Γράφει η Ιφιγένεια Ζώτου
Λίγο πολύ όλοι είμαστε εθισμένοι σε κάτι. Νιώθουμε «αιχμάλωτοι» σε συνήθειες μας, όπως το κάπνισμα, το κινητό μας τηλέφωνο, τον καφέ μας, το διαδίκτυο, το σεξ ή το φαγητό. Υφίσταται όμως σύγκριση της «εξάρτησης» από το φαγητό με τον εθισμό στο αλκοόλ ή τα ναρκωτικά; Ή μήπως υπάρχει σύγχυση ανάμεσα στους όρους «επιθυμία» και «εθισμός»;
Σε έρευνα Αμερικανών ψυχιάτρων, εξετάστηκε το κατά ποσό ισχύουν οι ισχυρισμοί περί εξάρτησης από το φαγητό. Σε πείραμα που έγινε πάνω σε αρουραίους, αποδείχτηκε ότι δεν μπορούν να αντισταθούν στο νόστιμο αλλά ανθυγιεινό φαγητό. Έδωσαν στους αρουραίους την επιλογή της υγιεινής, τακτικής τροφής τους και μιας τροφής που περιείχε πολύ ζάχαρη και λίπος. Εκείνοι επέλεξαν απευθείας την δεύτερη τροφή παρά το γεγονός ότι για να φτάσουν σε αυτή περνούσαν από ένα ηλεκτρικό δίκτυο που έκανε ηλεκτροσόκ στο πόδι τους. Μετά το τέλος της διαδικασίας, οι αρουραίοι έδειχναν σημάδια στέρησης όπως τρέμουλο, εφίδρωση, μεταβολές στη θερμοκρασία του σώματος τους και άγχος ενώ παρατηρήθηκε απελευθέρωση κάποιων χημικών ουσιών στο νευρικό τους σύστημα όπως της ντοπαμίνης.
Τι είναι αυτό όμως που προκαλεί τον εθισμό; Είναι η γεύση ή τα θρεπτικά συστατικά που προσφέρει η ζάχαρη και το λίπος; Επιστήμονες λένε ότι είναι και τα δυο. Συμφώνα με έρευνα μάλιστα στο top 10 των πιο «εθιστικών» τροφών βρίσκονται πατατάκια, τσιπς, σοκολάτες, γλυκά, μπισκότα, παγωτά, άσπρο ψωμί και ζυμαρικά. Τα ευρήματα μάλλον δεν προκαλούν έκπληξη.
Πότε όμως σταματά η λαχτάρα και η λαιμαργία και αρχίζει ο εθισμός;
Κάποια συναισθήματα και συμπεριφορές που συνιστούν στον εθισμό είναι η έντονη και ακατανίκητη επιθυμία για τη λήψη μιας ουσίας, η ανοχή σε αυτή και η λήψη της ουσίας σε μεγαλύτερες ποσότητες από το κανονικό. Ταυτόχρονα ένα μεγάλο μέρος του χρόνου των εθισμένων διατίθεται για την απόκτηση αυτής της ουσίας, σημαντικές δραστηριότητες μειώνονται λογά αυτής, και η χρήση της ουσίας συνεχίζεται παρά τη επίγνωση των αρνητικών συνεπειών που έχει η πρόσληψη της.
Το να υποκύπτετε σε κάποια από τις παραπάνω συμπεριφορές δε πρέπει να σας ανησυχήσει. Κάποιοι ψυχολόγοι αρνούνται και να δεχτούν την έννοια «εθισμός στο φαγητό». Λένε ότι υπάρχει έντονη σύγχυση σχετικά με το τι πραγματικά είναι εθισμός. Σίγουρα υπάρχουν κάποιες επιβλαβείς συνήθειες που χρήζουν ψυχολογικής υποστήριξης στο να ξεπεραστούν όμως το να ρίξουμε το φταίξιμο του ότι μας αρέσουν νόστιμα φαγητά σε μια ψυχοσωματική εξάρτηση που αδυνατούμε να αντιμετωπίσουμε, είναι λάθος.
