Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Έχοντας πλέον και επισήμως μπει στο 2018 είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνει μία ανασκόπηση των διεθνών γεγονότων του 2017, προκειμένου να δούμε τις προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ηγέτες των εθνών κρατών το νέο έτος.
Μετά από πολλά τρομοκρατικά γεγονότα, το Brexit, το συριακό εμφύλιο να εξακολουθεί να μαίνεται και την κρίση στην Κορεάτικη Χερσόνησο να αναζωπυρώνεται συνεχώς, είναι δύσκολο να μην ανησυχεί κανείς για το τι μπορεί να συμβεί στο προσεχές μέλλον.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή
Στον αστερισμό του προέδρου Τραμπ
Στις 20 Ιανουαρίου του 2017, ο Ντόναλντ Τραμπ ορκίστηκε πρόεδρος των ΗΠΑ με σύνθημα «Πρώτα η Αμερική». Έως τώρα έχει αποδειχθεί πως ακολουθεί κατά γράμμα το προεκλογικό του πρόγραμμα με την πρώτη νίκη του, τον νέο φορολογικό κώδικα, να είναι πλέον νόμος του κράτους και μάλιστα πριν την αυγή του νέου έτους. Ακόμα έχει καταφέρει να κρατήσει μία σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα επαναδιαπραγματευόμενος τις παλιές εμπορικές συμφωνίες.
Στις 6 Δεκεμβρίου ο πλανητάρχης προχώρησε σε νέα πρόκληση αναγνωρίζοντας την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Με αυτόν τον τρόπο εσωτερικά κέρδισε πολλούς πόντους στην εβραική κοινότητα, ενώ με την απόφαση αυτή προκάλεσε νέα έκρηξη στο Παλαιστηνιακό και παράλληλα η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ εξέδωσε ψήφισμα που τον καλεί να αποσύρει την απόφαση.
Το Brexit
Στις 29 Μαρτίου το Λονδίνο ξεκίνησε τη διαδικασία εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εννέα μήνες μετά το δημοψήφισμα που δίχασε τη Βρετανία.
Στις 8 Ιουνίου διεξάγονται πρόωρες εκλογές, τις οποίες προκάλεσε η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, ελπίζοντας να ενισχύσει τη θέση της στο κοινοβούλιο. Ωστόσο η Μέι βλέπει την πλειοψηφία της να μειώνεται.
Έπειτα από μήνες συζητήσεων στις 8 Δεκεμβρίου οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο συμφωνούν στους όρους του διαζυγίου τους, ανοίγοντας τον δρόμο για τις διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική εμπορική τους σχέση.
Σε αναβρασμό η Μέση Ανατολή
Στις 5 Ιουνίου η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της διακόπτουν αιφνιδιαστικά τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι στηρίζει ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις και ότι είναι θετικά διακείμενο προς το σιιτικό Ιράν.
Τον Νοέμβριο η παραίτηση, η οποία στη συνέχεια ανακλήθηκε, του πρωθυπουργού του Λιβάνου Σάαντ Χαρίρι, ο οποίος από το Ριάντ κατηγόρησε την Τεχεράνη ότι επεμβαίνει στα εσωτερικά της χώρας του, όξυνε την ένταση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν. Το Ριάντ κατηγορεί επίσης την Τεχεράνη ότι στηρίζει τους σιίτες αντάρτες Χούτι στην Υεμένη.
Πολιτικός σεισμός στην Γαλλία
Το 2017 ήταν χρονιά εκλογών για δύο από τις σημαντικότερες χώρες της ΕΕ: Στη Γαλλία ο Εμανουέλ Μακρόν επικράτησε στις 7 Μαΐου επί της Μαρίν Λεπέν και έγινε ο νεότερος πρόεδρος της γαλλικής ιστορίας, συνεχίζοντας την επιτυχή πορεία του και στις βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο.
Πολιτική αστάθεια στην Γερμανία
Στην Γερμανία, τα πράγματα μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου ήταν πιο πολύπλοκα, καθώς οι ακροδεξιοί κατάφεραν να εισέλθουν στην Γερμανική Βουλή αποσπώντας την τρίτη θέση. Από την άλλη, κατά την διάρκεια των διερευνητικών συνομιλιών ο επικεφαλής του FDP διέλυσε τις συνομιλίες για μία κυβέρνηση τύπου «τζαμάϊκα», με αποτέλεσμα αυτή την στιγμή η Μέρκελ να προσπαθεί να επιτύχει τον μεγάλο συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Κρίση στην Κορεάτικη Χερσόνησο
Η απομονωμένη διεθνώς Βόρεια Κορέα θεωρείται ως ο ορισμός του «κράτους-παρία», με το κομμουνιστικό καθεστώς των Κιμ να παραμένει στην εξουσία εν μέσω εκατέρωθεν απειλών ολοκληρωτικού πολέμου με τους γείτονες και τις ΗΠΑ. Κομβικό σημείο ήταν η δοκιμή του ισχυρότερου πυρηνικού της όπλου στις 3 Σεπτεμβρίου (σύμφωνα με την Πιονγκγιάνγκ επρόκειτο για βόμβα υδρογόνου), αλλά και μια σειρά δοκιμών βαλλιστικών πυραύλων: Όπως ισχυρίστηκε στην πιο πρόσφατη εξ αυτών (29 Νοεμβρίου- δοκιμή διηπειρωτικού πυραύλου Hwasong-15) η Βόρεια Κορέα, πλέον έχει τη δυνατότητα να πλήξει στόχους σε ολόκληρη την επικράτεια των ΗΠΑ. Από πλευράς τους, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στην περιοχή έχουν επιδοθεί σε σειρά στρατιωτικών ασκήσεων που «ταράζουν» την Πιονγκγιάνγκ, και τη διεθνή κοινότητα να επιβάλλει νέες κυρώσεις στη Βόρεια Κορέα.
