Γιατί, ξαφνικά, τόσοι πολλοί επιτυχημένοι ηγέτες επιχειρήσεων προτρέπουν τις εταιρείες και τους συναδέλφους τους να κάνουν περισσότερα λάθη και να αγκαλιάσουν περισσότερες αποτυχίες;
Τον Μάιο, αμέσως αφότου έγινε Διευθύνων Σύμβουλος της Coca-Cola Co., ο James Quincey κάλεσε τους υπευθύνους να ξεπεράσουν τον φόβο της αποτυχίας που είχε κυριεύσει την εταιρεία από το φιάσκο της «New Coke» πριν από τόσα χρόνια. «Αν δεν κάνουμε λάθη», επέμεινε, «δεν προσπαθούμε αρκετά».
Τον Ιούνιο, ακόμη και όταν η εταιρεία του απολάμβανε απαράμιλλη επιτυχία με τους συνδρομητές της, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Netflix, Ριντ Χέιστινγκς, ανησυχούσε ότι η εξαιρετικά πολύτιμη υπηρεσία ροής του είχε πάρα πολλές επιτυχίες και ακύρωσε πολύ λίγες νέες εκπομπές. «Η αναλογία επιτυχίας μας είναι πολύ υψηλή αυτή τη στιγμή», είπε σε συνέδριο τεχνολογίας. «Πρέπει να πάρουμε περισσότερο ρίσκο…για να δοκιμάσουμε πιο τρελά πράγματα…θα πρέπει να έχουμε υψηλότερο ποσοστό ακύρωσης συνολικά».
Ακόμη και ο διευθύνων σύμβουλος της Amazon, Τζεφ Μπέζος, αναμφισβήτητα ο πιο επιτυχημένος επιχειρηματίας στον κόσμο, υποστηρίζει όσο πιο άμεσα μπορεί ότι η ανάπτυξη και η καινοτομία της εταιρείας του βασίζεται στις αποτυχίες της. «Αν πρόκειται να δεχτείτε τολμηρά στοιχήματα, θα είναι πειράματα», εξήγησε λίγο μετά την αγορά της Whole Foods από την Amazon. «Και αν είναι πειράματα, δεν ξέρεις εκ των προτέρων αν θα λειτουργήσουν. Τα πειράματα είναι από τη φύση τους επιρρεπή σε αποτυχία. Αλλά μερικές μεγάλες επιτυχίες αντισταθμίζουν δεκάδες και δεκάδες πράγματα που δεν λειτούργησαν».
Το μήνυμα από αυτούς τους Διευθύνοντες Συμβούλους είναι τόσο εύκολο να γίνει κατανοητό όσο και δύσκολο για τους περισσότερους από εμάς να το εφαρμόσουμε στην πράξη. Δεν μπορώ να σας πω πόσους ηγέτες επιχειρήσεων συναντώ, πόσους οργανισμούς επισκέπτομαι, που ασπάζονται τις αρετές της καινοτομίας και της δημιουργικότητας. Ωστόσο, τόσοι πολλοί από αυτούς τους ίδιους ηγέτες και οργανισμούς ζουν με τον φόβο των λαθών, των λαθών και των απογοητεύσεων – γι’ αυτό έχουν τόσο λίγη καινοτομία και δημιουργικότητα. Αν δεν είσαι έτοιμος να αποτύχεις, δεν είσαι έτοιμος να μάθεις. Και αν οι άνθρωποι και οι οργανισμοί δεν καταφέρουν να συνεχίσουν να μαθαίνουν τόσο γρήγορα όσο ο κόσμος αλλάζει, δεν θα συνεχίσουν ποτέ να αναπτύσσονται και να εξελίσσονται.
