Η θερμότερη ημέρα, η θερμότερη εβδομάδα, ο θερμότερος μήνας και – όλο και πιο πιθανό – το θερμότερο έτος- το 2023 έχει συγκεντρώσει ανεπιθύμητα ρεκόρ καθώς η κλιματική κρίση κλιμακώνεται.
Τα ζώα, όπως και οι άνθρωποι, επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την άνοδο της θερμοκρασίας. Τα είδη που έχουν αναπτύξει τακτικές για την καταπολέμηση της ζέστης βασίζονται σε αυτές τις συμπεριφορές για να προσπαθήσουν να διατηρηθούν δροσερά.
Από ιδιόμορφες μεθόδους όπως το “splooting”, μέχρι την αλλαγή της φυσιολογίας εντελώς, εδώ είναι τέσσερις τρόποι με τους οποίους διαφορετικά πλάσματα προσπαθούν να νικήσουν τη ζέστη.
“Splooting” ή απλώς ξ..άπλωμα
Μπορεί να μην το έχετε ακούσει ποτέ, αλλά αν είστε ιδιοκτήτης γάτας ή σκύλου, έχετε σχεδόν σίγουρα δει ένα “sploot”.
Γνωστό και ως «βατράχισμα» ή «τηγανίτισμα», το splooting είναι η επίπεδη, απλωμένη στάση που αγαπούν πολλά τετράποδα ζώα και ζωόφιλοι.
Ωστόσο, το splooting – το οποίο προστέθηκε στο λεξικό Collins το 2021 – εξυπηρετεί έναν σκοπό πέρα από την άνεση. Στους επιστημονικούς κύκλους, είναι γνωστό ως «απόρριψη θερμότητας».
Ο όρος έγινε γνωστός τον Αύγουστο του 2022, αφού οι φωτογραφίες των σκίουρων που είχαν απλωθεί μπρούμυτα στη Νέα Υόρκη προκάλεσαν φρενίτιδα στο διαδίκτυο. Οι επιστήμονες έδωσαν μια λογική εξήγηση.
«Ο σκίουρος βάζει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιφάνεια του σώματός του σε επαφή με μια ψυχρότερη επιφάνεια, συχνά σε μπετόν ή πεζοδρόμιο που βρίσκεται στη σκιά», δήλωσε στο CNN η βιολόγος Σαρλότ Ντέβιτζ.
Το splooting είναι μια δημοφιλής μέθοδος θερμορύθμισης για τους σκίουρους, ιδίως μεταξύ των μεγαλύτερων ειδών, καθώς δεν έχουν την δυνατότητα να αποβάλλουν τη θερμότητα μέσω της εφίδρωσης, εξήγησε ο Ντέβιτζ.
«Είναι πολύ πιθανό να υπάρχει μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης αυτού του είδους της συμπεριφοράς σε σκίουρους που βρίσκονται σε αστικές περιοχές, ακριβώς επειδή έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από τρόπους για να δροσίζονται», είπε.
«Με την κλιματική αλλαγή, οι συνολικές θερμοκρασίες αυξάνονται. Βλέπουμε περισσότερες εξάρσεις καύσωνα, περισσότερη ξηρασία. Νομίζω ότι είναι πολύ πιθανό αυτή η συμπεριφορά να γίνεται όλο και πιο εμφανής και όλο και πιο απαραίτητη για τον σκίουρο.»
Αλλαγή Σχήματος
Ορισμένα θερμόαιμα ζώα αναπτύσσουν διαφορετικά σχήματα σώματος για να προσαρμοστούν σε ένα θερμότερο κλίμα, σύμφωνα με επιστημονική έρευνα.
Μια έκθεση του 2021 σημειώνει ότι ορισμένα ζώα αναπτύσσουν μεγαλύτερα ράμφη, πόδια και αυτιά για να ρυθμίζουν καλύτερα τη θερμοκρασία του σώματός τους. Ένα είδος παπαγάλου της Αυστραλίας παρουσίασε αύξηση στο μέγεθος του ράμφους έως και 10% από το 1871 – η μεγαλύτερη μεταβολή που παρατηρήθηκε στην ανασκόπηση, ενώ μικρότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στις ουρές των νυχτερίδων και στα φτερά των νυχτερίδων.
«Σημαίνει ότι τα ζώα εξελίσσονται, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αντιμετωπίζουν την κλιματική αλλαγή», δήλωσε στο CNN η Σάρα Ρίντινγκ, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Ντίκιν της Αυστραλίας και μία από τις συγγραφείς της ανασκόπησης.
