Η Εσθονία, η οποία δημιούργησε για πρώτη φορά στα χρονιά ένα ηλεκτρονικό σύστημα ψηφοφορίας μεγάλου εύρους, αποφάσισε να δημοσιεύσει τον πηγαίο κώδικα στον επίσημο λογαριασμό του υπουργείου τεχνολογίας στο Github και να το καταστήσει διαθέσιμο σε όποιον ενδιαφερόμενο ιδιώτη ή κράτος ενδιαφέρεται να το πάει ένα βήμα παραπέρα.
«Αυτό είναι το επόμενο βήμα προς την κατεύθυνση ενός απόλυτα διαφανούς συστήματος», δήλωσε ο Tarvi Martens, πρόεδρος της επιτροπής ηλεκτρονικής ψηφοφορίας της Εσθονίας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο ERR, την Παρασκευή. «Η ιδέα, ήταν το αποτέλεσμα της κοινής συζήτησης μεταξύ πολλών εμπειρογνωμόνων και κορυφαίων Εσθονών IT. Μετά από εκτεταμένες διαβουλεύσεις η επιτροπή ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, αποφάσισε την δημοσίευση του κώδικα στο Github. Χαιρετίζουμε επίσης το γεγονός, πως υπήρξαν πολλοί εμπειρογνώμονες και ειδικοί που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών, που συνέβαλλαν στην ανάπτυξη και την ασφάλεια του συστήματος».
Ο Martens και οι συνάδελφοί του έχουν θέσει πλέον το σύνολο του πηγαίου κώδικα στο GitHub, ενώ στο παρελθόν ήταν διαθέσιμο μόνο μετά την υπογραφή μιας συμφωνίας εμπιστευτικότητας μεταξύ της επιτροπής και των ενδιαφερομένων.
Η Εσθονία πραγματοποιεί από το 2007 όλες τις εθνικές ψηφοφορίες μέσω ενός προηγμένου e-voting system, με την χρήση μίας ψηφιακής ταυτότητας που είναι διαθέσιμη σε όλους τους Εσθονούς και τους νόμιμους κατοίκους της χώρας. Η κάρτα χρησιμοποιεί έναν κλειδάριθμο, και έναν προσωπικό κωδικό πρόσβασης για τον κάθε πολίτη, ενώ διαθέτει και αυξημένης ασφαλείας κώδικα κρυπτογράφησης (αναβαθμίστηκε το 2011), ο οποίος επιτρέπει στους κυβερνητικούς οργανισμούς να εκτελούν διάφορες λειτουργίες ασφαλών on-line συναλλαγών που αφορούν τις υποχρεώσεις των πολιτών προς τις δημόσιες υπηρεσίες και όχι μόνο. Έτσι, εκτός από διαδικασίες ψηφοφορίας, το λογισμικό μπορεί –μεταξύ άλλων- να υποστηρίξει τις οικονομικές συναλλαγές πολιτών με δημόσιες υπηρεσίες και πολλές άλλες γραφειοκρατικές συναλλαγές.
Η Εσθονική κυβέρνηση είχε ήδη ξεκινήσει την ανάπτυξη και την δοκιμή του συγκεκριμένου λογισμικού ήδη από το 2000, με την πρώτη «πρόβα» του να γίνεται σε τοπικές εκλογές που διεξήχθησαν το 2005. Μετέπειτα, το σύστημα τελειοποιήθηκε και επεκτάθηκε ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τεχνικά και εκλογές σε εθνικό επίπεδο, ενώ ήταν και εκείνο που αποτέλεσε την βάση για την ανάπτυξη ενός νέου λογισμικού από την Ε.Ε για την δημιουργία ενός παρόμοιου προγράμματος υψηλότερων προδιαγραφών που θα εφαρμοσθεί σε υπερεθνικό επίπεδο.
Στο νομικό σκέλος, το ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο έχει εξ αρχής εγκρίνει την νομιμότητα και αξιοπιστία του συστήματος, ωστόσο χρειάστηκε να επαναδιατυπώσει την γνωμάτευσή του λόγ μίας ένστασης ενος φοιτητή το 2011 ο οποίος ισχυρίστηκε πως το λογισμικό της ψηφοφορίας θα μπορούσε εύκολα να «πειραχθεί» και να αλλιώσει τα αποτελέσματα της. δικαστήρια επικύρωσαν τη χρήση της ψηφοφορίας μέσω του Διαδικτύου. Το 2011, το τμήμα συνταγματικής αναθεώρησης του Ανωτάτου Δικαστηρίου της εσθονικής απέρριψε την αίτηση της εσθονικής φοιτητής, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι το λογισμικό της ψηφοφορίας θα μπορούσε να κακόβουλα αλλοιωθεί έτσι ώστε να μην μετράνε ψήφους ακρίβεια.
