Μετά από επτά μήνες καθυστέρηση, το υπουργείο Οικονομικών δημοσιοποίησε το μεταφρασμένο κείμενο του επικαιροποιημένου Μνημονίου του Μαΐου 2014, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα προαπαιτούμενα που ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ ζητούν από την Ελλάδα να εφαρμόσει στην τρέχουσα τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος.
Σύμφωνα με tanea.gr, τα «ορόσημα» που θέτει το επικαιροποιημένο Μνημονίο είναι γνωστά και δημοσιοποιημένα, καθώς αποτελούν τα «αγκάθια» της τρέχουσας αξιολόγησης. Επί αυτών των ζητημάτων, άλλωστε, ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης μιλώντας τη Δευτέρα στην Βουλή για τη δίμηνη τεχνική παράταση του προγράμματος, ανέφερε πως είναι σε «καλό δρόμο και πως έχουμε καταφέρει να έρθουμε σε προσέγγιση με την τρόικα στα περισσότερα από αυτά.
Ενδεικτικά το Μνημόνιο του Μάιου αναφέρει για το θέμα του ασφαλιστικού, του ΦΠΑ και των φόρων υπέρ τρίτων τα εξής:
«Συντάξεις. Αν και η μεταρρύθμιση του 2010 ήταν ένα σημαντικό βήμα μπροστά, η συνταξιοδοτική δαπάνη η οποία βρίσκεται στο 17% του ΑΕΠ παραμένει μία από τις υψηλότερες στην ΕΕ. Για την αντιμετώπιση των παραμενουσών βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προβληματισμών, δεσμευόμαστε να:
(i) ενοποιήσουμε την διοίκηση του συνταξιοδοτικού ταμείου και να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητα
(ii) διασφαλίσουμε ότι το ενοποιημένο σύστημα (εξαιρώντας τις μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό που σχετίζονται με λειτουργίες κοινωνικής υποβοήθησης) είναι αναλογιστικά εξισορροπημένο για τις επόμενες δεκαετίες
(iii) περιορίσουμε την συνταξιοδοτική δαπάνη ώστε να διασφαλίσουμε τη συμβατότητα με τους βραχυπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους του προγράμματος οι οποίοι θεμελιώνουν την συμφωνηθείσα ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους, με το να επαναρυθμίσουμε τις παραμέτρους του συνταξιοδοτικού συστήματος και να περιορίσουμε την κρατική επιχορήγηση προς το συνταξιοδοτικό σύστημα
(iv) να θεσπίσουμε στενούς δεσμούς μεταξύ των εισφορών και των παροχών σε όλα τα συνταξιοδοτικά ταμεία ώστε να διασφαλίσουμε την αναλογιστική δικαιοσύνη.
– Για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους και σε διαβούλευση με τους EE/EKT/ΔΝΤ, θα (i) ετοιμάσουμε ένα αναλυτικό προσχέδιο πρότασης για τα βασικά συστατικά της ενοποίησης των ασφαλιστικών ταμείων και θα εναρμονίσουμε τις διαδικασίες πληρωμών των εισφορών και των παροχών μέχρι τον Ιούνιο του 2014, (ii) ολοκληρώσουμε μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2014 μια αναλογιστική μελέτη για το σύνολο του συνταξιοδοτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων και των επικουρικών ταμείων και των ταμείων παροχής εφάπαξ, συμπεριλαμβανομένων προσομοιώσεων αναλογιστικών διαθεσίμων και υπολογισμών εσωτερικού επιτοκίου απόδοσης ανά ταμείο και ανά εισοδηματική ομάδα, (iii) επί τη βάσει αυτή, συμφωνήσουμε πάνω στον συγκεκριμένο σχεδιασμό και τις παραμετρικές βελτιώσεις με τους ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ μέχρι τον Οκτώβριο του 2014 και (iv) νομοθετήσουμε τις αλλαγές μέχρι τον Νοέμβριο ώστε να τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2015 (διαρθρωτικό ορόσημο).
