Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Στον απόηχο της «επεισοδιακής» επίσκεψης Ερντογάν στην Ελλάδα, έχει ξεκινήσει μετά από πολύ καιρό μία συζήτηση σχετικά με το Αιγαίο και τις «γκρίζες ζώνες», αλλά και την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης. Που στοχεύει άραγε αυτή η συζήτηση – κόντρα μεταξύ του Ερντογάν και της αντιπολίτευσης. Τι είναι η λίστα Egaydaak και τι περιέχει.
Όπως είναι ευρέως γνωστό το επιχείρημα της Τουρκίας πάνω στο καθεστώς της «γκρίζας ζώνης» είναι ότι στη Συνθήκη της Λωζάννης (1923) με την οποία επικυρώθηκε η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, υπάρχουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες με αμφισβητούμενο καθεστώς αφού δεν αναφέρονται ονομαστικά στην συνθήκη.
Έτσι σε ένα μπρα ντε φερ μεταξύ Γιλντιρίμ και Κιλισντάρογλου τέθηκε ξανά υπό αμφισβήτηση το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου, καθώς περίπου 152 νησίδες και βραχονησίδες τέθηκαν ξανά υπό το «γκρίζο» καθεστώς. Οι τουρκικές διεκδικήσεις κωδικοποιούνται στην απόρρητη λίστα EGAYDAAK, στην οποία το τελευταίο διάστημα γίνεται όλο και περισσότερο αναφορά στην Τουρκία και τείνει να καταστεί βασικό «δόγμα» της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Τι είναι η λίστα Egaydaak
EGAYDAAK είναι το αρκτικόλεξο της φράσης Egemenligi Anlasmalarla Yunanistan’a Devredilmemis Ada Adacιkve Kayalιklar», δηλαδή «νησιά, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων η κυριότητα δεν παραχωρήθηκε στην Ελλάδα» με διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες, όπως ισχυρίζονται οι Τούρκοι. Πρόκειται για μικρά νησιωτικά συμπλέγματα στο κεντρικό και νότιο Αιγαίο καθώς και για νησιά και νησίδες γύρω από την Κρήτη, ανάμεσά τους και η Γαύδος. Ο συνολικός τους αριθμός αγγίζει τα 152.
Η μακροσκελής λίστα EGAYDAAK συντάχθηκε το 1996, χρονιά που επίσημα η Τουρκία, στο πλαίσιο αναθεωρητισμού στο Αιγαίο- έθεσε για πρώτη φορά επίσημα ζήτημα «γκρίζων ζωνών», προκαλώντας θερμό επεισόδιο στις βραχονησίδες Ίμια, ανατολικά της Καλύμνου.
Τι περιέχει η λίστα Egaydaak
Παρακάτω μπορείτε να δείτε όλη τη λίστα του Egaydaak*:
Βόρειο Αιγαίο
1)Συμπλεγμα Ζουράφας : Νησίδα Ζουράφα, βραχονησίδα Ζουράφα 1, βραχονησίδα Ζουράφα 2 2)Σύμπλεγμα Οινουσσών : Οινούσσες, βραχονησίδα βόρεια Οινουσσών, Βάτος, νησίδα δυτικά από Βάτο, Ποντικονήσι, Μανδράκι, Αρχοντόνησο, Γαβάθι, Πασάς, νησίδα δυτικά από Πασά, Πρασονήσι, βραχονησίδα Β.Δ. Από Πρασονήσι, βραχονησίδα νότια από Πρασονήσι, νησίδα νο1 έναντι Οινουσσών, νησίδα νο2 έναντι Οινουσσών, νησίδα Ν.Δ. από Ποντικονήσι, βραχονησίδα νο1 νότια από Οινούσσες,, βραχονησίδα νότια από Οινουσσες
Κεντρικό Αιγαίο
3) Βραχονησίδες Καλόγεροι
Ανατολικό Αιγαίο
4)Σύμπλεγμα Αντίψαρων και Βενέτικου : Nησίδα Αντίψαρα και 26 μικρές βραχονησίδες, νησίδα νότια από Αντίψαρα και 4 βραχονησίδες, νησίδα Κουτσουλιά και 6 βραχονησίδες, βραχονησίδα Βενέτικο και 2 βραχονησίδες.
Β.Α. Αιγαίο
5)Σύμπλεγμα νησιών Φούρνοι : Φούρνοι, Διαπόρι, Άγιος Μηνάς, νησίδα νότια από Άγιο Μηνά, βραχονησίδα νότια από Άγιο Μηνά, Μακρονήσι, Πλάκα, Πλακάκι, Στρογγυλό, Μεγάλος Ανθρωποφάγος, Μικρός Ανθρωποφάγος, Λιμενόπετρα, Θυμανάκι, Θύμαινα, νησίδα νο 1 βόρεια από Θύμαινα, νησίδα νο 2 βόρεια από Θύμαινα, Αλατονήσι, Πετροκάραβο νησίδα Β.Δ. από Θύμαινα και μία βραχονησίδα, Καρνιαστή (σύμπλεγμα νησιών Φούρνοι), Αγριδιό, Άνυδρο, βραχονησίδα Πετροκάραβο 1, βραχονησίδα Πετροκάραβο 2, βραχονησίδα Πετροκάραβο 3
Νότιο Αιγαίο
6) Σύμπλεγμα νησιών Αρκοί : Αρκοί, Καλόβολος, Αγρελούσσα, Αβάθιστο, Μακρονήσι, βραχονησίδα Ν.Α. από Μακρονήσι, νησίδα Ζούκα 1, νησίδα Ζούκα 2, Σμινερονήσι, Ψαθονήσι, νησίδα δυτικά από Καλόβολο, Στρογγυλή, Μάραθος, Σπολάτος, Κόμαρος .
