Γράφει ο Στέλιος Τσεβάς
Τηλεόραση βλέπετε, διαδίκτυο έχετε, ραδιόφωνο ακούτε και εφημερίδες διαβάζετε (;). Όλοι βρίζουν τον φασισμό. Εκτός από εκείνους που θα είχε πραγματική αξία να το κάνουν: εκείνους που ψήφισαν τους νεοναζί. Τα πρόσφατα γεγονότα ίσως να ανακόψουν προσωρινά την αύξηση των ποσοστών της ΧΑ. Αλλά, οι πρόσκαιρες οργισμένες διακηρύξεις απέναντι στους ναζί δεν είναι σοβαρή απάντηση προς τους υποστηρικτές τους. Γιατί; Γιατί δεν έχουμε καταλάβει ποιοι είναι, από που προέρχονται κι ότι ζουν ανάμεσά μας.
Απάντηση σε αυτά τα προβλήματα θα προσπαθήσω να δώσω με βάση την εμπειρία μου:
Ποιοι είναι;
Πέραν του προφανούς, δηλαδή των ανθρώπων που λόγω επαγγέλματος είναι συμφιλιωμένοι με την ιδέα του μιλιταρισμού, της αυστηρής ιεραρχίας και της “αποτελεσματικής επίθεσης” (π.χ. σώματα ασφαλείας, στρατός και οι περί αυτών βιομηχανίες), την Χρυσή Αυγή την ψήφισαν κυρίως συμπολίτες μας από περιοχές με έντονη παρουσία μεταναστών. Άνθρωποι που είδαν σοκαρισμένοι την οικονομική και κοινωνική τους πραγματικότητα να υποβαθμίζεται ήδη πριν τα Μνημόνια λόγω της ανέχειας των νέων τους γειτόνων (με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται: π.χ. ζητήματα υγειονομικά, οργανωμένο έγκλημα που εκμεταλλεύεται την παρουσία των μεταναστών). Μετά το 2011, όμως, μετά τους Αγανακτισμένους συγκεκριμένα, η ελληνική σημαία πλάι στα ανιστόρητα συνθήματα και την τυφλή εκδικητικότητα προς τους “300” αόριστα έγινε συνώνυμο του πατριωτισμού-εθνικισμού. Χιλιάδες λαού κατέβηκαν τότε στις μεγάλες πλατείες της χώρας. Οι Χρυσαυγίτες ήταν εκεί και η τότε αντιπολίτευση (που επίσης ήταν εκεί: ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ) δεν τους έδιωχναν (όπως έκαναν π.χ. με το ΚΚΕ) γιατί πίστευαν ότι αυτοί στρέφονται μόνο κατά του Παπανδρέου. Ύστερα, ήρθε η καλπάζουσα ανεργία. Οι άνεργοι δεν είχαν τι να κάνουν, δουλειά δεν έβρισκαν και έψαχναν χαρτζιλίκι ή έστω κάτι να κάνουν να μην πάνε τα νιάτα -κι η οργή τους- χαμένα πάνω στις αγγελίες.
Η Χρυσή Αυγή ήταν μια λύση -ιδίως αν είχες συνηθίσει λόγω γειτονιάς την παρουσία τους. Ύστερα ήταν ο Καρατζαφέρης κι η σταδιακή πλήρης αποδοχή και ενσωμάτωσή του προμνημονιακά από κόμματα, ΜΜΕ και κοινωνία. Ο Καρατζαφέρης κήρυττε έναν “χριστιανικό χρυσαυγιτισμό” αλλά δεν είχε τα μέσα να τον επιβάλει με την βία. Τον δεχτήκαμε. Η μνημονιακή πραγματικότητα τον επέβαλε ως δύναμη ευθύνης. Κάθε ακραίος του ΛΑΟΣ υπουργοποιήθηκε επί Παπαδήμου. Ο κόσμος συνήθισε τις φωνές του Άδωνι, την “αντρίλα” του Πλεύρη, τη σοβαροφάνεια του Βορίδη και τους παππούδες που πίστευαν στους εξωγήινους.
