Η αύξηση των μόνιμων κατοίκων κατά τουλάχιστον 10% μέσα στην επόμενη δεκαετία και η επιστροφή του κόσμου στο ιστορικό και εμπορικό κέντρο, η ένταξη στο σχέδιο πόλης περιοχών με τεράστιες προοπτικές, όπως είναι η Ευαγγελίστρια ή οι Λαχανόκηποι, η οργάνωση επιχειρηματικού κέντρου στο λιμάνι αλλά και η δημιουργία πέντε νέων τοπόσημων, που προσδοκάται ότι θα ενισχύσουν την εξωστρέφεια, είναι μόνον ορισμένοι από τους αναπτυξιακούς στόχους που θέτει ο δήμος Θεσσαλονίκης για τη νέα προγραμματική περίοδο.
Οι στόχοι και οι προτεραιότητες του κεντρικού δήμου ενόψει του νέου ΕΣΠΑ, όπως αναφέρει η ”Μακεδονία” αλλά και της κατάρτισης του νέου στρατηγικού σχεδιασμού για την πόλη συζητήθηκαν διεξοδικά στις τελευταίες συνεδριάσεις της εκτελεστικής επιτροπής υπό τον Γιάννη Μπουτάρη.
Το κύριο βάρος καλείται να σηκώσει ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος και Καθαριότητας Θανάσης Παππάς, ο οποίος κατά το αμέσως προσεχές διάστημα πρέπει να εξειδικεύσει τους στόχους, με σκοπό να αναζητηθούν πόροι από κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, ώστε να μετουσιωθούν σε έργα. Κεντρική θέση στις προτάσεις του δήμου Θεσσαλονίκης κατέχουν αυτές που αφορούν τη ΔΕΘ αλλά και το λιμάνι.
Σε ό,τι αφορά τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, προτείνεται η δημιουργία ενός μικρότερης κλίμακας συνεδριακού-εκθεσιακού κέντρου, το οποίο θα καλύπτει το 50% των σημερινών εγκαταστάσεων. Αίτημα του δήμου είναι η υπόλοιπη έκταση να αποδοθεί στους πολίτες φιλοξενώντας κοινωφελείς χρήσεις.
Για το λιμάνι ο δήμος Θεσσαλονίκης επιθυμεί το άνοιγμά του προς την πόλη αλλά και τη διάκρισή του σε δύο τμήματα, εκ των οποίων το πρώτο θα φιλοξενεί αμιγώς λιμενικές χρήσεις, ενώ το δεύτερο θα έχει και αστικές χρήσεις. Μεταξύ άλλων προτείνεται η χωροθέτηση ενός επιχειρηματικού κέντρου σε μία έκταση που ξεπερνά τα 120 στρέμματα μεταξύ της δεύτερης και της τρίτης προβλήτας, όπου θα μπορούσαν να εγκατασταθούν γραφεία, εμπορικά καταστήματα, όπως και διάφορες παραγωγικές δραστηριότητες.
Στις βασικές επιδιώξεις του δήμου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνεται ακόμη η στροφή της πόλης προς τη θάλασσα, μεταξύ άλλων με την καθιέρωση της θαλάσσιας συγκοινωνίας, τη δημιουργία μαρίνων για σκάφη αναψυχής αλλά και την ανάπτυξη του ναυταθλητισμού. Στην κορυφή της ατζέντας τίθεται η ανάπτυξη της περιοχής των Λαχανόκηπων, η οποία παρά τη σπουδαιότητά της παρουσιάζει εικόνα πλήρους εγκατάλειψης. Ο κεντρικός δήμος επιδιώκει την περιβαλλοντική εξυγίανση της περιοχής αλλά και τη δημιουργία σε αυτή ενός σύγχρονου επιχειρηματικού κέντρου.
Οι δυνατότητες αξιοποίησής της μελετήθηκαν κατά το παρελθόν από πολυμελή ομάδα πολεοδόμων, οικονομολόγων και νομικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι μελετητές είχαν προτείνει τη δημιουργία στην περιοχή ενός επιχειρηματικού πάρκου, έκτασης περίπου 376 στρεμμάτων, το οποίο θα μπορούσε να φιλοξενήσει επιχειρήσεις που ασχολούνται μεταξύ άλλων με την υψηλή τεχνολογία. Αυτό το επιχειρηματικό πάρκο σύμφωνα με την πρόταση της επιστημονικής ομάδας πρέπει να πλαισιωθεί με εκτεταμένες ζώνες πρασίνου, με κατοικίες υψηλής ποιότητας αλλά και με κοινωνικές χρήσεις.
Η περιοχή των Λαχανόκηπων αναπτύσσεται σε μία έκταση άνω των 2.100 στρεμμάτων, θεωρείται ότι έχει στρατηγική σημασία για ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, καθώς γειτνιάζει με το λιμάνι, το σιδηροδρομικό σταθμό και το κέντρο της πόλης, ενώ είναι άμεσα προσβάσιμη μέσω μεγάλων μεταφορικών αξόνων, όπως ο ΠΑΘΕ, η Εγνατία οδός και η περιφερειακή.
