Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Ακτιβιστής, οικουμενικός διανοούμενος, ακαδημαϊκός δάσκαλος, διαπρεπής συγγραφέας, δημοσιογράφος, περιώνυμος γνώστης της αρχαιοελληνικής και λατινικής γραμματείας, κριτικός, ανυπέρβλητος πολιτικός άνδρας, μα πάνω όλα υψηλόφρων άνθρωπος, ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος, διασταύρωσε τα οιστρηλατημένα βήματά του με κάθε έκφανση της σύγχρονης κοινωνικοπολιτικής και πνευματικής μας εκπόρευσης και δικαίως αναγορεύτηκε από την αδέκαστη ιστορική μοίρα ως μεγίστη φυσιογνωμία της σύγχρονης Ελλάδος, πολλώ δε μάλλον της αγαπημένης μας Ηλείας, που ευτύχησε να τον εκθρέψει με τα άγια χώματά της. Η αναγεννησιακή φυσιογνωμία του αοίδιμου δασκάλου Νάσου Κανελλόπουλου – έτσι απεκαλείτο από τους αγαπημένους του συνεργάτες και φίλους στον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη- δεν θα μπορούσε παρά να αναφυεί δίπλα στον Επικούρειο Απόλλωνα. Ο Νάσος Κανελλόπουλος είδε το φώς της ζωής στην Ανδρίτσαινα το 1923. Μετά τις εγκύκλιες γυμνασιακές του σπουδές, έχοντας εκδηλώσει από τα πρώτα χρόνια της ζωής του μια απαράμιλλη σχέση με τα γράμματα, ακολούθησε Νομικά, Πολιτικές και Οικονομικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Με την αποπεράτωση των σπουδών του ασχολήθηκε επαγγελματικά με την δημοσιογραφία, όπου και διέγραψε στον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη μια ασύλληπτης έκτασης σε πολύποίκιλο έργο και επιτυχίες σταδιοδρομία. Διετέλεσε διευθυντής του «Οικονομικού Ταχυδρόμου», ενώ αποτέλεσε παράλληλα οικονομικό αναλυτή, συντάκτη, αρθρογράφο, κριτικό και πολιτικό σχολιαστή, πολλών άλλων ημερήσιων και περιοδικών εντύπων, όπως «Η Καθημερινή», «Η Ναυτεμπορική», «Η Βραδυνή» κ.α. Σε ότι αφορά την ακαδημαϊκή του καριέρα αναγορεύτηκε διδάκτωρ Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, για να συνεχίσει με την ανάληψη της έδρας τακτικού καθηγητή στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς το 1958 και στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών – στην ίδρυση της οποίας άλλωστε πρωτοστάτησε με μια μερίδα άλλων εμπνευσμένων διανοουμέ-νων, που ενωρίς διέβλεψαν την συμβολή του ιδρύματος στην γοργή Οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδος – το 1976. Πολυσχιδής φυσιογνωμία με πελώρια παρουσία στο φάσμα του πνεύματος του πολιτισμού και της Ορθοδοξίας – πρωτίστως ως πολιτισμικής κατάκτησης και έπειτα ως λατρευτικού δόγματος- ο Νάσος Κανελλόπουλος συμμετείχε ακόμα ως περίοπτο αναπότρεπτα μέλος, σε πλήθος αντίστοιχων Σωματείων, Ενώσεων και Εταιρειών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι διετέλεσε μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών, της Εταιρείας Ελληνικών Σπουδών, της Ελληνικής Κοινωνιολογικής Εταιρείας κ.α.
