Η Action Aid Hellas γύρισε ένα βίντεο αρκετά διαφωτιστικό για το επίπεδο της ξενοφοβίας στη χώρα μας. Ένα βίντεο 5 λεπτών, που καθόλη τη διάρκειά του προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα: Αυτό της οργής, της αδιαφορίας, του μίσους, του φόβου, αλλά και πολλών άλλων που ίσως ένας απλός παρατηρητής δεν θα μπορέσει ποτέ να εκμαιεύσει.
Η ιδέα είναι απλή: Δύο ηθοποιοί προσποιούνται τον «Ελληναρά» και τον μετανάστη αντίστοιχα, σε μία στάση λεωφορείου, όταν ξαφνικά ο πρώτος αρχίζει και επιτίθεται λεκτικά στον δεύτερο, με την γνωστή σε όλους μας ρητορική μίσους που έχει εισαχθεί στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια από το ακροδεξιό πολιτικό φάσμα, αλλά που σαφώς υπήρχε καλά «κλειδωμένη» στο πίσω μέρος του μυαλού αρκετών.
Σε αυτό το σκηνικό οι παραστέκοντες στη στάση έχουν ποικίλες αντιδράσεις, όπως άλλωστε φαίνεται και στο βίντεο. Παρά το γεγονός πως το video έχει δημιουργηθεί για καλό σκοπό και προβάλει -σαφώς και δικαιολογημένα- την αρνητική αντίδραση των πολιτών απέναντι σε περιστατικά ξενοφοβίας, ο προβληματισμός του γράφοντος δεν έγκειται σε όσους επικρότησαν τον προπηλακισμό του μετανάστη αλλά σε όσους σώπασαν, είτε από φόβο, είτε από αδιαφορία, είτε επηρεασμένοι από το νεοελληνικό σύνδρομο του «δεν ανακατεύομαι».
Αυτοί οι σιωπηροί θεατές, που θα μπορούσε να είναι ο καθένας από εμάς, είναι εκείνοι που με την αδιαφορία, τον φόβο και την μη-αντίδραση τους νομιμοποιούν την εδραίωση της ρατσιστικής βίας, ακριβώς επειδή η σιωπή σημαίνει αυτόματα και συναίνεση, ειδικά όταν μία κοινωνική «διαλεκτική» , όπως η ξενοφοβία, επεκτείνεται σε όλα τα μήκη και πλάτη των κοινωνικών δομών και εκφάνσεων με καταιγιστικούς ρυθμούς.
Mal nommer les choses, c’est ajouter au malheur du monde*, είχε πει ο Αlbert Camus. Πρέπει επιτέλους να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Να αντιδράσουμε παραμερίζοντας όλα εκείνα που αποτελούν την ψυχλογογική μας τροχοπέδη απέναντι στον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Nα πούμε όχι σε αυτό το οποίο σήμερα δεν μας αφορά αλλά σε λίγο καιρό μπορεί να μας επιτεθεί. Να πούμε όχι στον ρατσισμό.
