Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Μια σειρά μακροοικονομικών και μικροοικονομικών μεταβλητών υποδεικνύουν ότι το 2ο τρίμηνο 2016 αναμένεται να αποτελέσει το 4ο συνεχές με αρνητικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, αναφέρει η Eurobank στην μελέτη της «7 ημέρες Οικονομία», επικαλούμενη τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ.
Οι εκτιμήσεις των εθνικών λογαριασμών του 2ου τριμήνου 2016 είναι προγραμματισμένο να δημοσιευτούν από την ΕΛΣΤΑΤ στις 12/8/2016. Η πορεία των προαναφερθέντων μεταβλητών της πραγματικής οικονομίας είχε ως ακολούθως:
1ον, ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο, ένας δείκτης που ενσωματώνει τη δυναμική της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών (70,31% του ΑΕΠ το 2015), παρουσίασε επιδείνωση το Μάιο 2016. Συγκεκριμένα, σε όρους ετήσιας και μηνιαίας μεταβολής συρρικνώθηκε κατά -6,44% (από -1,96% τον Απρίλιο 2016) και -1,83% (-0,82%) αντίστοιχα.
2ον, οι εξαγωγές αγαθών (εμπορευματικές συναλλαγές) σημείωσαν ετήσια πτώση -7,29% το 2ο τρίμηνο 2016. Το αντίστοιχο μέγεθος για τις εισαγωγές ήταν +0,11%. Ως εκ τούτου, το εμπορικό ισοζύγιο κατέγραψε μείωση της τάξης των -€504,46 εκατ. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ) της ΤτΕ, το διάστημα Απριλίου – Μαΐου 2016 το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών συρρικνώθηκε κατά -€385,14 εκατ. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται στην πτώση των ταξιδιωτικών και των μεταφορικών εισπράξεων καθώς και στις αρνητικές συνέπειες των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.
3ον, το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε οριακά σταθερό το Μάιο 2016 (23,52% από 23,48% τον Απρίλιο 2016) και ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης εμφάνισε σημάδια κάμψης (1,66% από 2,79% τον Απρίλιο 2016).
4ον, ο δείκτης οικονομικού κλίματος, ένας δείκτης που ενσωματώνει τις προσδοκίες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για την πορεία της οικονομίας, παρουσίασε ελαφρά πτώση το 2ο τρίμηνο 2016. Τον Ιούλιο 2016 σημείωσε αύξηση ωστόσο ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή κατέγραψε μείωση.
5ον, σύμφωνα με το δείκτη υπευθύνων προμηθειών PMI, οι λειτουργικές συνθήκες στον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα παρουσίασαν χειροτέρευση για 5ο μήνα μέσα στο 2016. Τον Ιούλιο 2016 η τιμή του δείκτη διαμορφώθηκε στις 48,7 μονάδες από 50,4 τον Ιούνιο 2016 (δηλαδή κάτω του ορίου άνθησης/συρρίκνωσης των 50 μονάδων).
Βάσει των παραπάνω στοιχείων το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να συρρικνωθεί το 1ο εξάμηνο 2016 κυρίως λόγω της αναμενόμενης μείωσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των εξαγωγών. Η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης το 2ο εξάμηνο 2016 κρίνεται αναγκαία έτσι ώστε η ελληνική οικονομία να αποφύγει την «παγίδα στασιμότητας». Αυτό θα εξαρτηθεί μεταξύ άλλων παραγόντων:
1ον, από τις προσδοκίες που θα σχηματίσουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις για την πορεία της οικονομίας και ως εκ τούτου και των διαθέσιμων εισοδημάτων – πόρων τους (π.χ. μισθοί, κέρδη, φόροι),
2ον, από την περαιτέρω βελτίωση των εγχώριων χρηματοπιστωτικών συνθηκών (π.χ. βελτίωση της ρευστότητας, επιστροφή καταθέσεων),
3ον, από την πορεία των διαπραγματεύσεων αναφορικά με τη 2η αξιολόγηση του 3ου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής και
4ον, από τις διεθνείς εξελίξεις τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο (π.χ. Brexit).
Οι εκτιμήσεις των εθνικών λογαριασμών του 2ου τριμήνου 2016 είναι προγραμματισμένο να δημοσιευτούν από την ελληνική στατιστική αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) στις 12/8/2016. Τα τρία τελευταία τρίμηνα ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης της Ελλάδος ήταν αρνητικός.
Συγκεκριμένα, βάσει των μη εποχικών διορθωμένων στοιχείων, το πραγματικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε σε ετήσια βάση με ρυθμούς της τάξης του -1,70% (2015 Q3), -0,68% (2015 Q4) και -1,35% (2016 Q1).
Οι εκτιμήσεις των εθνικών λογαριασμών του 2ου τριμήνου 2016 είναι προγραμματισμένο να δημοσιευτούν από την ελληνική στατιστική αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) στις 12/8/2016. Η ανακοίνωση των προσωρινών στοιχείων – η οποία θα περιλαμβάνει και το «σπάσιμο» του ΑΕΠ στις πέντε βασικές συνιστώσες του – αναμένεται για τις 29/8/2016. Μια σειρά μακροοικονομικών και μικροοικονομικών μεταβλητών υποδεικνύουν συνέχιση της υφεσιακής πορείας της ελληνικής οικονομίας το 2ο τρίμηνο 2016.
i. Ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο παρουσίασε επιδείνωση το Μάιο 2016.
