Γράφει ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης
Στο προχθεσινό του editorial o Σπύρος Ριζόπουλος έθιξε το ζήτημα του τρόπου της χρηματοδοτήσεως της επενδύσεως της Fraport στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Το σχόλιό του ήταν λάθος, αλλά μου έδωσε την αφορμή για το παρόν άρθρο, που από καιρό ήθελα να δημοσιεύσω.
Μου έδωσε την αφορμή αναφερόμενος στην χρηματοδότηση της επενδύσεως από την ALHPA BANK, την οποία χαρακτήρισε κρατική, όπως και τις άλλες -διεθνείς & αναπτυξιακές- τράπεζες που συμμετέχουν στο χρηματοδοτικό σχήμα. Πριν, λοιπόν, περάσω στο κύριο μέρος του άρθρου μου, θέλω να επισημάνω στον αγαπητό -και φιλόξενο- ιδρυτή του αυτού του ιστολογίου ότι η ιδιοκτησία κάθε τραπέζης δεν έχει σχέση με τα κεφάλαια που δανείζει δεδομένου ότι αυτά είτε προέρχονται από τις καταθέσεις (στην περίπτωση της ALPHA) είτε/και από ομολογιακά δάνεια που σηκώνει από την αγορά, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των υπολοίπων τραπεζών που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο χρηματοδοτικό σχήμα.
Όμως, διάβασα και στα κοινωνικά δίκτυα διάφορα σχόλια σχετικά με το θέμα. Το πιο ουσιώδες εξ αυτών ήταν το παράπονο -διαμαρτυρία, αν προτιμάτε- ότι η ALPHA χρηματοδοτεί την γερμανική FRAPORT αντί των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Λάθος και αβάσιμο και αυτό το σχόλιο. Εδώ, σε αυτό το ιστολόγιο, έγραφα σε ανύποπτο χρόνο ότι «…λόγω της αδυναμίας του τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτήσει με τρόπο άμεσο και αποτελεσματικό την επανεκκίνηση της οικονομίας, η λύση δίνεται μέσω ενός by-pass, δηλαδή με τη δημιουργία ενός παράλληλου & ευέλικτου συστήματος επενδυτικών τραπεζών και κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (private equity & venture capital funds), το οποίο θα διαθέτει τεχνογνωσία αναδιαρθρώσεων (distress management & finance) και θα αναλάβει να υποστηρίξει την ταχεία αναδιάρθρωση και επαναλειτουργία των προβληματικών επιχειρήσεων.»
Όποιος διαβάσει το παλαιό αυτό άρθρο μου θα δει γιατί οι εμπορικές τράπεζες (δηλαδή αυτές που έχουμε σήμερα) δεν μπορούν -πλέον- να χρηματοδοτήσουν την οικονομία. Θα δει και ποια είναι η ΜΟΝΑΔΙΚΗ λύση στο πρόβλημα αυτό.
Πέραν αυτού, όμως, καλόν είναι να καταλάβουμε όλοι ότι οι τράπεζες είναι -εκ του νόμου- κερδοσκοπικοί οργανισμοί και θα κάνουν τη δουλειά τους με όποιον τρόπο τις συμφέρει. Αν συνέφερε την ΑLPHA να χρηματοδοτήσει την FRAPORT καλώς έπραξε. Θα κριθεί εκ τους αποτελέσματος και δεν βλέπω γιατί να είναι αρνητικό το αποτέλεσμα.
Οι υπόλοιπες αιτιάσεις είναι απλώς αβάσιμες. Η εν λόγω επένδυση γίνεται στην Ελλάδα, άρα είναι απολύτως εύλογο να χρηματοδοτείται και από ελληνικά κεφάλαια. Ήδη το Κράτος εισέπραξε το εφ άπαξ τίμημα, το οποίο υπερβαίνει το ένα δισεκατομμύριο -1.000.000.000- ευρώ και ετησίως θα λαμβάνει σημαντικά ποσά. Όμως, η τεράστια ωφέλεια είναι η έμμεση: μόνον από την φορολογία επί των 70.000 θέσεων εργασίας το κράτος θα φθάσει να εισπράττει -ετησίως- φόρους της τάξεως των 15.000.000 κατ’ ελάχιστον και εισφορές περίπου 30.000.000 ευρώ. Πολλαπλάσιο θα είναι το ώφελος από Φ.Π.Α., αλλά και από τις εξωτερικές οικονομίες της επενδύσεως, τις οποίες αδυνατώ να υπολογίσω εδώ.
Εν κατακλείδι, αν το κράτος μπορούσε ή/και ήθελε, ας είχε αξιοποιήσει τα περιφερειακά αεροδρόμια και ας μην τα παραχωρούσε σε ιδιώτες, την τεχνογνωσία των οποίων δεν έχει, ούτε και μπορεί να αποκτήσει, μη κοροϊδευόμαστε!
Πέραν, όμως της συγκεκριμένης περιπτώσεις, τα πραγματικά ερωτήματα παραμένουν: Επιτελεί, όμως, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με πληρότητα το ρόλο του; Υπάρχει επαρκής και ορθολογική χρηματοδότηση της οικονομίας ώστε να εξυπηρετείται ο στόχος της ανάπτυξης; Η απάντηση είναι απλή και απόλυτη: ΟΧΙ!
Στην πραγματικότητα, ποτέ το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν υπήρξε αναπτυξιακό και αποτελεσματικό. Απλώς, ακολούθησε -και εν πολλοίς ενίσχυσε- τις στρεβλές δομές της οικονομίας μας με αποτέλεσμα να πληγεί ανεπανόρθωτα και να έχει καταστεί εξαρτώμενο από την χρηματοδότηση της Ε.Κ.Τ. Υπενθυμίζω ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν επλήγησαν από τα τοξικά ομόλογα, αλλά από τα δικά τους -τεράστια και αδικαιολόγητα- λάθη, τα οποία τις άφησαν εκτεθειμένες στις συνέπειες της κρίσεως. Το PSI απλώς τους έδωσε την χαριστική βολή.
Στα δύο κείμενα, που θα δημοσιευθούν τις επόμενες μέρες, θα παρουσιάσω τόσο τις αβελτηρίες του τραπεζικού μας συστήματος, όπως (ανα)διαμορφώθηκε την δεκαετία του ‘90 όσο και μια σειρά προτάσεων για την παραγωγική και αναπτυξιακή μεταρρύθμισή του, μετά την κρίση.
