Η κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων αποτελεί μείζονα ανησυχία λόγω των πιθανών αρνητικών επιπτώσεών τους στην υγεία. Μια νέα μελέτη του Τμήματος Επιδημιολογίας και Πρόληψης του I.R.C.C.S. Neuromed στο Pozzilli (Ιταλία) διερεύνησε τις επιπτώσεις στην υγεία ορισμένων εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, σε άτομα που πάσχουν ήδη από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν υψηλότερο κίνδυνο δεύτερου εμφράγματος (ή εγκεφαλικού επεισοδίου) και μάλιστα θανατηφόρου. Επιπλέον, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι κίνδυνο διατρέχουν ακόμη και άτομα που ακολουθούν γενικά το μεσογειακό τρόπο διατροφής, αλλά καταναλώνουν συχνά εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο «European Heart Journal», παρακολούθησε 1.171 άτομα που συμμετείχαν στο επιδημιολογικό πρόγραμμα Moli-sani, για πάνω από δέκα χρόνια. Όλοι τους έπασχαν από καρδιαγγειακή νόσο όταν εντάχθηκαν στη μελέτη. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στην κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, τα οποία παρασκευάζονται εν μέρει ή εξ ολοκλήρου με ουσίες που δεν χρησιμοποιούνται συνήθως στο μαγείρεμα (υδρολυμένες πρωτεΐνες, μαλτοδεξτρίνες, υδρογονωμένα λίπη, για παράδειγμα) και τα οποία γενικά περιέχουν διάφορα πρόσθετα, όπως χρωστικές ουσίες, συντηρητικά, αντιοξειδωτικά, αντιπηκτικά, ενισχυτικά γεύσης και γλυκαντικά.
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται ζαχαρούχα και ανθρακούχα ποτά, προσυσκευασμένα γεύματα, αλείμματα και ορισμένα φαινομενικά «αθώα» προϊόντα, όπως παξιμάδια, δημητριακά πρωινού, κράκερ και γιαούρτια φρούτων. Τα τρόφιμα αυτά ταξινομήθηκαν σύμφωνα με το σύστημα NOVA, το οποίο βαθμολογεί ένα προϊόν ανάλογα με το βαθμό επεξεργασίας και όχι με τη διατροφική του αξία.
«Διαπιστώσαμε ότι τα άτομα που κατανάλωναν συχνά εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα είχαν κατά δύο τρίτα αυξημένο κίνδυνο δεύτερου εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου, σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που κατανάλωναν αυτά τα τρόφιμα λιγότερο συχνά», εξήγησε η Μαριαλόρα Μπονάτσιο, ερευνήτρια στο Τμήμα Επιδημιολογίας και Πρόληψης και πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
Η πιθανότητα θανάτου από οποιαδήποτε αιτία είναι επίσης κατά 40% υψηλότερη. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι ο ορισμός των συγκεκριμένων τροφίμων δεν συνδέεται με το θρεπτικό τους περιεχόμενο, αλλά με τη διαδικασία που χρησιμοποιείται για την παρασκευή και την αποθήκευσή τους. Με άλλα λόγια, ακόμη και αν ένα τρόφιμο είναι διατροφικά ισορροπημένο, μπορεί να θεωρηθεί εξαιρετικά επεξεργασμένο.
Είναι σαφές ότι τη διαφορά δεν την κάνει η περιστασιακή κατανάλωση ενός τέτοιου τροφίμου, αλλά μάλλον μια διατροφή που, στο σύνολό της, περιέχει πάρα πολλά προϊόντα που προέρχονται από τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Οι επιστήμονες συνιστούν μια διατροφή που βασίζεται στην κατανάλωση φρέσκων, ελάχιστα επεξεργασμένων προϊόντων, σύμφωνα με την μεσογειακή διατροφή.
«Η μελέτη αυτή αποδεικνύει ότι είναι καιρός να δούμε πέρα από τη διάκριση μεταξύ υγιεινών και ανθυγιεινών τροφίμων αποκλειστικά και μόνο με βάση τη θρεπτική τους αξία», δήλωσε η Λίτσια Ιακοβιέλο, Διευθύντρια του Τμήματος Επιδημιολογίας και Πρόληψης της Neuromed. «Με άλλα λόγια, ένα άτομο μπορεί να ακολουθεί το μεσογειακό τρόπο διατροφής, πλούσιο σε όσπρια ή λαχανικά. Όμως ο απλός ορισμός της μεσογειακής διατροφής δεν μας λέει πώς παρασκευάστηκαν αυτά τα τρόφιμα», πρόσθεσε.
Τα φρέσκα λαχανικά δεν είναι το ίδιο με τα προμαγειρεμένα και καρυκευμένα λαχανικά, και το ίδιο ισχύει για πολλά άλλα τρόφιμα. Αυτός ο παράγοντας, λένε οι επιστήμονες, θα πρέπει να λαμβάνεται όλο και περισσότερο υπόψη όταν δίνουμε συμβουλές για σωστή διατροφή.Θα πρέπει επίσης να προστεθεί ο βαθμός βιομηχανικής επεξεργασίας των τροφίμων στις ετικέτες στην μπροστινή πλευρά της συσκευασίας, οι οποίες μέχρι σήμερα παρέχουν μόνο διατροφικές πληροφορίες.