«Δεν γνωρίζουμε επίσης αν αυτές οι αλλαγές σχήματος βοηθούν πραγματικά στην επιβίωση (και επομένως είναι ωφέλιμες) ή όχι. Αυτό το φαινόμενο της αλλαγής μορφής δεν θα πρέπει να θεωρηθεί θετικό, αλλά μάλλον είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή ωθεί τα ζώα να εξελιχθούν με αυτόν τον τρόπο, σε τόσο σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.»
Η μελέτη σημείωσε επίσης ότι ενώ η αύξηση της θερμοκρασίας αποτελεί ένα «πειστικό επιχείρημα» ως κινητήρια δύναμη πίσω από αυτές τις αλλαγές, είναι δύσκολο να είναι κανείς σίγουρος, δεδομένων των πολύπλευρων επιπτώσεων που έχει η κλιματική αλλαγή στο περιβάλλον.
Σάλιο
Δύο αυστραλιανά ζώα χρησιμοποιούν τα σωματικά τους υγρά στη μάχη για να νικήσουν τις καυτές θερμοκρασίες της υπαίθρου.
Τα κόκκινα καγκουρό, το μεγαλύτερο είδος μαρσιποφόρου, γλείφουν τα αντιβράχια τους, καλύπτοντας ένα πυκνό δίκτυο αιμοφόρων αγγείων και τριχοειδών αγγείων με σάλιο. Καθώς εξατμίζεται το γυαλιστερό στρώμα σάλιου, μειώνεται η θερμοκρασία του σώματός τους.
Εν τω μεταξύ, οι έχιδνες, μικρά θηλαστικά, γνωστά και ως αγκαθωτοί μυρμηγκοφάγοι, έχουν βρεθεί ότι φυσάνε φυσαλίδες βλέννας για να καταπολεμήσουν την υπερθέρμανση, σύμφωνα με μελέτη του 2023.
Καθώς δεν μπορούν να ιδρώσουν ή να λαχανιάσουν, κάποτε πίστευαν ότι η πρωταρχική τους άμυνα από τις υψηλές θερμοκρασίες ήταν απλώς να κρύβονται από τον ήλιο.
Ωστόσο, η έκθεση, η οποία χρησιμοποίησε θερμική όραση για την παρακολούθηση άγριων εχιδνών, έδειξε ότι βγάζουν φυσαλίδες βλέννας που βρέχουν την άκρη του ρύγχους τους. Όταν η υγρασία εξατμίζεται, δροσίζει μια μεγάλη ποσότητα αίματος που βρίσκεται στα ιγμόρεια στην άκρη του ράμφους.
Η επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης Δρ. Κριστίν Κούπερ δήλωσε σε δελτίο τύπου ότι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι έχιδνες διατηρούν τη δροσιά τους θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόβλεψη του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στην κλιματική αλλαγή.
Αφόδευση
Οι πελαργοί είναι ένα από τα λίγα πουλιά που είναι γνωστό ότι εκκρίνουν υγρό στα πόδια τους όταν υπερθερμαίνονται. Το υγρό -που περιέχει τόσο κόπρανα όσο και ούρα- εξατμίζεται, μειώνοντας τη θερμοκρασία του σώματος με μια διαδικασία που μοιάζει με την εφίδρωση στους ανθρώπους.
Η μέθοδος – γνωστή ως «Ουροΐδρωση» – είναι πιο συχνή στα πουλιά με μακρύτερα πόδια, όπως οι πελαργοί, οι κόνδορες και οι μπούφοι, και απαιτεί τακτική πρόσβαση σε πόσιμο νερό, σύμφωνα με έκθεση του 2021.
Άλλα πτηνά, όπως οι πελεκάνοι και οι κορμοράνοι, χρησιμοποιούν μια τεχνική, κατά την οποία ανοίγουν το στόμα τους και δονούν γρήγορα τις υγρές μεμβράνες του λαιμού τους για να προκαλέσουν εξάτμιση.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα ζώα ρυθμίζουν τη θερμότητα θα μπορούσε να βοηθήσει στη «βελτίωση της ικανότητάς μας να κάνουμε ακριβείς προβλέψεις των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη βιοποικιλότητα» και να προσδιορίσουμε πόσο ευάλωτα είναι ορισμένα είδη στο θερμικό στρες.
Πηγή: CNN
