Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος
Μέχρι το 2010 που πήγε ο Γιώργος Παπανδρέου στο Καστελόριζο και μας είπε τα «νέα», ήταν κυρίαρχη η ψευδαίσθηση πως ο κόσμος τελικά εξημερώθηκε και δεν ήταν πλέον ζούγκλα και πως η ζωή μας θα έμοιαζε πάντα με ένα χαλαρό «κυριακάτικο απόγευμα».
Τότε αρχίσαμε να «ψυλλιαζόμαστε» πως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο είχαμε (καθ)οδηγηθεί στο… φαλιμέντο. Δύσκολα μπορώ να φανταστώ ακριβέστερη λέξη για την πολιτική, οικονομική και κυρίως ηθική χρεωκοπία την οποία βιώνουμε. Κι αποτελεί μία μόνο από τις πάμπολες προφητείες που ακούστηκαν πριν από 30 χρόνια και πλέον, όταν ακόμα τριγυρνούσε στα Εξάρχεια ένας θεόπνευστος προφήτης! Διότι η γνήσια αίσθηση του θείου είναι η ανυπότακτη ελευθερία του πνεύματος. Τα υπόλοιπα είναι για να χοντραίνουν οι παπάδες.
O Νικόλας Άσιμος ήταν αλήτης. Κληρονόμος και συνεχιστής μιας μακράς παράδοσης αλητείας στον ελλαδικό χώρο, από την αρχαιότητα μέχρι και τις μέρες μας, την οποία έχει καταγράψει με μοναδικό τρόπο ο Λεωνίδας Χρηστάκης στο βιβλίο του «Η ιστορία της αλητείας» (εκδ. ΣΤΥΓΑ, 1991). Σ’ αυτό, η αλητεία ορίζεται ως η συνειδητοποιημένη αλλά και παθητική απεμπλοκή από αυτό που ορίζεται κάθε φορά ως «κοινωνικό σύστημα», καθώς ο διαχρονικός αλήτης με την ενεργητική απουσία του, βάζει τον εαυτό του εκτός χρόνου και χώρου, θολώνοντας τα νερά του νοήματος της ανθρώπινης πορείας και της κοινωνικο-υπαρξιακής αλλαγής και εξέλιξης.
Ό,τι έχεις, «σε έχει» κι αυτό. Η κοινωνική μόνωση του αλήτη είναι αυτή που του επιτρέπει μη έχοντας τίποτα, να νιώθει «ελεύθερος». Γι αυτό και οι αλήτες αυτού του τύπου, είναι πάντα φορτωμένοι με ιδέες. Κοινωνικές, θρησκευτικές, «ιδέες ελευθερίας» και ανύψωσης του ηθικού. Κουβαλούν δημιουργικές μνήμες που θέλουν να μεταβιβάσουν άμεσα και χωρίς διαμεσολαβήσεις στους συνανθρώπους τους, από καφενοβιακούς κύκλους μέχρι αυτοσχέδιες παραστάσεις στους δρόμους. Κι αυτό έχει σαν άμεση συνέπεια να γεννιέται συνήθως μια ζηλόφθονη αντιδικία που φθάνει στα όρια της φανατικής εναντίωσης, για τον «ελεύθερο» αυτόν τύπο που οι υπόλοιποι αδυνατούν να φτάσουν. Γι αυτό και οι περισσότεροι εκ των αλητών αυτών δεν έχουν “happy end”.
Αυτός ήταν κι ο Νικόλας Άσιμος, ο οποίος εμφανίστηκε στα Εξάρχεια γύρω στο 1973 και για 15 χρόνια, μέχρι την αυτοκτονία του, περιφρονούσε την εξουσία καθότι ήταν ο «κεχρισμένος» του δικού του βασιλείου:
«Όλοι δηλώνετε ιδιότητα/ καταναλώνετε ποσότητα/ και μου στερείτε τον ήλιο.
Κι εγώ δεν έχω καν ταυτότητα/ κι αν είμαι μια μηδαμινότητα/ φτιάχνω δικό μου βασίλειο.».
Οι στίχοι του συγκεφαλαιώνουν όλη την παράδοση της ανυπότακτης ελευθερίας του πνεύματος, από τον Διογένη τον Κυνικό ως τον Άλλεν Γκίνσμπεργκ. Γι αυτό και υποκύπτοντας στη μοίρα των προφητών, παρέμεινε φωνή βοώντος εν τη ερήμω, όταν φώναζε: «Βαρέθηκα να λέω πως θα αλλάξει/ το σύστημα μας έχει επιτάξει».
Στα 30 χρόνια που μεσολάβησαν από το θάνατό του Άσιμου, πράγματι τίποτα δεν έχει αλλάξει και επιταγμένοι κατά «συστημικό» τρόπο, βρεθήκαμε τελικώς στο… φαλιμέντο. Τα φώτα του πάρτι έσβησαν ξαφνικά και ξεμείναμε χρεωκοπημένοι να αναρωτιόμαστε πως και δεν είχαμε προσέξει όσο έπρεπε την προειδοποίησή του: «Πώς γίνεται στον κάθε παλαβιάρη/ κουτόχορτο χιλιάδες να βοσκάν.». Όμως την απάντηση, μας την έχει δώσει ο ίδιος: «Θες ν’ αγγίξεις την αλήθεια/ για βγες απ’ όξω απ’ τη συνήθεια».
Αν δεν ξεβολευτούμε δεν σώζεται τίποτα. «Αψηφήστε τα πάντα. Η ζωή έχει την αντίθετη κατεύθυνση»! Αυτό είναι το μήνυμα του τελευταίου προφήτη που έζησε στην πόλη της Αθήνας. Να βγούμε από τον συνήθη τρόπο σκέψης και την αναπαραγωγή των στερεοτύπων μας, ώστε να αντιληφθούμε μια μεγαλύτερη εικόνα από αυτή του Εγώ μας. Την εικόνα που θα χωράει και τον Άλλο. Χωρίς αυταπάτες. Έτσι, για την αλητεία!
ΥΓ: “Στο Φαλιμέντο του Κόσμου” στον «Σταυρό του Νότου» (Φραντζή & Θαρύπου 35). Μια παράσταση – αφιέρωμα στο Νικόλα Άσιμο, σε κείμενα, μουσικές και τραγούδια του. Τέσσερις μουσικοί και ένας ηθοποιός καλούν τους παλιότερους να θυμηθούνε και τους νεότερους να γνωρίσουνε τον κόσμο αυτού του τόσο “ξεχωριστού” καλλιτέχνη. Στο ρόλο του “Έτσι”, ο Λεωνίδας Κακούρης. Μαζί του, οι μουσικοί Βαγγέλης Καζαντζής, Δημήτρης Χατζηδημητρίου, Διονύσης Μακρής. Συμμετέχει η Κατερίνα Μακαβού.
Ευχαριστώ τη Γεωργία Δρακάκη, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και επικοινωνίας της παράστασης, για την πρόσκληση και την ευκαιρία να την παρακολουθήσω.
Προλαβαίνετε την τελευταία παράσταση, την ερχόμενη Πέμπτη 2 Μαρτίου.