Ξεχωριστή θέση στον καινούργιο στρατηγικό σχεδιασμό του δήμου Θεσσαλονίκης αναμένεται ότι θα έχει η αξιοποίηση της ευρύτερης περιοχής των κοιμητηρίων της Ευαγγελίστριας με την ανάδειξη του φυσικού τοπίου αλλά και της ιστορικής κληρονομιάς της. Το ενδιαφέρον του δήμου επικεντρώνεται σε μία περιοχή 145 στρεμμάτων ανάμεσα στο ανατολικό τείχος της πόλης, στις οδούς Ολυμπιάδος και Αγίου Δημητρίου, στα όρια με τον Άγιο Παύλο και στο χείμαρρο της Ευαγγελίστριας. Δυτικά η έκταση αυτή οριοθετείται από τα βυζαντινά και ρωμαϊκά τείχη, τα οποία είναι εγγεγραμμένα στο Χάρτη της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Η περιοχή παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς μεταξύ άλλων διαθέτει έναν τεράστιο μνημειακό πλούτο. Ενδεικτικά εκεί βρίσκονται τα κοιμητήρια της Ευαγγελίστριας, των Διαμαρτυρομένων και της Αρμενικής Κοινότητας, τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία.
Ακόμη βρίσκεται το νοσοκομείο “Άγιος Δημήτριος”, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του. Στην ίδια ζώνη εντάσσονται και οι “Κήποι του Πασά”, που έχουν χαρακτηριστεί έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο, το επίσης χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο Μηχανουργείο Αξυλιθιώτη, τα ανατολικά ρωμαϊκά και βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης αλλά και τμήμα του ανατολικού προτειχίσματος, το οποίο αποκαλύφθηκε το 2002.
Στο πλαίσιο της μελέτης για την αναθεώρηση του γενικού πολεοδομικού σχεδίου ο δήμος Θεσσαλονίκης κατέληξε σε σειρά προβλέψεων για επεκτάσεις περιοχών, που εκτός από τμήματα των Λαχανόκηπων και της Ευαγγελίστριας περιλαμβάνουν: 1. Μικρό τμήμα στο ρέμα Στρωμνιτσιωτών με χρήσεις πρασίνου. 2. Μικρό τμήμα στο ρέμα της Τριανδρίας επίσης με χρήσεις πρασίνου. 3. Τα κοιμητήρια της Μαλακοπής και το Χαρίσειο Γηροκομείο με χρήσεις πρόνοιας και μνημειακού πρασίνου. 4. Την εκτός σχεδίου περιοχή των Τροχιοδρομικών με χρήσεις κεντρικών λειτουργιών και γενικής κατοικίας. 5. Τις εκτός σχεδίου περιοχές της λεγόμενης νοτιοανατολικής πύλης της Θεσσαλονίκης και της ζώνης Ποσειδωνίου-Κελλαρίου με τον καθορισμό περιοχών ειδικής ρύθμισης, όπου θα ισχύουν ειδικοί όροι δόμησης.
Η νέα ΔΕΘ, το προτεινόμενο επιχειρηματικό κέντρο του λιμένα, οι Λαχανόκηποι, η ζώνη Μέγαρο Μουσικής-Μύλοι Αλλατίνη-Ποσειδώνιο και η λεγόμενη νοτιοανατολική πύλη προτείνεται να αποτελέσουν τα πέντε νέα τοπόσημα, που θεωρείται ότι μπορούν να προσδώσουν νέα ταυτότητα στη Θεσσαλονίκη, αλλά και να ενισχύσουν την αναγνωρισιμότητα της πόλης.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει ήδη στα χέρια του προτάσεις για την αναβάθμιση της νοτιοανατολικής πύλης, καθώς στο παρελθόν είχε προκηρύξει σχετικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Η νοτιοανατολική πύλη αναπτύσσεται σε μία έκταση περίπου 365 στρεμμάτων, η οποία καλύπτει κατά κύριο λόγο τις περιοχές της Νέας Ελβετίας και του πρώην κεραμουργείου “Αλλατίνη”. Στις προτάσεις που είχαν διατυπωθεί για την αξιοποίηση της συγκεκριμένης ζώνης περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η δημιουργία ενός σύγχρονου αθλητικού κέντρου, η διαμόρφωση πάρκων υπερτοπικής σημασίας, καθώς και η επανάχρηση των διατηρητέων κτιρίων του παλιού κεραμουργείου.
Εξάλλου στο στρατηγικό σχεδιασμό του δήμου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνεται και η αξιοποίηση των βιομηχανικών κτιρίων της πόλης, όπως του Φιξ, με έμφαση στις επιχειρηματικές και όχι στις πολιτιστικές δράσεις. Στρατηγικό στόχο για τον κεντρικό δήμο αποτελεί η διαμόρφωση του κατάλληλου τοπίου, ώστε να σταματήσουν οι εκροές πληθυσμού προς τους περιφερειακούς δήμους και οι μόνιμοι κάτοικοι να επιστρέψουν στο κέντρο της πόλης. Άλλωστε το κέντρο της πόλης προτείνεται να επεκταθεί προς τη δυτική πλευρά, ενώ στην πρώτη και στη δεύτερη κοινότητα θα καθοριστούν περιοχές στις οποίες θα αξιοποιηθεί το πολεοδομικό εργαλείο των Σχεδίων Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (ΣΟΑΠ). Ο στρατηγικός σχεδιασμός περιλαμβάνει και σειρά κυκλοφοριακών παρεμβάσεων, μεταξύ των οποίων πεζοδρομήσεις στο ιστορικό κέντρο αλλά και αναβάθμιση ή διάνοιξη κομβικών οδικών αξόνων, όπως η Γ’ Σεπτεμβρίου, η Αγίου Δημητρίου και η Αιακού.