Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Πρόσφατα ο οίκος αξιολόγησης Fitch έδωσε στην δημοσιότητα μία νέα έρευνα που παρουσιάζει την εικόνα της οικονομίας των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Η έρευνα αυτή αναφέρει πως υπάρχει σταδιακή ανάκαμψη των κρατών της Ευρωζώνης, η οποία δεν είναι ομοιογενής και δημιουργούνται δύο ταχύτητες στην πορεία προς την ανάκαμψη.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης η οικονομία της περιοχής έχει βελτιωθεί σημαντικά από το αποκορύφωμα της κρίσης το 2012. Συνολικά το ΑΕΠ της Ευρωζώνης «έπιασε πάτο» το α’ τρίμηνο του 2013, για να εμφανίσει ρυθμό ανάπτυξης 3,7% μέχρι το δ’ τρίμηνο του 2015.
Αν και η ανάκαμψη αυτή δεν ήταν εντυπωσιακή, ωστόσο ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ ήταν γενικά σταθερός γύρω στο 1,5% από το α’ τρίμηνο του 2015, και η ανάπτυξη του ΑΕΠ γύρισε σε θετικό πρόσημο σε όλα τα κράτη μέλη της ευρωζώνης εκτός από την Ελλάδα.
Η ανάκαμψη στα κράτη μέλη δεν ήταν όμως ομοιογενής, ενώ έχει αρχίσει να αναπτύσσεται μια νέα απόκλιση. Η ανάκαμψη επιταχύνθηκε σημαντικά το 2015 σε Ιρλανδία και Ισπανία, υπεραποδίδοντας έναντι της Πορτογαλίας και της Ιταλίας όπου η ανάκαμψη παρέμεινε υποτονική.
Η έκθεση συγκρίνει τις πρόσφατες μακροοικονομικές επιδόσεις των τεσσάρων μεγαλύτερων χωρών της ευρωπεριφέρειας –της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, το μακροοικονομικό και χρηματοοικονομικό σοκ που προκάλεσε η κρίση στην ευρωζώνη, περιλαμβανομένης της «μετάστασής» τους, ήταν τόσο μεγάλο που κάλυψε τις υποβόσκουσες διαρθρωτικές διαφορές μεταξύ των χωρών της ευρωπεριφέρειας. Καθώς οι επιπτώσεις του αρχικού σοκ άρχισαν να φθίνουν, ιδιαίτεροι για κάθε χώρα παράγοντες άρχισαν να έχουν μεγαλύτερη σημασία. Η Fitch εκτιμά πως η διαφοροποίηση μπορεί να εξηγηθεί από τομείς όπως η εξωστρέφεια, η μεσοπρόθεσμη ικανότητα ανάπτυξης, οι επενδυτικές προοπτικές και η κατάσταση του χρηματοπιστωτικού τομέα της κάθε χώρας.
Η Ιρλανδία είναι η πιο επιτυχημένη από τις τέσσερις χώρες τις ευρωπεριφέρειας. Η ανάκαμψή της και οι προοπτικές ανάπτυξης στηρίχθηκαν στο υψηλό επίπεδο εξωστρέφειας της ιρλανδικής οικονομίας, στην εμπιστοσύνη προς τον τραπεζικό κλάδο που ενισχύθηκε από την ανακεφαλαιοποίηση, αν και η ανοχή στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια υπερίσχυσε για πιο μεγάλο χρονικό διάστημα, και η δημοσιονομική προσαρμογή συνεχίζεται κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης.
Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης για την Ισπανική οικονομία έχουν επίσης βελτιωθεί από την κρίση, αν και σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με την Ιρλανδία. Κύρια χαρακτηριστικά είναι η επιτάχυνση της ανάκαμψης της εγχώριας ζήτησης, ιδιαίτερα των επενδύσεων, η ενίσχυση της εμπιστοσύνης και η άρση από νωρίς των πιέσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα της χώρας.
Αντιθέτως, η ανάκαμψη και η μεσοπρόθεσμη προοπτική ανάπτυξης στην Ιταλία και την Πορτογαλία παραμένουν αδύναμες. Οι επενδύσεις μετά βίας αναπτύσσονται, η ανοχή προς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η αδυναμία του χρηματοπιστωτικού τομέα υπερισχύουν, ενώ η πρόσφατη δημοσιονομική χαλάρωση δεν έχει καταφέρει να δώσει ώθηση στην ανάκαμψη.
Εν κατακλείδι, το θετικό είναι ότι αρχίζει να υπάρχει ανάκαμψη στην Ευρωζώνη. Παρόλα αυτά θα πρέπει σταδιακά να υπάρξουν πολιτικές που θα αποφασιστούν από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης σχετικά με την πιθανότητα δημιουργίας ενός ευρώ δύο ταχυτήτων προκειμένου οι οικονομίες που βρίσκονται σε πιο αδύνατη θέση από τις υπόλοιπες να μπορούν να διαχειρίζονται ένα νόμισμα χωρίς πολύ αυστηρούς δημοσιονομικούς όρους προκειμένου να μπορέσουν να αναπτυχθούν χωρίς να πρέπει να αντιμετωπίσουν τους σκληρούς όρους του δημοσιονομικού συμφώνου. Αυτό είναι ένα θέμα που θα πρέπει να συζητηθεί στην Ευρωζώνη και να ληφθεί μία οριστική απόφαση.