– Σχετικά με τις επικουρικές συντάξεις, θα ενοποιήσουμε στο ΕΤΕΑ μέχρι τον Ιούνιο 2014 όλα τα ταμεία που εντάσσονται στον κατά ESA95 ορισμό της Γενικής Κυβέρνησης και θα προσαρμόσουμε τις παροχές στις εισφορές κατά τρόπο δημοσιονομικά ουδέτερο με αναλογικούς (pro-rata) υπολογισμούς, αρχίζοντας από την 1η Ιανουαρίου 2014. Το κριτήριο δημοσιονομικής βιωσιμότητας θα εφαρμοστεί σε όλα τα επικουρικά ταμεία που θα ενσωματωθούν στο ΕΤΕΑ από την 1η Ιουλίου 2014 ώστε να εξαλειφθούν τυχών ελλείμματα. Από την 1η Ιανουαρίου 2015, όλα τα επικουρικά συνταξιοδοτικά ταμεία θα χρηματοδοτούνται μόνο από τις δικές τους εισφορές. Για ένα πολύ μικρό αριθμό ταμείων που στη φάση αυτή τεχνικά δεν μπορούν να συγχωνευτούν στο ΕΤΕΑ, οι ίδιοι κανόνες που περιγράφονται στην παράγραφο αυτή θα νομοθετηθούν μέχρι το τέλος Ιουνίου 2014 και θα εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2015.
– Σε σχέση με τις εφάπαξ συντάξεις, η υλοποίηση της μεταρρύθμισης έχει ήδη αρχίσει (σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2014), εξαλείφοντας τα ελλείμματα στα ταμεία αυτά. Όλα τα εναπομείναντα ταμεία τα οποία εντάσσονται στον κατά ESA95 ορισμό της Γενικής Κυβέρνησης θα ενσωματωθούν μέχρι τον Ιούνιο 2014 σύμφωνα με τον νόμο 4052/2012, με εφαρμογή από την 1 η Ιανουαρίου 2015. Από την 1η Ιανουαρίου 2015 όλα τα συνταξιοδοτικά ταμεία που παρέχουν εφάπαξ θα χρηματοδοτούνται μόνο από τις δικές τους εισφορές.
Φόροι υπέρ τρίτων: Σαν προαπαιτούμενη δράση, έχουμε: (i) καταργήσει 40 χρεώσεις με ετήσιο κόστος 245 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων : 9 καταργούνται με εφαρμογή από την 1η Ιουλίου το αργότερο, 27 που χρηματοδοτούν ταμεία κοινωνικής ασφάλισης καταργούνται με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2015 και καταργούνται αμέσως 4 χρεώσεις που ανέρχονται σε περίπου 60 εκατ. ευρώ και κατευθύνονται σε φορείς εκτός της γενικής κυβέρνησης χωρίς επίπτωση στον προϋπολογισμό, (ii) καταργήσει τον ειδικό προορισμό 12 φόρων που ανέρχονται στα 1,4 δισ. ευρώ με εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2015.
Καθώς υπάρχουν και άλλες χρεώσεις υπέρ τρίτων που πρέπει να αξιολογηθούν, θα πρέπει μέχρι το τέλος Μαΐου 2014 να επικαιροποιήσουμε τη λίστα με τις χρεώσεις υπέρ τρίτων που κατευθύνονται στη γενική κυβέρνηση και στους φορείς εκτός γενικής κυβέρνησης (συμπεριλαμβανομένων, π.χ., δημοσίων ανακοινώσεων και της πρόσκλησης για ανώνυμη αναφορά αυτών των χρεώσεων). Θα καταργήσουμε όσες περισσότερες είναι δυνατόν, σε διαβούλευση με τους ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ μέχρι το τέλος Ιουνίου 2014 με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2015. Επίσης μέχρι το τέλος Ιουνίου 2014 θα καταργήσουμε όλες τις χρεώσεις οι οποίες χρηματοδοτούν τα επικουρικά ταμεία (που βρίσκονται υπό την εποπτεία του Υπ. Εργασίας), με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2015, με χρηματοδότηση που θα προέλθει από την προσαρμογή της συνταξιοδοτικής δαπάνης σε αυτά τα ταμεία ή των εισφορών, σε αρμονία με την συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2012.