Από που έρχονται;
Οι πρώτοι ψηφοφόροι της ΧΑ ήταν οι χουντικοί κι οι ακραίοι εθνικιστές που θεωρούσαν το ΛΑΟΣ μετριοπαθές κόμμα. Αλλά αυτοί δεν έφταναν ούτε το 0,5%. Οι ψηφοφόροι που έστειλαν τους νεοναζί στην Βουλή ήταν κυρίως απογοητευμένοι του ΠΑΣΟΚ που δε μπορούσαν να ψηφίσουν άλλο κόμμα, αλλά δέχτηκαν την ΧΑ ως συμμορία, που θα έδερνε στην Βουλή εκείνους τους πράσινους πολιτικούς που πρόδωσαν τις αρχές του κόμματος. Εξάλλου, μέχρι τότε οριακά η ΧΑ δεν θα έμπαινε στην Βουλή κι έτσι, απλά θα έστελναν ένα μήνυμα στην τότε Κυβέρνηση του ΓΑΠ. Σε αυτούς προστέθηκαν οι οπαδοί του ΛΑΟΣ που απογοητεύτηκαν βλέποντάς το να συμμετέχει στη Μνημονιακή Κυβέρνηση. Από εκεί και πέρα, η ΧΑ απενοχοποιήθηκε και στα μάτια των νεοδημοκρατών κατοίκων περιοχών υποβαθμισμένων από τα διαρκή επεισόδια και τη λαθρομετανάστευση στο κέντρο της Αθήνας. Άρα, καταρχήν οι ψηφοφόροι προέρχονται από ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ και ΝΔ. Τι τους έπεισε; Η παρουσία των νεοναζί στο Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας λειτούργησε μάλλον διαφημιστικά για την ΧΑ αφού ούτε σοβαρά επεισόδια προκάλεσε, αλλά έκανε και τόσο “ντόρο” όσο χρειαζόταν για να πείσουν ότι “έχουν τσαγανό” και δεν κάθονται ως πολιτικοί στις καρέκλες τους, αλλά κατεβαίνουν και στον δρόμο να αντιμετωπίσουν αυτά που θεωρούν προβλήματα. Και καλά δεν έβλεπαν ότι αντιμετώπιζαν τα προβλήματά τους με το ξύλο; Πως πείσθηκαν να δεχτούν ως μέσο καταπολέμησης των προβλημάτων την βία; εδώ κολλάει η Αριστερά.
Βασική αρχή της πρωτόγονης ελληνικής αναρχοσοσιαλιστικής Αριστεράς είναι η -μαρξιστικής/ κομμουνιστικής έμπνευσης- “επαναστατική” βία: “Η βία είναι η μαμή της ιστορίας και όποιος αστός δεν υπακούσει στο επαναστατικό μας δίκαιο θα καρατομηθεί δημοσία”. Εξάλλου, η 17Ν δεν σκότωνε ανθρώπους, αλλά “σκληρούς καπιταλιστές”. Σκότωνε για να βοηθήσει το λαό και γι αυτό όταν συνελήφθησαν μερικά μέλη της άρχισαν να δίνουν συνεντεύξεις με μεγάλη απήχηση στα ΜΜΕ. Άλλωστε, το 2008 τα επεισόδια του Δεκέμβρη, που κάηκε όλη η Αθήνα, ήταν δικαιολογημένα: οι νέοι ήταν οργισμένοι και σε κάθε κακό τραπεζίτη (απ’ αυτούς που αύριο θα ζητούσε ρουσφέτι ο “οργισμένος”) αξίζει μια πέτρα -ή και μια μολότωφ (ούτως ή άλλως θα πληρώσει η ασφαλιστική τις ζημιές). Το 2010 το Μάιο έγινε μια ογκωδέστατη διαδήλωση κατά του Μνημονίου και κάποιοι πυρπολώντας τη ΜΑΡΦΙΝ έκαψαν ζωντανούς τρεις ανθρώπους. Είτε επρόκειτο για παρακρατικούς που χρησιμοποίησε η Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ είτε επρόκειτο για απερίσκεπτα μπάχαλα, εμείς αρχίσαμε να μετράμε νεκρό πόπολο για λόγους πολιτικούς με δόλο ή αμέλεια του σήμερα “δημοκρατικού τόξου”. Στο Πανεπιστήμιο πέρασα το 2009. Δεν θυμάμαι ποτέ στην ζωή μου να έχω βιώσει χειρότερο φασισμό απ’ αυτόν που επικρατούσε στις κυρίαρχες τότε παρατάξεις (και ο οποίος πότιζε λίγο-λίγο και τις τότε μικρότερες/ αριστερές). ΔΑΠίτες με μπράβους σαν αυτούς που σήμερα λέμε Χρυσαυγίτες εισβάλουν στη Σχολή χτυπώντας με μανία κορίτσια της ΠΑΣΠ μπροστά στα μάτια των ουδέτερων ΕΑΑΚ που φρόντιζαν να φυλάξουν την κάλπη. Ύστερα ΠΑΣΠίτε με λοστάρια και σανίδια να κυνηγάνε ΔΑΠίτες ανταλλάσσοντας συνθήματα φασιστικά, άκρως υβριστικά και απολύτως χυδαία. Κι αυτό γινόταν σε όλες τις πολυπληθείς σχολές. Φοιτητές-πρόβατα που διάλεγαν συμμορία από τύχη ή από διάβασμα, προκειμένου να προστατευθούν από τις υπόλοιπες. ΕΑΑΚίτες και ΚΝίτες, ΕΑΑΚίτες και ΑΡΕΝίτες κάπου κάπου έριχναν κι αυτοί κανα βρωμόξυλο μεταξύ τους, έριχναν καφέδες ο ένας στον άλλο, έσπαζαν τραπεζάκια, έσκιζαν αφίσες, έκλεβαν ή έσπαζαν κάλπες, μασούσαν και κατάπιναν αποφάσεις των ΔΣ των Φοιτητικών Συλλόγων με τις οποίες διαφωνούσαν. Όλος αυτός ο φασισμός ήταν κάποτε δικαιολογημένος. Δικαιολογημένα ήταν και τα κάθε είδους βολέματα σαν αυτά που προσφέρει η ΧΑ τώρα στους οπαδούς της. Δικαιολογημένοι οι μπράβοι, τα ράμματα, τα νοσοκομεία. Τότε λέγαμε ότι έκαναν σαν τους χούλιγκαν, τώρα θα λέγαμε ότι κάνουνε σαν τους Χρυσαυγίτες. Τους χουλιγκάνους Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού και ΑΕΚ τους θυμάστε; Κανόνιζαν συμπλοκές θανάτου, έβαζαν βόμβες ο ένας στο Σύνδεσμό του άλλου. Ως και εφημερίδες που να υμνούν τα εγκλήματά τους είχαν (και έχουν;). Και όλα αυτά υπό το άγρυπνο βλέμμα των πλουσίων ιδιοκτητών τους που η Βουλή τους χάριζε χρέη και δανεικά.
Το 7% από όλο αυτό απλά άλλαξε όνομα και σήμερα λέγεται Χρυσή Αυγή.
