Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
Υπό προϋποθέσεις η πολιτική αναταραχή στην Τουρκία και η καθαίρεση του Αχμέτ Νταβούτογλου από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα είχαν αντανάκλαση στην ΕΕ, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα προκαλούσαν σοβαρή ανησυχία για τις εξελίξεις. Άλλωστε, η γειτονική μας χώρα είναι συνηθισμένη σε σοβαρές πολιτικές κρίσεις. Πλην όμως, η καρατόμηση του Νταβούτογλου από τον Ερντογάν αποτελεί φόβητρο για την ΕΕ ενόψει των εξελίξεων στο προσφυγικό, μιας και στις Βρυξέλλες φοβούνται πως ο απρόβλεπτος κ. Ερντογάν μπορεί να τορπιλίσει τη συμφωνία, αν δεν πάρει όσα ζητούσε δια στόματος Νταβούτογλου.
Οι εξελίξεις αυτές έρχονται ελάχιστες μόνο μέρες μετά την ανακοίνωση της πρόθεσης της Κομισιόν να εισηγηθεί θετικά για την κατάργηση της Βίζα για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην Ευρώπη, εφόσον βέβαια και η Τουρκία συμμορφωθεί με ορισμένα ακόμα προαπαιτούμενα. Κάτι τέτοιο δεν είναι τετελεσμένο, μιας και θα πρέπει να ληφθεί η απόφαση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και υπάρχουν κράτη-μέλη που εναντιώνονται σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Από την άλλη, στις Βρυξέλλες, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως στο Βερολίνο, είναι κοινή παραδοχή πως η συμμετοχή της Τουρκίας στη συμφωνία ήταν ο κρίσιμος παράγοντας για την ανάσχεση των ροών και τη μείωσή τους σε ιδιαίτερα διαχειρίσιμα επίπεδα.
Η αποχώρηση Νταβούτογλου, όμως, αφήνει το πεδίο ελεύθερο στον Ερντογάν να κάνει κατά βάση ό,τι θέλει στο ΑΚΡ και να «διορίσει» ακόμα και έναν άνθρωπο που θα είναι της απολύτου εμπιστοσύνης του. Στις Βρυξέλλες φοβούνται το ενδεχόμενο να βρεθούν αντιμέτωποι με έναν «αχυράνθρωπο» του Τούρκου προέδρου, κάτι που επί της ουσίας θα σημάνει τη μονοκρατορία του Ερντογάν στο πολιτικό σκηνικό της γείτονος χώρας και θα σημάνει απρόβλεπτες εξελίξεις. Τα όσα έγιναν με την καρατόμηση Νταβούτογλου σήμαναν κόκκινο συναγερμό στα ανώτατα ευρωπαϊκά κλιμάκια και όλοι βρίσκονται με το όπλο…παρά πόδα, για το ενδεχόμενο ο κ. Ερντογάν να εμφανιστεί εκ νέου με μαξιμαλιστικά αιτήματα, ιδίως αν διαφανεί πως δεν είναι δυνατόν να υπερπηδηθούν τα εμπόδια για το ζήτημα της βίζα.
Με αυτά τα δεδομένα, οι συζητήσεις σε ευρωπαϊκούς κύκλους αναδεικνύουν ως αδήριτη την ανάγκη στήριξης της Ελλάδας σε αυτή τη φάση, με δεδομένο πως η Τουρκία εισέρχεται σε έναν νέο φαύλο πολιτικό κύκλο, καθώς παράλληλα τρέχει και η στοχοποίηση βουλευτών του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, μετά την ψήφιση του νόμου για την κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας. Πρόκειται για μια κρίσιμη παράμετρο, η οποία μπορεί να έχει ιδιαίτερη σημασία και στο σκέλος της αξιολόγησης, όπου εκτυλίσσεται… «τούρκικο παζάρι» με σκοπό βασικά την ανταλλαγή του μηχανισμού λήψης εφεδρικών μέτρων με το ζήτημα του χρέους, μιας και μια ακόμα εστία αναταραχής (π.χ. μέσω πρόωρων εκλογών) σε μια τέτοια συγκυρία δεν αξιολογείται θετικά στις Βρυξέλλες, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Φυσικά, όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν πως η αξιολόγηση έχει κλείσει. Πάντως, για το εν λόγω ζήτημα παρατηρείται έντονη κινητικότητα, με φόντο το Eurogroup της Δευτέρας, όπως προαναφέρθηκε, με βασικούς άξονες τη νομοθέτηση του μηχανισμού λήψης εφεδρικών μέτρων, αλλά και τη φόρμουλα για το ελληνικό χρέος. Πλην όμως, όπως έγραφε το RP από χθες, οριστικές αποφάσεις πριν τις 24/5 δύσκολα θα πρέπει να αναμένονται.