7) Σύμπλεγμα νησιών Αγαθονησίου : Αγαθονήσι, Νερά, Στρογγυλό, Γλάρος, Ψαθονήσι, Κουνέλι, Πράσσος, νησίδα Ν.Δ. Του Πράσσος, Καζαγάνι βραχονησίδα δυτικά από Αγαθονήσι, βραχονησίδα Ν.Δ. από Αγαθονήσι, βραχονησίδα βόρεια από Αγαθονήσι.
8) Σύμπλεγμα νησιών Φαρμακονησίου : Μαραθονήσι, νησίδα δυτικά από Φαρμακονήσι, Ψέριμος, βραχονησίδα Βασιλική, νησίδα Ν.Δ. από Ψέριμο, Πλάτη, βραχονησίδα νο 1 νότια από Πλάτη, βραχονησίδα νο 2 νότια από Πλάτη, βραχονησίδα Νεκροθήκες, Πίτα, Μεγάλη Ίμια, Μικρή Ίμια, Καλόλιμνος, Πράσσος, Λυδία.
9) Σύμπλεγμα νησιών Β.Α. Νισύρου : Περγούσα, 4 βραχονησίδες γύρω από Περγούσα, Στρογγυλή, Γυαλί 3 βραχονησίδες γύρω από Γυαλί, βραχονησίδες γύρω από Γυαλί , Παχειά, Κανδελιούσσα, Άγιος Άντώνιος
10) Σύμπλεγμα νησιών Λέβιθας και Κίναρου : Λέβιθα, νησίδα βόρεια από Λέβιθα, νησίδα νότια από Λέβιθα, Κίναρος, βραχονησίδα δυτικά από Κίναρο, Μαύρα, νησίδα ανατολικά από Μαύρα, Γλάρο,
11) Σύμπλεγμα νησιών Ν.Α. Αστυπάλαιας : Σύρνα, βραχονησίδα Σύρνα 1, βραχονησίδα Σύρνα 2, βραχονησίδα Σύρνα 3, Μεγάλος Αδελφός, Μικρός Αδελφός, βραχονησίδα δυτικά από Μικρό Αδελφό, Στεφάνια, Πλακίδα. βραχονησίδα 1 δυτικά από Πλακίδα, βραχονησίδα 2 δυτικά από Πλακίδα, Γιάννη, Μεσονήσι.
12) Σύμπλεγμα νησιών Β.Δ. Κάρπαθου : Αυγό, βραχονησίδα 1 δυτικά από Αυγό, βραχονησίδα 2 δυτικά από Αυγό, Καμηλονήσι, Μεγάλο Σοφράνο, Μικρό Σοφράνο , 2 βραχονησίδες νότια από το Μικρό Σοφράνο, Σόχας, Καραβονήσια, νησίδα νότια από Καραβονήσια, Αστακίδα Αστακιδόπουλο, νησίδα και βραχονησίδα βόρεια από Αστακιδόπουλο, νησίδα Β.Α. από Αστακιδόπουλο, Ουνιανήσια, νησίδα δυτικά από Ουνιανήσια
Κρητικό Πέλαγος
13) Σύμπλεγμα νησιών Κρητικού Πελάγος : Αυγονήσι, Δίας, δύο βραχονησίδες πλησίον Δίας, Πεταλίδι, Παξιμάδι, Διονυσάδες, Βραχονησίδα βόρεια απο Διονυσάδες, Δραγονάδα, Πρασονήσι, Παξιμάδα.
Ο στόχος της Άγκυρας
Βέβαια, η λίστα Egaydaak δεν είναι το μόνο που περιέχει το «δόγμα» της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής που έφερε ο Ερντογάν κατά την πρώτη του θητεία ως πρωθυπουργός της Τουρκίας. Η όλη διεκδίκηση των «γκρίζων ζωνών» του Αιγαίου βασίζεται σε έναν διακαή πόθο των Τούρκων.
Το συμφέρον της διεκδίκηση των βραχονησίδων που βρίσκονται πάνω στην «γκρίζα ζώνη» είναι η συνεκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Θέλουν λοιπόν να καταλήξουν σε μία συμφωνία συνεκμετάλλευσης δίνοντας ως αντάλλαγμα το ενδεχόμενο επίλυσης των υπολοίπων ελληνο-τουρκικών προβλημάτων, όπως η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, το εναέριο χώρο, τη αποστρατικοποίηση των νησιών του βόρειου Αιγαίου, καθώς επίσης και τη κυριότητα των νησίδων και βραχονησίδων.
Το πλαίσιο στο οποίοι η τουρκική πλευρά αντιλαμβάνεται και θέλει να επιβάλλει την συνεκμετάλλευση αυτή είναι μία συμφωνία όπως η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, στην οποία μάλιστα θέλει να συμμετέχουν και άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Ρωσία.
* Η λίστα προέρχεται από το βιβλίο του Χρήστου Μηνάγια: «Απόρρητος Φάκελος Τουρκία – Η Εθνική Στρατηγική της Τουρκίας».