Ζουν ανάμεσά μας
Ο Γερμενής, ο βουλευτής της ΧΑ κατάγεται από τα Γερμενάτα της Κεφαλονιάς. Οι γονείς του ήταν αντάρτες στο ΕΑΜ στον εμφύλιο. Κανείς δεν γεννιέται φασίστας, αλλά η ομάδα στην οποία συμμετέχει κανείς, του προσφέρει ένα αυξημένο ή ελαττωμένο αίσθημα ανεκτικότητας προς το αντίθετο. Αυτό το ελαττωμένο αίσθημα ανεκτικότητας μπορεί να το χρησιμοποιήσει μετέπειτα ένας πονηρός για να σε ωθήσει φαινομενικώς με συνέπεια -αλλά εντελώς απάνθρωπα και παράλογα- σε εγκλήματα. ο φονιάς του Φύσσα ήταν παλιότερα Αριστερός (υπάρχουν μάρτυρες γι αυτό). Η ελληνική Αριστερά σε όλες της τις αποχρώσεις είναι τόσο δημοκρατική που καταντά να ποδηγετείται από τον ηγέτη (που επιλέγει μάλιστα και διάδοχο) και ταυτόχρονα τόσο αυθεντία ώστε να μπορεί την μια στιγμή να δικαιολογεί ιδεολογικά ένα έγκλημα και την άλλη στιγμή να αλλάζει ιδεολογική γραμμή. Και κατ’ αυτόν τον τρόπο εκπαιδεύει τους φίλους της. Αν κάποτε η Αριστερά τύχει και αναλάβει την εξουσία και προδώσει τις ελπίδες που έδωσε, τότε το πλήθος των φίλων της θα ψάξει αυτό το “άλλο”, το “αντισυστημικό”, το εξίσου απόλυτο, το εξίσου ολοκληρωτικό που θα συντρίψει (κυριολεκτικά) αυτούς που έλεγαν ψέματα. Δείτε τι συνέβη στον ΓΑΠ και το ΠΑΣΟΚ. “Λεφτά υπάρχουν”, “αυξήσεις θα γίνουν”, “προσλήψεις θα γίνουν”, “φόρους θα πληρώνουν οι πλούσιοι”, “πράσινη ανάπτυξη”, “περισσότερη δημοκρατία” και ταυτόχρονα: “6 δις στους εργαζόμενους, 100 δις στις τράπεζες: τσακίστε τη ΝΔ του Καραμανλή”. Και πήγαινε ο πράσινος λαός και στις συγκεντρώσεις επαναλάμβανε σαν άβουλο ον τα συνθήματα του ΓΑΠ. Αυτοί που το 2009 ψήφιζαν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ, ΔΑΠ και ΠΑΣΠ ήταν το 80%. Κι ο δικός τους φασισμός είχε πραγματικά θύματα και αίμα. Αλλά τότε ο ένας εγκαλούσε τον άλλο για φασισμό. Γι αυτούς τους εξουσιολάγνους ανθρώπους (;) δεν είναι η ΧΑ τίποτα παραπάνω από ένα ακόμα κόμμα που τους κλέβει ή δυνητικά τους δίνει ψήφους. Ούτως ή άλλως για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Σαμαράς είναι φασίστας και για τη ΝΔ ο ΣΥΡΙΖΑ υποθάλπτει τον φασισμό. Οι πολιτικοί δεν καταλαβαίνουν. Είναι τυφλοί για εξουσία. Και αυτό είναι εκείνο που τελικά γεννά τον φασισμό: η εξουσιομανία.
Το κακό
Με αφορμή τον άδικο χαμό του Παύλου Φύσσα οι άνθρωποι και οι ομάδες που μας εκπαίδευσαν στον φασισμό κηρύττουν τον πόλεμο στην ΧΑ. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση όμως του νεοναζισμού απαιτεί μια ριζική οριζόντια και κάθετη εξέλιξη στη νοοτροπία, τις ιδέες και τις πρακτικές όλου του -βενιζελικής έμπνευσης- “συνταγματικού τόξου”, πράγμα δύσκολο έως ανέφικτο. Για το λόγο αυτό εκτός συγκλονιστικού απροόπτου τα τάγματα εφόδου θα συνεχίσουν να δρουν, να αντλούν “πολιτίκ” ψηφοφόρους από τα σημερινά κυρίαρχα κόμματα και να επιβάλλουν με τα “γενιτσαρόσκυλά” τους μια γενική τρομοκρατία στην χώρα. Στην τελική αυτό που κάνει η ΧΑ είναι να μετατρέπει τα μέσα (βία, θάνατος, καταστροφή) των υπολοίπων σε σκοπό της και δεν ξέρω αν αυτό αρκεί για να την καταστήσει εν μέσω τέτοιας οικονομικής κατάστασης αντιδημοφιλή.