Σε όρους ετήσιας μεταβολής συρρικνώθηκε κατά -6,44% (από -1,96% τον Απρίλιο 2016) και σε όρους μηνιαίας κατά -1,83% (-0,82%). Συνεπώς, η μέση ετήσια μεταβολή το διάστημα Απριλίου – Μαΐου 2016 διαμορφώθηκε στο -4,20%.
Λαμβάνοντας υπ’όψιν το υψηλό μερίδιο της ιδιωτικής κατανάλωσης στο ΑΕΠ (70,31% το 2015) και το γεγονός ότι ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο ενσωματώνει τη δυναμική των καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών, οι προαναφερθείσες μεταβολές αποτελούν ένδειξη συρρίκνωσης της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας το 2ο τρίμηνο 2016. Η τελευταία θα είναι ηπιότερη στην περίπτωση που τα στοιχεία του Ιουνίου 2016 αποδειχτούν πολύ καλύτερα του αναμενομένου. Αυτά θα εξαρτηθούν μεταξύ άλλων από την πορεία των τουριστικών εισπράξεων.
ii. Οι εξαγωγές αγαθών (εμπορευματικές συναλλαγές, στοιχεία ΕΛ.ΣΤΑΤ.) σημείωσαν ετήσια πτώση -7,29% το 2ο τρίμηνο 2016. Το αντίστοιχο μέγεθος για τις εισαγωγές ήταν +0,11%. Ως εκ τούτου, το εμπορικό ισοζύγιο κατέγραψε μείωση της τάξης των -€504,46 εκατ.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ), το διάστημα Απριλίου – Μαΐου 2016 το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών συρρικνώθηκε κατά -€385,14 εκατ. Βάσει αυτών των μεταβολών συμπεραίνουμε πως ο εξωτερικός τομέας αναμένεται να έχει αρνητική συνεισφορά στο ΑΕΠ του 2ου τριμήνου 2016. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται στην πτώση των ταξιδιωτικών και των μεταφορικών εισπράξεων καθώς και στον αρνητικό αντίκτυπο που έχουν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων στις εξαγωγές αγαθών.
iii. Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε οριακά σταθερό το Μάιο 2016. Ανήλθε στο 23,52% από 23,48% τον Απρίλιο 2016. Επιπλέον, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της απασχόλησης εμφάνισε σημάδια κάμψης. Διαμορφώθηκε στο 1,66% από 2,79% τον Απρίλιο 2016 και από 3,19% το Μάρτιο 2016.
iv. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος σημείωσε ελαφρά πτώση το 2ο τρίμηνο 2016. Διαμορφώθηκε στις 89,9 μονάδες δείκτη (ΜΔ) από 90,2 ΜΔ το προηγούμενο τρίμηνο. Τα αντίστοιχα μεγέθη για το δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης ήταν -71,2 ΜΔ και -67,5 ΜΔ. Τέλος, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Ιούλιου 2016, δηλαδή του 1ου μήνα του 3ου τριμήνου 2016, ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρουσίασε βελτίωση ωστόσο ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή κινήθηκε πτωτικά.
v. Σύμφωνα με το δείκτη υπευθύνων προμηθειών PMI, οι λειτουργικές συνθήκες στον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα παρουσίασαν χειροτέρευση για 5ο μήνα μέσα στο 2016. Τον Ιούλιο 2016 η τιμή του δείκτη διαμορφώθηκε στις 48,7 ΜΔ από 50,4 ΜΔ τον Ιούνιο 2016 (δηλαδή κάτω του ορίου άνθησης/συρρίκνωσης των 50 μονάδων).
Τέλος, βάσει των παραπάνω στοιχείων το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να συρρικνωθεί το 1ο εξάμηνο 2016 κυρίως λόγω της αναμενόμενης μείωσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των εξαγωγών. Η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης το 2ο εξάμηνο 2016 κρίνεται αναγκαία έτσι ώστε η ελληνική οικονομία να αποφύγει την «παγίδα στασιμότητας». Αυτό θα εξαρτηθεί μεταξύ άλλων παραγόντων:
1ον, από τις προσδοκίες που θα σχηματίσουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις για την πορεία της οικονομίας και ως εκ τούτου και των διαθέσιμων εισοδημάτων – πόρων τους (π.χ. μισθοί, κέρδη, φόροι),
2ον, από την περαιτέρω βελτίωση των εγχώριων χρηματοπιστωτικών συνθηκών (π.χ. βελτίωση της ρευστότητας, επιστροφή καταθέσεων),
3ον, από την πορεία των διαπραγματεύσεων αναφορικά με τη 2η αξιολόγηση του 3ου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής και
4ον, από τις διεθνείς εξελίξεις τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο (π.χ. Brexit).
