Κομισιόν ή «ευρωπαϊκό ΔΝΤ»; Αυτό είναι το μεγάλο δίλημμα που κυριαρχεί στις Βρυξέλλες, καθώς οι ευρωεκλογές του Μαΐου (των οποίων τα αποτελέσματα αναμένεται να προκαλέσουν ισχυρές δονήσεις αμφισβήτησης της ευρωπαϊκής λιτότητας) σηματοδοτούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την αρχή του τέλους για την τρόικα και τη διαχείριση εθνικών μνημονιακών προγραμμάτων μέσω αυτής.
Τι θα διαδεχτεί όμως την αποχωρούσα από την ευρωπαϊκή σκηνή τρόικα; Η μία άποψη λέει ότι πρέπει να αντικατασταθεί από την Κομισιόν με τη διακριτική συνεπικουρία της ΕΚΤ. Η ίδια η ΕΚΤ θέλει να απεμπλακεί από την άμεση ανάμιξη στο «μάνατζμεντ» των μνημονίων στις χώρες της περιφέρειας, καθώς θεωρεί ότι την εμπλέκει σε μια διαδικασία εκτός του πεδίου των καθηκόντων της, που είναι η νομισματική πολιτική και -πλέον- η εποπτεία του ενιαίου ευρωπαϊκού τραπεζικού χώρου. Όσοι υποστηρίζουν αυτή την άποψη, θεωρούν ότι οι διαδικασίες οικονομικής επιτήρησης των χωρών-μελών στη βάση των προγραμμάτων προσαρμογής πρέπει να πάρει ευρωπαϊκά θεσμικά χαρακτηριστικά κάτω από το «μάνατζμεντ» του αρμόδιου ευρωπαϊκού οργάνου, που είναι η Κομισιόν, ώστε να μη έχουμε ξανά «κακόφημες» διαδικασίες που συνδέονται με τα «έργα και ημέρες της τρόικας». Υπέρ της άποψης αυτής τάχθηκε με συνεντεύξεις του σε ελληνικά ΜΜΕ τις τελευταίες μέρες ο σοσιαλδημοκράτης επικεφαλής των Ευρωσοσιαλιστών στο Ευρωκοινοβούλιο κ. Χάνες Σβόμποντα, απηχώντας τις διαθέσεις και απόψεις των Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών αλλά και τμήματος της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών.
Η άλλη άποψη, όμως, πιστεύει ότι η Κομισιόν δεν έχει ακόμη επαρκείς τεχνοκρατικές υποδομές και εμπειρία για να φέρει σε πέρας ένα τέτοιο έργο, ιδίως σε «σκληρές ιστορίες» κρίσεων όπως αυτές του ευρωπαϊκού Νότου, με προεξάρχουσα την περίπτωση της Ελλάδας. Όπως είναι αναμενόμενο, την άποψη αυτή υποστηρίζει και η Γερμανία – άλλωστε, ήταν αυτή που απαίτησε τη συμμετοχή του ΔΝΤ στην τρόικα και στα προγράμματα προσαρμογής ευρωπαϊκών χωρών, τόσο επειδή αντιπροσωπεύει την «εγγύηση» των αγορών όσο και επειδή έχει την κατάλληλη «τεχνογνωσία»… Τώρα όμως το ΔΝΤ αποχωρεί σιγά-σιγά από την ευρωπαϊκή σκηνή, και η Γερμανία εκτιμά ότι η Κομισιόν δεν μπορεί να καλύψει αυτό το κενό.
Την εξέταση του ενδεχομένου συγκρότησης «ευρωπαϊκού ΔΝΤ» είχε προτείνει πρόσφατα η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα πεπραγμένα της τρόικας, η οποία διαπίστωσε ότι πολλά πράγματα έγιναν με αδιαφάνεια, χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση ενώπιον των εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών, χωρίς λογοδοσία του ESM αλλά και της ίδιας της Κομισιόν ως προς τη στάση τους στα μνημονιακά προγράμματα, χωρίς επανεξέταση των λαθεμένων επιλογών (λάθος πολλαπλασιαστές, «κοινωνικές ακρότητες» των μνημονιακών προγραμμάτων κ.λπ.). Καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι όλα αυτά υπονομεύουν την ευρωπαϊκή συνοχή και εγκυμονούν επικίνδυνες αποκλίσεις στην Ευρωζώνη και την Ε.Ε.
Πάντως, η συγκρότηση «ευρωπαϊκού ΔΝΤ» συνεπάγεται την αλλαγή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, κάτι που ζητεί επιμόνως η Γερμανία, αλλά που επίσης απαιτεί χρόνο. Μέχρι τότε, η «κακόφημη» τρόικα θα συνεχίσει να ασκεί το «μάνατζμεντ» των μνημονιακών προγραμμάτων; Είναι ένα ερώτημα που αφορά ιδιαίτερα την Ελλάδα και ακόμη πιο ιδιαίτερα την κυβέρνηση, που θα ήθελε να «πουλήσει» πολιτικά το άμεσο πέρασμα σε μια περίοδο μεταμνημονιακής λιτότητας με ευρωπαϊκό «μάνατζμεντ».
Συμπέρασμα; Αφού βγήκε η «βρόμικη δουλειά» των μνημονίων από την τρόικα και αφού σταθεροποιήθηκε σχετικά ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας και αποφεύχθηκαν καταστροφικά ντόμινο από καταρρεύσεις χωρών, τώρα ήρθε η ώρα για ένα πιο εύφημο πλαίσιο διαχείρισης…
Όσο για τις συνεντεύξεις του κ. Σβόμποντα στα ελληνικά ΜΜΕ, εμπεριέχουν και την έμμεση προαναγγελία της αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα…