Ποιος είναι λοιπόν ο σωστός τρόπος για να κάνεις λάθος; Υπάρχουν τεχνικές που επιτρέπουν σε οργανισμούς και άτομα να αγκαλιάσουν την απαραίτητη σύνδεση μεταξύ μικρών αποτυχιών και μεγάλων επιτυχιών; Το Smith College, το αποκλειστικά γυναικείο σχολείο στη δυτική Μασαχουσέτη, δημιούργησε ένα πρόγραμμα που ονομάζεται «Failing Well» για να διδάξει στους μαθητές του τι θα μπορούσαμε να μάθουμε όλοι μας. «Αυτό που προσπαθούμε να διδάξουμε είναι ότι η αποτυχία δεν είναι ένα σφάλμα εκμάθησης, είναι το χαρακτηριστικό», εξήγησε η Rachel Simmons, που διευθύνει την πρωτοβουλία, σε πρόσφατο άρθρο των New York Times. Πράγματι, όταν οι μαθητές εγγράφονται στο πρόγραμμά της, λαμβάνουν ένα Πιστοποιητικό Αποτυχίας που δηλώνει ότι είναι «εξουσιοδοτημένοι να ξεγελάσουν, να βομβαρδίσουν ή να αποτύχουν» σε μια σχέση, ένα έργο, μια δοκιμή ή οποιαδήποτε άλλη πρωτοβουλία που φαίνεται εξαιρετικά σημαντική και «Εξακολουθώ να είμαι ένας απολύτως άξιος, εντελώς εξαιρετικός άνθρωπος». Οι μαθητές που είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την αποτυχία είναι λιγότερο εύθραυστοι και πιο τολμηροί από εκείνους που περιμένουν τελειότητα και άψογη απόδοση.
Αυτό είναι ένα μάθημα που αξίζει να το εφαρμόσετε και στις επιχειρήσεις. Ο Πάτρικ Ντόιλ, Διευθύνων Σύμβουλος της Domino’s Pizza από το 2010, είχε μια από τις πιο επιτυχημένες επταετίες από οποιονδήποτε ηγέτη επιχείρησης σε οποιονδήποτε τομέα. Αλλά όλοι οι θρίαμβοι της εταιρείας του, επιμένει, βασίζονται στην προθυμία της να αντιμετωπίσει την πιθανότητα λαθών και σφαλμάτων. Σε μια παρουσίαση σε άλλους CEO, ο Doyle περιέγραψε δύο μεγάλες προκλήσεις που εμποδίζουν τις εταιρείες και τα άτομα να είναι πιο ειλικρινή σχετικά με την αποτυχία. Η πρώτη πρόκληση, λέει, είναι αυτό που αποκαλεί «προκατάληψη παραλείψεων» – την πραγματικότητα ότι οι περισσότεροι άνθρωποι με μια νέα ιδέα επιλέγουν να μην ακολουθήσουν την ιδέα γιατί αν δοκιμάσουν κάτι και δεν πετύχει, η οπισθοδρόμηση μπορεί να βλάψει την καριέρα τους. Η δεύτερη πρόκληση είναι να ξεπεραστεί αυτό που αποκαλεί «αποστροφή για την ήττα» – την τάση των ανθρώπων να παίζουν για να μην χάσουν αντί να παίζουν για να κερδίσουν, γιατί για τους περισσότερους από εμάς, «Ο πόνος της ήττας είναι διπλάσια από την ευχαρίστηση της νίκης».
Η δημιουργία «της άδειας για αποτυχία είναι επικοδομητική», εξηγεί ο Ντόιλ, και απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία – γι’ αυτό ονόμασε την παρουσίασή του, ζητώντας συγγνώμη για την ταινία Apollo 13, «Η αποτυχία είναι μια επιλογή». Και αυτό μπορεί να είναι το πιο σημαντικό μάθημα από όλα. Απλώς ρωτήστε τον Reed Hastings, τον Jeff Bezos ή τον νέο CEO της Coca-Cola: Δεν υπάρχει μάθηση χωρίς αποτυχία, δεν υπάρχουν επιτυχίες χωρίς πισωγυρίσματα.
