Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος*
Η κατάσταση στο εσωτερικό της Ελλάδος ήταν έκρυθμη, τον Αύγουστο έτσι του 1916 εκσπάζει στη Θεσσαλονίκη το κίνημα της Εθνικής Αμύνης με ηγέτη τον Βενιζέλο, που σχηματίζει προσωρινή επαναστατική κυβέρνηση. Πρόεδρος της επαναστατικής κυβέρνησης είναι ο Βενιζέλος με την αρωγή ακόμα του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη και του στρατηγού Παναγιώτη Δαγκλή. Η χώρα ζεί τραγικές στιγμές στο εσωτερικό της και βρίσκεται με δυο κυβερνήσεις !!! Απο τη μια αυτή των Αθηνών με τον Δημήτριο Γούναρη πρόεδρο, αλλά ουσιαστικά τον ίδιο τον βασιλιά Κωνσταντίνο και απο την άλλη αυτή της Θεσσαλονίκης με πρόεδρο τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Δυο κυβερνήσεις όμως ποαραπέμπουν σε δυο διαφορετικές πολιτικές για την εξωτερική πολιτική της χώρας και αναλογίζεται εδώ ο αναγνώστης τις τραγικές συνέπειες για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδος. Η επαναστατική κυβέρνηση του Βενιζέλου υποστήριζε ξεκάθαρα τις δυνάμεις της «Εγκάρδιας Συμφωνίας» (entente) και ανάλογη ήταν πρός αυτή η υποστήριξη των αγγλογάλλων. Στρατιωτικές Δυνάμεις τους ήλθαν πρός αρωγή του Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. Ενώ όμως ο Βενιζέλος με την επαναστατική του κυβέρνηση στήριζαν την entente, η κυβέρνηση των Αθηνών συνέχιζε την φιλογερμανική πολιτική της ευμενούς ουδετερότητας.
Και δεν ήταν λίγες οι ταπεινώσεις που υφίστατο το κράτος των Αθηνών απο τους Αγγλογάλλους. Μάλιστα οι δυνάμεις της entente θα αναπτύξουν μια ενεργό πολιτική παρέμβαση στα πολιτικά μας πράγματα, εκμεταλλευόμενες τη Συνθήκη του 1832 βάσει της οποίας είχαν αναγνωρίσει το ελληνικό κράτος. Η πίεσή τους μάλιστα πρός το κράτος των Αθηνών θα πολλαπλασιαστεί και θα εξαναγκάσουν έτσι λίγο αργότερα τον Κωνσταντίνο τον Α΄ να φύγει απο την Ελλάδα.
Καθόσον λαμβάνουν χώρα όμως όλα αυτά, η κυβέρνηση των Αθηνών καταφεύγει σε έναν απηνή διωγμό όλων των οπαδών του Βενιζέλου, που κατοικούσαν στην Αθήνα, καθώς και όσων αντετίθετο στις επιλογές του βασιλιά. Ξυλοδαρμοί, φυλακίσεις, διωγμοί, μέχρι και δολοφονίες και εκτοπίσεις των πολιτικών φίλων του Βενιζέλου πνίγουν την Αθήνα στο αίμα, γράφοντας μια απο τις μελανότερες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδος.
Η κατάρα του διχασμού τσακίζει στην κυριολεξία την Ελλάδα, ακυρώνοντας όλα τα λαμπρά επιτετύγματα της προηγούμενης μεγαλουργού πολιτικής περιόδου. Και το βασικότερο όλων: Ο διχασμός δεν έγκειτο στη διάσταση των απόψεων για την εξωτερική πολιτική της χώρας ή ακόμα και σ’ αυτή την διεκδίκηση της εξουσίας, αλλά στο αθώο αίμα των οπαδών του Βενιζέλου.
Γ. Η ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ
Υφιστάμενος τις φορτικές πιέσεις του αγγλογαλλικού άξονα της entente τελικώς ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να φύγει απο τη χώρα. Επισήμως δεν παρητήθη, αλλά με εύσχημο τρόπο, όπως δηλώθηκε απο το στέμμα, «αναχώρησε» απο τη χώρα στις 30 Μαίου του 1917. Θα το διαδεχτεί στο θρόνο λίγες ημέρες αργότερα τον Ιούνιο του 1917, ο Αλέξανδρος ο Α’ ο αδελφός του, άνθρωπος χαμηλών τόνων και καλών προθέσεων.
Ενώ στα μέσα του Ιουνίου του 1917 επανακάμπτει στην Αθήνα απο την Θεσσαλονίκη και αναλαμβάνει πρωθυπουργός ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Λόγω της εμπολέμου καταστάσεως όμως και του γενικότερου κλίματος εσωτερικής αναστάτωσης που είχε δημιουργηθεί με την διχαστική πολιτική του Κωνσταντίνου, δεν μπορούσαν να γίνουν εθνικές εκλογές. Επιστρατεύτηκε τότε ένα συνταγματικής υφής τέχνασμα προκειμένου να θεωρηθεί ότι αναβίωσε η Βουλή που είχε προκύψει απο τις εκλογές του Μαρτίου του 1915 και να λάβει έτσι δημοκρατική νομιμοποίηση, η παρούσα κυβέρνηση Βενιζέλου. Για αυτό και η κυβέρνηση πήρε περιπαιχτικά το όνομα «Βουλή των Λαζάρων», απο την ανάσταση προφανώς του Λαζάρου.
Ο Βενιζέλος σε ότι αφορά την εξωτερική πολιτική δεν έχασε στιγμή και ετάχθη σταθερά υπερ της Entente, συμμετέχοντας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις των συμμάχων. Και η νικηφόρος έκβαση του πολέμου το 1918 βρήκε την κυβέρνηση με τους νικητές. Η νικηφόρος συμμετοχή της επισφραγίστηκε με την Συνθήκη του Νειγύ το 1919, οπότε και μας προσαρτήθηκε η Δυτική Θράκη, ενώ με την Συνθήκη των Σεβρών το 1920 η Ελλάδα έφθανε στο ζενίθ των διπλωματικών της επιτυχιών, κάνοντας πραγματικότητα το όραμα της Μεγάλης Ιδέας. Στην ελληνική επικράτεια επροσαρτούντο πλέον η Ανατολική Θράκη, η Ίμβρος, η Τένεδος και ορισμένα εδάφη πλησίον της Σμύρνης.
Στην φωτογραφία η υπογραφή της μεγαλειώδους Συνθήκης των Σεβρών, στις 10 Αυγούστου 1920, από τον απαράμιλλο Ελευθέριο Βενιζέλο.
Συνεχίζεται …
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος είναι υποψήφιος Βουλευτής της «Ένωσης Κεντρώων» στην Α΄ Αθηνών.