Θα αξιολογήσουμε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2014 και νομοθετήσουμε μέχρι τον Νοέμβριο του 2014 την κατάργηση των εισφορών υπέρ τρίτων που χρηματοδοτούν τις κύριες συντάξεις, σύμφωνα με το συνταξιοδοτικό χρονοδιάγραμμα παραπάνω και τους τρόπους χρηματοδότησης (είτε με αύξηση των ΕΚΑ ή τη μείωσης της δαπάνης). Αυτό θα περιλαμβάνει την διευθέτηση των εισφορών υπέρ τρίτων που χρηματοδοτούν συντάξεις, όπως αυτές προσδιορίστηκαν από την αξιολόγηση ανταγωνιστικότητας του ΟΟΣΑ. Θα περιλαμβάνει επίσης την κατάργηση όλων των χρεώσεων οι οποίες χρηματοδοτούν τα επικουρικά ταμεία (που εμπίπτουν στον κατά ESA95 ορισμό της γενικής κυβέρνησης αλλά είναι εκτός του Υπ. Εργασίας), με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2015 και θα προσαρμόσουμε την δαπάνη ή τις εισφορές σύμφωνα με την συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2012. Επίσης θα αξιολογήσουμε αναλυτικά όλες τις αμοιβαίες χρεώσεις μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2014 και θα νομοθετήσουμε την κατάργησή τους μέχρι τον Νοέμβριο του 2014.
Τέλος, θα αξιολογήσουμε, σαν μέρος της μελέτης για τα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, μέχρι το τέλος Αυγούστου 2014 χρεώσεις που σχετίζονται με συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των χαρτόσημων, με σκοπό την αντικατάσταση των πιο στρεβλωτικών από αυτές με πιο αποτελεσματικούς φόρους. Θα αποφασίσουμε, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2014, σε διαβούλευση με τους ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ, ποιες από αυτές τις χρεώσεις θα πρέπει να μειωθούν, καταργηθούν, να καταργηθεί ο εισοδηματικός προορισμός τους ή αντικατασταθεί. Θα προβούμε στις αντίστοιχες νομοθετικές ενέργειες μέχρι τον Νοέμβριο του 2014.
Μεταρρύθμιση ΦΠΑ: Επιπρόσθετα, δεσμευόμαστε για μια περιεκτική μεταρρύθμιση του ΦΠΑ και σε συνεργασία με τους ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ θα: αξιολογήσουμε την πολιτική του ΦΠΑ και την διοίκησή του μέχρι τον Ιούνιο 2014, μειώσουμε τα διοικητικά βάρη και θα εξορθολογήσουμε το σύστημα επιστροφής ΦΠΑ μέχρι τον Ιούλιο 2014, συμπεριλαμβανομένου και του να επιτρέψουμε σε εταιρίες με ιστορικού πλήρους συμμόρφωσης ως προς τις δηλώσεις και τις πληρωμές και χωρίς ιστορικό φοροδιαφυγής για τα προηγούμενα δύο χρόνια, να λαμβάνουν τις επιστροφές χωρίς έλεγχο και θα νομοθετήσουμε την περιεκτική μεταρρύθμιση της πολιτικής και διοίκησης του ΦΠΑ μέσω πρωτεύουσας νομοθεσίας και άλλων εργαλείων μέχρι τον Οκτώβριο του 2014 με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2015 (διαρθρωτικό ορόσημο)».
