Το μέγεθος και η σημασία της κρίσης που διαδραματίζεται στην Ουκρανία, τόσο για την Ευρώπη, όσο και για την ίδια τη Ρωσία καταδεικνύεται από τα στοιχεία αλληλεξάρτησης τους στον τομέα της ενέργειας.
Η Gazprom καλύπτει περίπου το 30% των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο, ενώ την ίδια ώρα η Ευρώπη αγοράζει από την OAO Ronseft το ένα τρίτο της παραγωγής πετρελαίου της Ρωσίας (περίπου 4,2 εκατομμύρια βαρέλια).
Έτσι η ευρωπαϊκή βιομηχανία, αλλά και τα νοικοκυριά είναι εξαρτημένα από το ρωσικό αέριο και πετρέλαιο, την ίδια ώρα όμως που και για τη Gazprom η ευρωπαϊκή αγορά είναι ιδιαιτέρως επικερδής, αφού έχει πολύ μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους απ΄ ότι σε άλλες αγορές. Ταυτόχρονα η παραγωγή φυσικού αερίου της Ευρώπης από χώρες όπως η Βρετανία και η Νορβηγία κινείται πτωτικά και ως μόνη εναλλακτική λύση αναδεικνύεται το σχιστολιθικό αέριο για το οποίο εγείρονται ερωτηματικά όσον αφορά το περιβάλλον και την ασφάλεια. Όσο δε για το LNG, αυτό είναι πολύ ακριβότερο και δεν μπορεί να αντικαταστήσει το αέριο που μεταφέρεται με αγωγούς, ενώ και η ενίσχυση της προμήθειας από το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί ακόμη ένα μελλοντικό σχέδιο.
Η στρατηγική της Ρωσίας η οποία εξαρτάται οικονομικά από τα ενεργειακά της προϊόντα επιδιώκει μέσω της κατασκευής αγωγών και της σύναψης μακροχρόνιων συμβολαίων να «δεσμεύει» αγορές. Όμως κρίσεις όπως η σημερινή αλλά και αυτή του 2009 μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας, ενισχύουν τα επιχειρήματα περί της ανάγκης διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας της Ευρώπης.
Οι Βρυξέλλες κατηγορούν τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως πολιτικό όπλο και αντιπαραθέτουν τα δικά τους «πολιτικά όπλα», που δεν είναι άλλα από την αντιμονοπωλιακή της νομοθεσία. Ελέγχουν την Gazprom για αντιμονοπωλιακές πρακτικές και αρνούνται να της παραχωρήσουν εξαίρεση σε ότι αφορά την πρόσβαση τρίτων στον αγωγό South Stream που θα παρακάμπτει την Ουκρανία και θα τροφοδοτεί τη Νότια Ευρώπη.
Η ενεργειακή σκακιέρα είναι τόσο περίπλοκη που οποιαδήποτε πρόβλεψη καθίσταται αδύνατη. Το μόνο βέβαιο είναι η ισχυρή αλληλεξάρτηση των παικτών και αυτή ακριβώς ίσως να αποτρέψει τα χειρότερα…
