Για τους λάτρεις της περιπέτειας και τους συλλέκτες εμπειριών το ταξίδι στην παγωμένη Γροιλανδία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των επιθυμιών τους. Η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειες που αποτυπώνονται στην περιοχή έχουν κάνει ευκολότερη μια επίσκεψη στη Γροιλανδία -ακόμη και για τους λιγότερο τολμηρούς-, με τις τοπικές αρχές να αναζητούν τρόπους να ελέγξουν τα πλήθη που συρρέουν, προκειμένου να προστατέψουν πια το εύθραυστο περιβάλλον. Η φυσική ομορφιά, το απόκοσμο τοπίο προσελκύουν τουρίστες που πλέον συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομία της αυτόνομης περιοχής της Δανίας.
Ο τουρισμός αναπτύχθηκε εντυπωσιακά την περίοδο 2015-2019, καθώς ο αριθμός των επισκεπτών αυξήθηκε από 77.000 σε 105.000 – το 2020 ο αριθμός μειώθηκε στους 53.000 λόγω των περιορισμών της Covid-19. Το 2021 μόνο στην πόλη Ιλούσιτατ (την τρίτη μεγαλύτερη στη Γροιλανδία) η τουριστική προσέλευση άγγιξε τις 50.000 – 10 φορές ο πληθυσμός της Ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα ύστερα από τα εγκαίνια του διεθνούς αεροδρομίου σε δύο χρόνια. Μια ευπρόσδεκτη ώθηση στα έσοδα του νησιού αλλά και μια πρόκληση για το οικοσύστημα.
Τα τελευταία 40 χρόνια η Αρκτική έχει θερμανθεί σχεδόν τέσσερις φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη, σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη. Σύμφωνα με Δανούς ερευνητές της Αρκτικής, εδώ και δύο δεκαετίες, η Γροιλανδία έχασε 4,7 τρισεκατομμύρια τόνους πάγου, συμβάλλοντας στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά 1,2 εκατοστά.
«Βλέπουμε καθημερινά τις αλλαγές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, τα παγόβουνα γίνονται μικρότερα και ο παγετώνας υποχωρεί», σημειώνει στο AFP ο δήμαρχος της Ιλούσιτατ, Πάλετ Γερεμιάσεν. Ο ίδιος σημειώνει πως προκειμένου να προστατευτεί το περιβάλλον, το φυσικό κάλλος και η κοινότητα, η πόλη υποδέχεται μόνο ένα πλοίο την ημέρα χωρητικότητας 1.000 τουριστών. Η πρόσφατη εμπειρία με τα τρία κρουαζιερόπλοια που κατέπλευσαν την ίδια ημέρα, αποβιβάζοντας 6.000 επισκέπτες, έδωσαν ένα μάθημα στην περιοχή, με τους ντόπιους και τις Αρχές να είναι αποφασισμένες να μην επιτρέψουν φαινόμενα μαζικού τουρισμού.
Ο Γερεμιάσεν ξεκαθαρίζει πως οι υποδομές της πόλης δεν έχουν σχεδιαστεί για να φιλοξενούν τόσους ανθρώπους και δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι οι τουρίστες σέβονται τις προστατευόμενες περιοχές, ιδίως στα φιόρδ. Η γειτονική Ισλανδία, όπου ο τουρισμός ανθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή, σύμφωνα με τον δήμαρχο.
Εξόρυξη μετάλλων
Η διαχείριση της τουριστικής κίνησης δεν είναι η μοναδική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Γροιλανδία λόγω της κλιματικής κρίσης. Η αυτόνομη περιοχή του βασιλείου της Δανίας καλύπτεται κατά 80% από πάγο και η εξόρυξη των πολύτιμων μετάλλων δεν ήταν εφικτή, έως ότου η κλιματική αλλαγή άρχισε να αλλάζει τις ισορροπίες. Οι κάτοικοι, κυρίως αυτόχθονες Ινουίτ, εμφανίζονται διχασμένοι σχετικά με το ενδιαφέρον εταιριών να προχωρήσουν σε εξορύξεις. Κάποιοι χαίρονται που θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και ίσως οδηγήσουν στην οικονομική ανεξαρτησία του νησιού, που λαμβάνει κάθε χρόνο 620 εκατομμύρια δολάρια, το 60% του προϋπολογισμού του από τη Δανία. Αλλοι, ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή και τα τοξικά απόβλητα των εξορύξεων που θα μολύνουν τη γη και τα ύδατα.
Προσφάτως, ο διεθνής Τύπος φιλοξένησε δημοσιεύματα για το «κυνήγι θησαυρού» των δισεκατομμυριούχων (Τζεφ Μπέζος, Μάικλ Μπλούμπεργκ, Μπιλ Γκέιτς) στη δυτική ακτή της Γροιλανδίας. Το λιώσιμο των πάγων δίνει την ευκαιρία σε επενδυτές και εταιρίες εξόρυξης να αναζητήσουν τους φυσικούς πόρους της περιοχής. Η Γροιλανδία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε «hotspot» εξόρυξης ορυκτών όπως άνθρακας, χαλκός, χρυσός, ψευδάργυρος και σπάνιες γαίες, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο της Δανίας και της Γροιλανδίας.