Το καλό
Η χώρα μας έχει ζήσει πολλάκις και σε σύντομο χρονικό διάστημα τις συνέπειες του Κυβερνώντος εξ ιδεολογίας φασισμού. Όποιος διαβάζει ιστορία ξέρει πόσο εύκολα μπορεί να δημιουργηθεί σήμερα μια κατάσταση αντίστοιχη με εκείνη του Δεκεμβρίου του 1944. Αυτό δίνει ένα μπούσουλα για το πόσο προσεκτική πρέπει να είναι στο εξής η Αριστερά. Αλλά και η Δεξιά διαθέτει την απαραίτητη προδικτατορική μνήμη για να μην κάνει τα ίδια λάθη με αυτά που οδήγησαν στη Χούντα του 1967, της οποίας εχθρός ήταν ΚΑΘΕ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ. Ένα ακόμα καλό -και το σημαντικότερο για μένα- είναι ότι τα ποσοστά των κομμάτων αν θέλουμε να τα μετρήσουμε απολύτως στην κοινωνία πρέπει να τα διαιρέσουμε δια δύο μιας και η αποχή είναι σταθερά κοντά στο 50% στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι και 10% να εμφανίζεται ότι έχει η Χρυσή Αυγή, αυτό στην κοινωνία μεταφράζεται ως 5% αφού οι μισοί ψηφοφόροι απέχουν. Από μόνο του αυτό δεν είναι καθησυχαστικό (γιατί όποιος χώρος είναι πιο δραστήριος μαγνητίζει περισσότερο τους ως τώρα ανενεργούς πολίτες), αλλά με την κατάλληλη κινητοποίηση και διαπαιδαγώγηση σε καθημερινή βάση μπορεί η ΧΑ να απομονωθεί στις συνειδήσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων.
Η λύση
Η εγρήγορση κομμάτων και ΜΜΕ (και μέσα σε αυτά και το προφίλ του καθενός μας στο facebook) κατά του φασισμού πρέπει να μονιμοποιηθεί. Η συνέπεια δε, η απόλυτη δηλαδή καταδίκη της βίας και ταυτόχρονα η απόλυτη συμφιλίωση με το διαφορετικό, να ξέρουμε ότι θα οδηγήσει και στην καταδίκη πρακτικών πέρα και έξω από την ΧΑ. Να μην διστάσουμε. Τι θα πει π.χ. ότι “ο αντιφασιστικός νόμος μπορεί να θέσει εκτός νόμου και το ΚΚΕ αν είναι τόσο σκληρός ώστε να αποκλείει την ΧΑ”; Να προσαρμοστεί το ΚΚΕ στην πραγματικότητα ότι κάποιες θεωρίες του γίνονται όπλο του ναζισμού και να τις εξηγήσει εξαντλητικά ή και να τις μεταφέρει -ακόμα και αναμορφωμένες- στο σήμερα. Πρέπει να εκπαιδευτούμε στην τήρηση της νομιμότητας και στα νόμιμα μέσα πίεσης. Δε μας αρέσει ένας νόμος; Στις εκλογές ψηφίζουμε το κόμμα που θα τον καταργήσει. Δε μας αρέσει η δημοκρατία; Να την αλλάξουμε νόμιμα και με συνέπεια. Όχι να λέμε τη μία ότι το Σύνταγμα αυτό είναι αστικό και δεν το υπακούμε, και την επόμενη στιγμή να υπερασπιζόμαστε έναντι της ΧΑ συνταγματικά μας δικαιώματα.
Πάνω από όλα όμως, ο κρισιμότερος ρόλος είναι αυτός του γονιού και του δασκάλου, που με το προσωπικό τους παράδειγμα πρέπει να δείξουν στα παιδιά ότι τα πράγματα δεν αλλάζουν μόνο με φωνές, αλλά κυρίως με σεβασμό και δουλειά, να διδάξουν στα παιδιά την ιστορία της χώρας και του κόσμου και να αναδείξουν τη σημασία της κριτικής σκέψης. Και αφορμές υπάρχουν πάντα όσο πιεστικό να είναι το διάγραμμα ύλης του υπουργείου παιδείας ή όσο εξαντλητικό κι αν είναι το ωράριο του γονιού. Ο φασισμός “τσακίζεται” στα μυαλά και τα μυαλά αλλάζουν με επιχειρήματα σε κλίμα ελευθερίας και δημιουργικότητας. “Είναι τιμή μας να είμαστε μειοψηφίες. Κι είναι ντροπή σας η εξουσιομανία.” Αυτό είναι για μένα ο αντιφασισμός.