Αν ένα μεγάλο κομμάτι όμως της πνευματικής του ικμάδος ο Νάσος Κανελλόπουλος το ανάλωσε στον πολιτισμό και τα γράμματα, το άλλο το αφιέρωσε στην πολιτική. Στην πολιτική που όπως ο ίδιος διετείνετο του χάρισε δόξα, τιμές, οικουμενική καταξίωση και προβολή, αλλά και που πολλές φορές τον γέμισε με θλίψη και πίκρα, άδικη σίγουρα αμοιβή, για την απροσμετρήτων διαστάσεων συνεισφορά του σ΄ αυτήν… Από νεαρή ο Νάσος Κανελλόπουλος εξεδήλωσε ξεχωριστό ενδιαφέρον για τα κοινά, προσδοκώντας με τον πλούτο του νού του, αυτό το αξεπέραστο Ηλειωτόπουλο, να αλλάξει την μοίρα του τόπου, που βίωνε τις ανεπιθύμητες δυσπλασίες της μετακατοχικής εποχής. Άλλωστε με απαράμιλλο δημοκρατικό ήθος και ενταγμένος στα πρωτοπόρα πολιτικά ρεύματα της μετεμφυλιακής Ελλάδας, χτυπήθηκε απο τους αντιδραστικούς – κατασταλτικούς μηχανισμούς και φυλακίστηκε και εξορίστηκε ως Αριστερός. Είναι συγκλονιστικές εδώ οι μαρτυρίες των συναγωνιστών του Νάσου στην εξορία, που έβλεπαν την «θεία» δίψα του για διάβασμα, ακόμα και στις αλγεινές εκείνες στιγμές του πόνου. Τον θυμούμαστε εξομολογούνται παλιοί εξόριστοι αριστεροί, «να διαβάζει κάτω απο τις κουβέρτες στις σκηνές της εξορίας, για να πάρει το διδακτορικό του» !!! και μας έδινε ηθικό κουράγιο και δύναμη, με τα τεράστια ψυχικά αποθέματα, που διέθετε αυτός ο τιτάνας του πνεύματος. Ενώ απέναντι στην προσπάθεια του μετεμφυλιακού κράτους να τρομοκρατήσει ηθικά τους διανοούμενους, που πρότασαν δημοκρατικό ήθος, ο αλησμόνητος Νάσος Κανελλόπουλος έλεγε χαρακτηριστικά «Διώκονται οι άνθρωποι, ΟΧΙ ΑΙ ΙΔΕΑΙ» !!! Στην σύγχρονη πολιτική μας κονίστρα πρωτοεμφανίστηκε εκλεγόμενος βουλευτής Ηλείας το 1963 με την Ένωση Κέντρου, οπότε και επανεξελέγη υπό την σκέπη της το 1964. Με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις επανεξελέγη ακόμη το 1974. Το 1974 εξελέγη με την Ε.ΔΗ.Κ. του Γεωργίου Μαύρου. Ενώ το 1977, 1981, 1985 και τον Ιούνιο του 1989 εξελέγη με την Νέα Δημοκρατία. Με τον ίδιο πολιτικό σχηματισμό εξελέγη επίσης ως βουλευτής Επικρατείας τον Νοέμβριο του 1989, το 1990 και το 1993. Διαλεχτό μέλος των πολιτικών φορέων που μετέσχε δεν θα μπορούσε παρά να αναλάβει πλειάδα χαρτοφυλακίων. Για πρώτη φορά ανέλαβε έτσι υφυπουργός Εμπορίου στις υπηρεσιακές κυβερνήσεις Κωνσταντίνου Δόβα το 1961 και Παναγιώτη Πιπινέλη το 1963. Ακόμη διετέλεσε υφυπουργός Συντονισμού (μετέπειτα Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας για τους νεότερους) στην κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου 1964-65.