Πριν από 200 χρόνια, ένας σεισμός αποκάλυψε την είσοδο ενός μεγάλου συστήματος σπηλαίων στη νότια Ισπανία. Εκεί, βρέθηκαν βραχογραφίες που είχαν δημιουργήσει οι πρώιμοι σύγχρονοι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ, πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Τα ευρήματα των πρώτων ανασκαφών σε αυτό το σπήλαιο ρίχνουν φως στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού στην Ιβηρική Χερσόνησο.
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «PLoS One», οι αρχαίοι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν το σπήλαιο ως καμβά και ως τόπο ταφής για πάνω από 50.000 χρόνια.
Το σπήλαιο ονομάζεται Cueva de Ardales και περιέχει πάνω από 1.000 βραχογραφίες που απεικονίζουν ζώα, ανθρώπους, αποτυπώματα χεριών, καθώς και αφηρημένα σχέδια. Αν και μεγάλο μέρος των έργων αυτών είναι γνωστό από το 1821, όταν έγιναν οι πρώτες εξερευνήσεις, η ακριβής χρονολογία τους παρέμενε ασαφής.
Ένας συνδυασμός ραδιομετρικής χρονολόγησης και ανάλυσης λειψάνων και αντικειμένων που βρέθηκαν στο σπήλαιο παρείχε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν πιθανότατα Νεάντερταλ οι οποίοι βρέθηκαν στην περιοχή πριν από 65.000 χρόνια. Οι πρώιμοι σύγχρονοι άνθρωποι έφτασαν αργότερα, πριν από περίπου 35.000 χρόνια, και χρησιμοποιούσαν το σπήλαιο σποραδικά μέχρι τις αρχές της Εποχής του Χαλκού.
«Στην παλαιολιθική εποχή, πρώτα οι Νεάντερταλ και στη συνέχεια οι πρώιμοι σύγχρονοι άνθρωποι, επισκέπτονταν το σπήλαιο για να δημιουργήσουν βραχογραφίες», δήλωσε στο Gizmodo, ο José Ramos-Muñoz, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Cádiz στην Ισπανία και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Τα περισσότερα από τα αφηρημένα κόκκινα μοτίβα του σπηλαίου βρίσκονται κοντά στην είσοδο, ενώ οι βραχογραφίες κυριαρχούν στο εσωτερικό του σπηλαίου. Τα πιο περίτεχνα έργα βρίσκονται στη σκοτεινή ζώνη του σπηλαίου, πράγμα που σημαίνει ότι το φυσικό φως δεν θα έφτανε σε αυτά κατά την προϊστορία. Υπολείμματα ξυλάνθρακα στα καλύμματα των σταλαγμιτών που βρέθηκαν κοντά σε ορισμένα από τα έργα, υποδεικνύουν ότι οι αρχαίοι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τους σταλαγμίτες ως λάμπες.
«Η Cueva de Ardales είναι μία από τις τρεις τοποθεσίες με βραχογραφίες των Νεάντερταλ της Εποχής των Παγετώνων στην Ιβηρική», δήλωσε ο Gerd-Christian Weniger, παλαιοανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας στη Γερμανία και συν-συγγραφέας της δημοσίευσης.
«Ωστόσο, μόνο ένας εξαιρετικά μικρός αριθμός βραχογραφιών της Εποχής των Παγετώνων έχει χρονολογηθεί ραδιομετρικά και η χρονολογική απόδοση βασίζεται σε πολύ ασαφή χαρακτηριστικά», πρόσθεσε.
Υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις για οικιακές δραστηριότητες στο σπήλαιο, που πιθανώς σημαίνει ότι οι αρχαίοι άνθρωποι δεν ζούσαν εκεί.
Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε την κάτω γνάθο ενός 12χρονου αγοριού, θραύσματα δοντιών, πυρήνες και νιφάδες πετρωμάτων, υπολείμματα ζώων και όστρακα, παρόλο που η Μεσόγειος βρίσκεται πάνω από 40 χιλιόμετρα νότια της τοποθεσίας.
Το σπήλαιο το είχαν επισκεφθεί σύγχρονοι άνθρωποι πριν γίνει ευρέως γνωστό από τους εξερευνητές. Ένα αποσαθρωμένο κομμάτι σχοινιού που βρήκαν οι ερευνητές σε μια προεξοχή του σπηλαίου φαίνεται να είναι από το 1600 – πράγμα που σημαίνει ότι κάποιοι έκαναν σπηλαιολογικές εξερευνήσεις στην Ισπανία.
Ο Weniger σημείωσε ότι υπάρχει ακόμη ένα εντελώς ανέγγιχτο σύστημα του σπηλαίου πάνω από τη ζώνη που ερεύνησε η ομάδα.
