Με τις διεθνείς εξελίξεις να «τρέχουν» και το οικονομικό επιτελείο να κάνει υπολογισμούς μέχρι και την τελευταία στιγμή, στο γραφείο του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, υπάρχουν προτάσεις για έκτακτά και μόνιμα μέτρα. Σε πρώτο πλάνο βρίσκονται τα μέτρα στήριξης που θα επαναληφθούν στο τέταρτο τρίμηνο του χρόνου.
Αναλυτικά αυτά είναι:
» Επιδότηση ρεύματος: Προτεραιότητα θα αποτελέσει η συνέχιση της στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Η αρχική παρέμβαση που είχε υπολογιστεί ότι θα φτάσει τα 2 δισ. ευρώ, εκτιμάται πλέον ότι θα αυξηθεί στα 3-3,5 δισ. ευρώ ώστε να συνεχίσει να απορροφά έως και το 90% της ρήτρας αναπροσαρμογής που βάζει φωτιά στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος μέχρι και τα μέσα του επόμενου χρόνου όπως είχε εξαγγελθεί αρχικά.
» Νέα επιταγή ακρίβειας: Τρεις μήνες μετά την πρώτη εφαρμογή της, εξετάζεται μια ακόμη παρέμβαση για τους οικονομικά ασθενέστερους οι οποίοι πιέζονται αναλογικά περισσότερο όχι μόνο από τις ανατιμήσεις των ενεργειακών προϊόντων αλλά και από τις αυξήσεις σε τρόφιμα και άλλα είδη οικιακής κατανάλωσης. Δεδομένο είναι ότι τα 200 ευρώ για περίπου 2 εκατομμύρια δικαιούχους της πρώτης φοράς θα αυξηθούν. Αντικείμενο συζήτησης είναι αν θα αυξηθεί οριζόντια ή αν τελικά θα επιλεγεί αναλογική αύξηση. Στο τραπέζι βρίσκεται και το ενδεχόμενο να δίνεται ένα μπόνους αν το επίδομα χρησιμοποιείται μέσω «ηλεκτρονικού πορτοφολιού» ώστε να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αγορά τροφίμων.
» Αυξημένο επίδομα θέρμανσης: Μαζί με τα έκτακτα μέτρα το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει για φέτος και μια έκτακτη παρέμβαση σε ένα μόνιμο μέτρο. Αφορά μια αύξηση του επιδόματος θέρμανσης με την αύξηση του βασικού ποσού πάνω στο οποίο υπολογίζεται το επίδομα θέρμανσης από τα 300 στα 350 ευρώ. Μέσω του επιδόματος θέρμανσης θα υπάρχει ειδική μέριμνα για μεγαλύτερη επιδότηση του 30% των νοικοκυριών που καταναλώνουν για θέρμανση φυσικό αέριο.
» Fuel Pass 3: Στα σχέδια του οικονομικού επιτελείου βρίσκεται και μια 3η επιδότηση στα καύσιμα κίνησης για τους τελευταίους μήνες του χρόνου. Επειδή όμως δεν μπορεί να υπολογιστεί από τώρα η τιμή των τελικών προϊόντων πετρελαίου το ποσοστό της επιδότησης και τα κριτήρια των δικαιούχων θα αναπροσαρμοστούν μέχρι και το τέλος του μήνα.
Σταυρόλεξο
Το πιο… δύσκολο σταυρόλεξο είναι οι μόνιμες παρεμβάσεις για το 2023 λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί για τον επόμενο χρόνο. Εδώ υπάρχουν μέτρα δύο ταχυτήτων: Τα «σίγουρα», δηλαδή αυτά που έχουν ήδη ανακοινώσει ο πρωθυπουργός και στελέχη του οικονομικού επιτελείου και οι «προτάσεις» που έχουν γίνει από το οικονομικό επιτελείο. Στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται:
1 Η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα και στους συνταξιούχους. Το μέτρο, όπως υλοποιήθηκε το 2020 και το 2021, είχε κόστος περίπου 800 εκατ. ευρώ. Η επέκταση του μέτρου στον δημόσιο τομέα θα απαιτήσει επιπλέον δημοσιονομικό χώρο ύψους 450 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο μέτρο έχει ήδη «κλειδώσει» και θα εφαρμοστεί σε κάθε περίπτωση τον επόμενο χρόνο.
2 Συνέχεια του πρώτου, ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους, θα είναι και η κατάργηση της έκτατης εισφοράς 1% στις ασφαλιστικές εισφορές που επιβλήθηκε εν μέσω Μνημονίων ώστε να ενισχυθούν επιπλέον τα εισοδήματά τους.
