαν οι πανηγυρισμοί για το πρωτογενές πλεόνασμα για να ενισχύσουν αυτή την πεποίθηση.
Όμως η πρόσφατη ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για το ελληνικό έλλειμμα διαλύει και αυτό το μύθο, αφού αποδεικνύεται ότι όχι μόνο στο γενικό ιοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης αλλά και στο πρωτογενές ισοζύγιο έχουμε έλλειμμα και μάλιστα πολύ μεγάλο! Αντί λοιπόν για πρωτογενές πλεόνασμα, έχουμε πρωτογενές έλλειμμα. Η ΕΛΣΤΑΤ δικαιολογεί το “παράδοξο” του πρωτογενούς πλεονάσματος που είναι τελικά… έλλειμμα με μια σημείωση στο τέλος της ανακοίνωσής της που αξίζει να παραθέσουμε:
“Σημείωση:
Μέτρηση του πρωτογενούς ισοζυγίου στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής για την Ελλάδα
Η μέτρηση του πρωτογενούς ισοζυγίου όπως καθορίζεται στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής για την Ελλάδα δεν υπολοογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ και δεν εμφανίζεται στο παρόν στατιστικό Δελτίο Τύπου. Κατά τη μέτρηση του πρωτογενούς ισοζυγίου στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, μια σειρά από δαπάνες και έσοδα αντιμετωπίζονται διαφορετικά απ’ ό,τι αντιμετωπίζονται κατά την κατάρτιση των δημοσιονομικών στοιχείων για του6ς σκοπούς της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) προς εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον Κανονισμό (ΕΚ) 479/2009 όπως τροποποιηθείς ισχύει και της οποίας τα αποτελέσςματα παρουσιάζονται στο παρόν Δελτίο Τύπου. Τέτοια έσοδα ή δαπάνες που αντιμετωπίζονται διαφορετικά είναι, για παράδειγμα, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων, οι δαπάνες σχετικά με συναλλαγές για την ανακεφαλαίωση των τραπεζών, και τα έσοδα από μεταφορές ποσών που συνδέονται με εισοδήματα των εθνικών κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης τα οποία προέρχονται από την κατοχή ελληνικών κρατικών ομολόγων στα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια.”
Και με λίγα λόγια, με βάση το Πρόγραμμα Προσαρμογής το 2013 είχαμε πρωτογενές πλεόνασμα 1,5 δισ. ευρώ (0,8% του ΑΕΠ) αλλά με βάση τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) του ευρωπαϊκού Κανονισμού είχαμε… υπερβολικό πρωτογενές έλλειμμα: 15.887 εκατ. ευρώ (8,7% του ΑΕΠ)!
Το ακόμη χειρότερο είναι ότι αντί για αποκλιμάκωση του πρωτογενούς ελλείμματος (κατά ΔΥΕ) σε σχέση με το 2010 έχουμε αύξηση, με αποτέλεσμα να απέχουμε ακόμη… μίλια από το πρωτογενές πλεόνασμα: από 11.258 εκατ. ευρώ (5,1% του ΑΕΠ) που έκλεισε το 2010, αυξήθηκε σε 15.887 εκατ. ευρώ (8,7% του ΑΕΠ) στα τέλη του 2013!
Η βασική δαπάνη που εξαιρέθηκε, με αποτέλεσμα το πρωτογενές έλλειμμα να μεταβληθεί σε πλεόνασμα, είναι η δαπάνη για τη στήριξη των τραπεζών, που το 2013 ανήλθε σε 19.272 εκατ. ευρώ! Αφαίρεσαν από τις δαπάνες ολόκληρα 19 δισ. ευρώ γιατί έτσι αποφάσισε η τρόικα! Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δημοσιονομική αλχημεία από καταβολής ελληνικού κράτους αλλά και Ε.Ε.! Διότι οι τράπεζες πήραν “κανονικό χρήμα” 19.272 δισ. ευρώ το 2013, με τη μορφή ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου, που τα κατέθεσαν στην ΕΚΤ για να πάρουν ισόποσο ρευστό σε ευρώ.
Με αυτό το διχασμό ανάμεσα στο πλεόνασμα σύμφωνα με το Πρόγραμμα και στο έλλειμμα σύμφωνα με τη ΔΥΕ, η τρόικα κατασκευάζει μια “πισινή” ώστε να χειριστεί πολιτικά τις ελληνικές κυβερνήσεις των επόμενων χρόνων. Το παρόν ελληνικό πρόγραμμα (Δεύτερο Μνημόνιο) λήγει στις αρχές του 2016. Αν δεν υπάρξει νέο μνημόνιο και νέα χρηματοδοτική σύμβαση, τότε με τη λήξη του παρόντος Προγράμματος θα πρέπει η Ελλάδα να μεταπέσει στις διατάξεις της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) της Ε.Ε. Τι θα συμβεί λοιπόν τότε; Ξαφνικά η Ελλάδα των πρωτογενών πλεονασμάτων θα μεταβληθεί εν μιά νυκτί στην Ελλάδα των (μεγάλων) πρωτογενών ελλειμμάτων και θα πέσει από τη “σκληρή αγάπη” του εθνικού της μνημονίου στην εξίσου “σκληρή αγάπη” ενός ευρωπαϊκού μνημονίου; Ιδού το τέλειο εργαλείο εκβιασμών. Και ιδού ο βασικός λόγος που ένα νέο, τρίτο μνημόνιο (προσαρτημένο σε μια νέα χρηματοδοτική σύμβαση), το οποίο θα λειτουργήσει σαν “γέφυρα” προς το ευρωπαϊκό μνημόνιο, είναι η πιο πιθανή εξέλιξη των πραγμάτων – εκτός αν η κάλπη του Μαΐου δρομολογήσει μείζονες πολιτικές ανατροπές, οπότε οι εξελίξεις θα πάρουν άλλο δρόμο…