Υπουργικό θώκο ανέλαβε, καταλαμβάνοντας αντίστοιχα τα εξής υπουργεία : Εμπορίου το 1974 στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, Γεωργίας και Οικονομικών στις κυβερνήσεις Κωνσταντίνου Καραμανλή και Γεωργίου Ράλλη τις περιόδους (1978-80), (1980-1981), Προεδρίας της Κυβερνήσεως στην ομώνυμη κυβέρνηση συνεργασίας Τζαννή Τζαννετάκη 1989, Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Κώστα Μητσοτάκη (1990-1992). Την περίοδο άλλωστε (1990-1992) διετέλεσε και αντιπρόεδρος κυβερνήσεως. Επίσης αναφορικά με την πολυεπίπεδη κοινοβουλευτική του παρουσία και δραστηριότητα ο Νάσος Κανελλόπουλος κατά περιόδους χρημάτισε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας όπως επίσης και μέλος διαφόρων κοινοβουλευτικών της επιτροπών. Τέλος διετέλεσε και μέλος του πολιτικού της συμβουλίου. Στο πεδίο του λόγου τώρα για να επανέλθουμε στην μεγίστη πνευματική παρουσία του αοίδιμου Ηλείου πολιτικού, αυτή είναι αναντίλεκτα γιγαντιαία. Ιδία του γραπτού λόγου. Ο Νάσος Κανελλόπουλος κατέλειπε ογκωδέστατο συγγραφικό έργο ανεπανάληπτης ποιότητας, το οποίο συνίσταται σε πανεπιστημιακά συγγράμματα οικονομικού χαρακτήρα, πολιτικά δοκίμια, φιλοσοφικά μελετήματα, ιστορικές και πολιτικές αναλύσεις, κριτικές δοκιμές κ.α. και που αποτελεί αδαμάντινη πνευματική παρακαταθήκη για τις νέες ιδιαιτέρως γενιές.
Δεσπόζουσα θέση στο επίζηλο συγγραφικό του έργο κατέχουν τα βιβλία του : «Απόψεις επί της αναπτύξεως της Ελληνικής Οικονομίας», «Η Ελλάς ως περίπτωσις ημιαναπτύκτου οικονομίας», «Κράτος και άτομον κατά την ανάπτυξιν», «Διαλογισμοί για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία», «Η ευρωπαϊκή πρόκληση», «Επανάσταση και παιδεία», «Παραπολιτικά», «Το επταήμερο της αλλαγής», «Το χιούμορ των πολιτικών», «Γράφει ο Εύβουλος» κ.α. Άπαυτος υπήρξε ο συγγραφικός οίστρος του Νάσου Κανελλόπουλου. Δεν αφήκε ούτε στιγμή να περάσει, που να μην της αποτυπώσει το θερμουργό πάθος του για δημιουργία και να μην την φλογίσει με το πνευματικό του σήμα για την αλήθεια, την ομορφιά και την αρετή. Ο κόσμος των ελληνικών γραμμάτων δικαίως τον περιέβαλε στο πάνθεον των μεγάλων ιερουργών του. Ο Νάσος Κανελλόπουλος ξεχώρισε ακόμα και στο πεδίο της γλωσσομάθειας. Ομιλούσε Γαλλικά, Αγγλικά, Ιταλικά και Γερμανικά. Με την αχώριστη σύντροφο του κ-α Χρυσή Σπηλιωτοκάρα – για την ιστορία αναφέρουμε ότι ο απαράμιλλος πολιτικός και δάσκαλος είχε γνωρίσει τη σύζυγό του ως φοιητήτριά του στη Νομική το 1954, ερωτεύτηκαν έτσι και παντρεύτηκαν – δημιούργησε μια στέρεα οικογένεια και απέκτησε τρείς κόρες. Και οι τρείς τους φέρουν τα σπέρματα της αναγεννησιακής παιδείας του αοίδιμου ηλείου πολιτικού και πέραν της λαμπρής ακαδημαϊκής τους καριέρας, ομιλούν απταίστως αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Την Κρινιώ Αρχιτέκτονα Μηχανικό – για μια εξαιρετική της εργασία (Master) είχε βραβευτεί στη Γενεύη σε αντίστοιχο διαγωνσιμό αρχιτεκτόνων – που εξελέγη βουλευτής Ηλείας με την «Νέα Δημοκρατία» τον Νοέμβριο του 1989, το 1990, το 2004 κα