3 Η πρώτη αύξηση συντάξεων ύστερα από 12 χρόνια για περίπου 1 εκατ. συνταξιούχους που δεν έχουν προσωπική διαφορά, σε ποσοστό 6-6,5%, αφού θα δοθεί ως αύξηση το μισό της αύξησης του πληθωρισμού και το μισό από την αύξηση του ΑΕΠ. Με βάση τις μαρτυρίες αρμοδίων πηγών του υπ. Οικονομικών, το μέτρο θα ενταχθεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που θα κατατεθεί το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου, ενώ το εκτιμώμενο κόστος θα είναι περίπου 450 εκατ. ευρώ.
4 Η οριστική λύση με το θέμα των αναδρομικών για την περικοπές που έγιναν το 2012 μετά τις κύριες συντάξεις και για τις επικουρικές συντάξεις και τα δώρα. Οι Βρυξέλλες χτυπούν σε κάθε ευκαιρία ένα δημοσιονομικό καμπανάκι για τα αναδρομικά των συντάξεων πολύ περισσότερο μετά την απόφαση του ΣτΕ με την οποία δικαιώνονται οι συνταξιούχοι που προσέφυγαν στα δικαστήρια για τις περικοπές που έγιναν το 2012 στις επικουρικές και στα δώρα. Η υπόθεση είναι μια δημοσιονομική βόμβα αφού η κάλυψη των απαιτήσεων της απόφασης του ΣτΕ απαιτεί δαπάνη 2,5 δισ. ευρώ που είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να βρεθεί με τις σημερινές δημοσιονομικές συνθήκες. Η λύση που εξετάζεται είναι μια πρόταση ανάλογη με αυτή που είχαμε και για τις κύριες συντάξεις ώστε να κλείσει οριστικά το θέμα. Αν τελικά πληρωθούν μόνο οι περίπου 200.000, οι οποίοι είχαν προσφύγει στα δικαστήρια, θα πρέπει να υπολογίζεται κόστος κατ’ ελάχιστον 600 εκατ. ευρώ.
5 Η νέα αύξηση του κατώτερου μισθού από τον Μάιο. Με δεδομένη τη μεγάλη απώλεια της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών λόγω πληθωρισμού, το οικονομικό επιτελείο θέλει να υπάρξει σύντομα μερική αναπλήρωση, ειδικά για τους χαμηλόμισθους. Στην κατεύθυνση αυτή, θα υπάρξει έναρξη των σχετικών διαπραγματεύσεων με την αλλαγή του χρόνου ώστε μέχρι και τον Μάιο ο κατώτερος μισθός να έχει ενσωματώσει και την τρίτη αύξηση φτάνοντας μάλλον στα 751 ευρώ.
6 Το πρόγραμμα στέγασης νέων ζευγαριών που εξαγγέλθηκε πρόσφατα, το οποίο ανάλογα με την ταχύτητα της εφαρμογής του θα έχει κόστος περίπου 1,5 δισ. ευρώ αλλά σε μεγάλο βάθος χρόνου.
» Στα μέτρα μέσα από τα οποία θα επιλεγούν αυτά που θα ολοκληρώσουν το πακέτο της ΔΕΘ περιλαμβάνονται:
1 Η νέα παράταση στη μονιμοποίηση των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν από τα μέσα του 2020 για εστίαση, τουρισμό, μεταφορές, θέατρα, κινηματογράφους και από το 2021 για τα γυμναστήρια και τις σχολές χορού. Το μέτρο έχει κόστος περίπου 280 εκατ. ευρώ και η ισχύς του λήγει στο τέλος του χρόνου. Το μέτρο υποστηρίζεται από το υπ. Οικονομικών, αφού αφορά σε σημαντικούς κλάδους της οικονομίας, οι οποίοι πλήττονται σήμερα από τον υψηλό πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση.
2 Η έναρξη της σταδιακής κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος. Στο τραπέζι βρίσκεται και μια μείωση έως 50% στο τέλος επιτηδεύματος που φέρνει στα ταμεία περίπου 650 εκατ. ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επισημάνει στην τελευταία έκθεση με βάση το ευρωπαϊκό εξάμηνο την κατάργησή του, αφού δεν αποτελεί αναλογικό φόρο και είναι εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα.
3 Ενα μέτρο που εξετάζεται να εφαρμοστεί από τον επόμενο χρόνο είναι η μόνιμη μείωση των φορολογικών συντελεστών από το 22% στο 20% με επιπλέον κόστος 300-350 εκατ. ευρώ. Το τελευταίο αυτό μέτρο θα αποφασιστεί μόλις ολοκληρωθούν και οι αναθεωρημένες προβλέψεις για το 2023.
