Ίσως είχε η μητέρα σας, o θείος ή η αδερφή σας. Το να βλέπετε κάποιο μέλος της οικογένειάς σας να βιώνει κατάθλιψη είναι δύσκολο. Άραγε, θα νοσήσετε κι εσείς;
Η κλινική κατάθλιψη, γνωστή και ως μείζων καταθλιπτική διαταραχή, είναι η πιο κοινή μορφή κατάθλιψης. Σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Στάνφορντ, το 10% των Αμερικανών θα βιώσει αυτού του είδους την κατάθλιψη σε κάποια φάση της ζωής του.
Αυτή η μορφή κατάθλιψης είναι πιο πιθανόν να εντοπίζεται ανάμεσα σε αδέλφια ή σε γονείς και παιδιά. Κάποιος που έχει συγγενή με κατάθλιψη είναι σχεδόν πέντε φορές πιο πιθανόν να νοσήσει ο ίδιος.
Η πιθανή σύνδεση μεταξύ γονιδίων και κατάθλιψης έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας.
Είναι η κατάθλιψη κληρονομική ή εμπλέκονται άλλοι παράγοντες;
Το γονίδιο της κατάθλιψης
Βρετανική ερευνητική ομάδα απομόνωσε ένα γονίδιο που ανιχνεύεται συχνά σε πολλά μέλη οικογενειών που πάσχουν από κατάθλιψη. Πρόκειται για το χρωμόσωμα 3p25-26, το οποίο εντοπίστηκε σε περισσότερες από 800 οικογένειες με μέλη που έχουν υποτροπιάζουσα κατάθλιψη.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, για το 40% όσων έχουν κατάθλιψη, το αίτιο μπορεί να εντοπίζεται στο γενετικό προφίλ τους. Για το υπόλοιπο 60%, ίσως ανάγεται σε περιβαλλοντικούς και άλλους παράγοντες.
Άλλοι παράγοντες
Ένα άτομο που μεγαλώνει με κάποιον που νοσεί από κατάθλιψη, μπορεί να είναι πιο επιρρεπές στη νόσο. Ένα παιδί που παρακολουθεί έναν καταθλιπτικό γονέα ή αδερφό μπορεί να μάθει να μιμείται τη συμπεριφορά αυτού του ατόμου υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Για παράδειγμα, ένα παιδί που βλέπει έναν γονέα να περνάει μέρες ολόκληρες στο κρεβάτι, μπορεί να το θεωρήσει φυσιολογικό.
Άλλος παράγοντας μπορεί να είναι το φύλο. Σύμφωνα με έρευνα (http://ajp.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=178000), η πιθανότητα μια γυναίκα να νοσήσει από κληρονομική κατάθλιψη είναι 42%, ενώ για τους άντρες το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόνο 29%.
Η σχέση με τη σεροτονίνη
Παράλληλα, υπάρχει συσχετισμός μεταξύ των επιπέδων σεροτονίνης και κατάθλιψης. Η σεροτονίνη είναι η χημική ουσία τής καλής διάθεσης, ένας νευροδιαβιβαστής που μεταφέρει μηνύματα μεταξύ των νευρικών κυττάρων.
Είναι πιθανόν μια ανισορροπία στη σεροτονίνη να οδηγήσει σε διαταραχές της διάθεσης και άλλα ζητήματα, όπως σε ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και κρίσεις πανικού.
Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με τη σύνδεση σεροτονίνης και κατάθλιψης. Οι ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν τη σεροτονίνη ως το «κλειδί» για τη γενετική σύνδεση.
Θεραπεύεται η κατάθλιψη;
Αν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο έχει κατάθλιψη, ίσως αναρωτιέστε εάν θεραπεύεται. Δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση. Όπως η ίδια η κατάθλιψη είναι σύνθετο θέμα, έτσι είναι και το χρονοδιάγραμμά της.
Ίσως εντοπίζετε διαφοροποιήσεις ακόμα και μεταξύ των συγγενικών σας προσώπων που πάσχουν από κατάθλιψη. Κάποια μπορεί να βιώνουν αντιδραστική κατάθλιψη, μια βραχυπρόθεσμη μορφή κατάθλιψης, και να ακολουθούν θεραπεία έως και για 12 μήνες.
Για άλλους, πρόκειται για μακροχρόνια κατάσταση, κατά την οποία τα συμπτώματα οξύνονται από καιρό σε καιρό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι μια βιώσιμη επιλογή που μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής.
Άλλες μορφές θεραπείας, όπως η ψυχοδυναμική θεραπεία και η θεραπεία αποδοχής και δέσμευσης, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Η κατάθλιψη μπορεί να θεραπευτεί. Το «κλειδί» είναι να αντιλαμβάνεστε τα συμπτώματά σας και να ενημερώνετε τον γιατρό σας εάν θεωρείτε πως το τρέχον πλάνο θεραπείας δεν λειτουργεί. Επίσης, είναι απαραίτητο να διακρίνετε αν επανεμφανίζονται συμπτώματα έπειτα από κάποια ύφεση.
Συμπέρασμα
Πολλοί ερευνητές πιστεύουν πως δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο γονίδιο που αυξάνει τις πιθανότητες να νοσήσει κάποιος από κατάθλιψη. Είναι πιθανότερο να πρόκειται για συνδυασμό γονιδίων. Το ίδιο συμβαίνει και με τη διπολική διαταραχή και τις αγχώδεις διαταραχές, οι οποίες μπορούν να αναχθούν σε έναν συνδυασμό γενετικών παραγόντων.
Το ερώτημα παραμένει.
Πρέπει να ανησυχεί κάποιος που έχει γονείς ή αδέρφια με κατάθλιψη; Η απάντηση είναι πως όχι απαραίτητα.
Η αντιδραστική κατάθλιψη είναι συχνά προσωρινή και εμφανίζεται ως αποτέλεσμα σοβαρών γεγονότων στη ζωή κάποιου ατόμου. Άλλα είδη κατάθλιψης μπορεί να είναι χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν πολλές θεραπείες που μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε την καθημερινότητα.
Μιλήστε στον γιατρό σας ή σε κάποιον άλλο επαγγελματία υγείας για να διερευνήσετε τις θεραπευτικές επιλογές σας.