Δημοψηφισμάτων το ανάγνωσμα
Σε ότι αφορά τα δημοψηφίσματα αυτά συνέχισαν και το 2017 να τραβούν τις εντυπώσεις. Μεγάλη ανησυχία προκάλεσε το εν πολλοίς αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας την 1η Οκτωβρίου, που είχε αποτέλεσμα υπέρ της ανεξαρτητοποίησης. Επεισόδια μεταξύ αυτονομιστών και αστυνομίας που χαρακτηρίστηκαν από εικόνες αστυνομικής βίας που έκαναν τον γύρο του κόσμου και ένα ευρύτερο συγκρουσιακό κλίμα ενέτειναν την αντιπαράθεση, αναδεικνύοντας τον Κάρλες Πουτζντεμόν, αυτονομιστή πρόεδρο της Καταλονίας, και τους υποστηρικτές του σε πρόσωπο διεθνούς ενδιαφέροντος για μερικές ημέρες. Εν τέλει, στις 27 Οκτωβρίου η καταλανική κυβέρνηση ανακήρυξε την ανεξαρτησία της περιοχής, ωστόσο η Καταλονία δεν αναγνωρίστηκε από κανέναν ως ανεξάρτητη και η Μαδρίτη ανέλαβε τον απευθείας έλεγχο της περιοχής, προχωρώντας στην αποπομπή της καταλανικής τοπικής κυβέρνησης.
Το δεύτερο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία έλαβε χώρα στο ιρακινό Κουρδιστάν στις 25 Σεπτεμβρίου και κατέληξε με συντριπτική νίκη του «ναι» στην ανεξαρτησία, με τον πρόεδρο της Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης, Μασούντ Μπαρζανί, να υποστηρίζει ότι επρόκειτο για «διαπραγματευτικό χαρτί»- κάτι που δεν αποδέχτηκαν ούτε η ιρακινή κυβέρνηση, ούτε το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας.
Η πτώση του ISIS
Το 2017 ήταν επίσης μια κακή χρονιά για το ISIS στα πεδία των μαχών σε Συρία και Ιράκ, καθώς στις 10 Ιουλίου ανακοινώθηκε η πλήρης απελευθέρωση της Μοσούλης, ενώ στις 17 Οκτωβρίου ανακοινώθηκε από τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) η απελευθέρωση της μέχρι πρότινος «πρωτεύουσας» της οργάνωσης, Ράκα.
Η επέλαση του Wannacry
Τον Μάιο του 2017 ο ιός WanaCryptor 2.0 κατάφερε να χτυπήσει τις κρατικές υπηρεσίες 74 χωρών. Ο ιός αυτός εκμεταλλεύεται ένα κενό ασφαλείας παλαιότερων εκδόσεων των Windows, γνωστό και ως EternalBlue, λόγος που τον κάνει εξαιρετικά επικίνδυνο. Θύματα της κυβερνοεπίθεσης πάνω από 200.000 υπολογιστές σε τουλάχιστον 150 χώρες σε όλο τον κόσμο. Ο WannaCry είναι μία ιδιαίτερα επικίνδυνη μορφή ransomware, ένας τύπος κακόβουλου λογισμικού που κρυπτογραφεί αρχεία στον υπολογιστή του θύματος και στη συνέχεια απαιτεί την καταβολή λύτρων ώστε να αποδεσμεύσει τις «κλειδωμένες» πληροφορίες.
Τέλος εποχής στην Ζιμπάμπουε
Φυσικά η Αφρική δεν έμεινε ανέπαφη στις διεθνείς εξελίξεις, καθώς στις 14 Νοεμβρίου μονάδες του στρατού της Ζιμπάμπουε πήραν τον έλεγχο στρατηγικών σημείων και υπηρεσιών της πόλης- τονίζοντας ότι δεν πρόκειται για πραξικόπημα, αλλά για μια κίνηση εναντίον των «εγκληματιών» στο περιβάλλον του 93χρονου προέδρου, Ρόμπερτ Μουγκάμπε, που ευθύνονταν για τα προβλήματα της χώρας.
Ακολούθως ο Μουγκάμπε υπέβαλε την παραίτησή του- τον διαδέχτηκε ο Έμερσον Μνανγκάουα, η αντιπαράθεση του οποίου με τη Γκρέις Μουγκάμπε, σύζυγο του 93χρονου πρώην (πλέον) προέδρου, προκάλεσε εντάσεις στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος ZANU-PF, οι οποίες κορυφώθηκαν με την επέμβαση του στρατού.
