Αναστροφή των κοινωνικών τάσεων, όταν παρέλθει ο εφιάλτης της πανδημίας του κορωνοϊού, με περισσότερες κοινωνικές συναναστροφές, χαλάρωση στον τρόπο που ξοδεύουμε χρήματα, στροφή στα πάρτι με αχαλίνωτο σεξ και απομάκρυνση από τη θρησκεία προβλέπει ο εξέχων ερευνητής του Γέιλ, δρ Νίκολας Χρηστάκης.
Όπως εξηγεί στο βιβλίο του με τίτλο “Apollo’s Arrow: The Profound and Enduring Impact of Coronavirus on the Way We Live” («Το Βέλος του Απόλλωνα: Η Βαθιά και Διαρκής Επίπτωση του Κορωνοϊού στον Τρόπο Ζωής Μας») o ελληνικής καταγωγής ειδικός κοινωνικής επιδημιολογίας του φημισμένου Αμερικανικού Πανεπιστημίου, που ειδικεύεται στα συμπεριφορικά μοτίβα, η ανθρωπότητα έχει ξαναζήσει μεγάλες πανδημίες – απλά μάς φαίνεται παράξενο γιατί είναι η πρώτη πανδημία που βιώνει η γενιά μας.«Ο κόσμος μας έχει αλλάξει, υπάρχει ένα νέο θανατηφόρο παθογόνο που κυκλοφορεί, δεν είμαστε οι πρώτοι άνθρωποι που αντιμετώπισαν αυτήν την απειλή και πολλά θα μας ζητηθούν. Θα πρέπει να μεγαλώσουμε με αυτό», δηλώνει στον Guardian ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Yale.
Μετά την απομόνωση και την εσωστρέφεια, η απελευθέρωση
Η εμπειρία από παρόμοιες πανδημίες στο ρου της ανθρώπινης ιστορίας δείχνει ότι οι άνθρωποι τείνουν να απομονώνονται προκειμένου να προστατευθούν, για να αποζητήσουν απεγνωσμένα τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μετά την εξαφάνιση της απειλής.
Όπως επισημαίνει, πολλές από τις κοινωνικές τάσεις, που είδαμε στη διάρκεια αυτής της χρονιάς αντανακλούν εκείνες προηγούμενων υγειονομικών κρίσεων.«Κατά τη διάρκεια των επιδημιών, ερχόμαστε πιο κοντά στη θρησκεία, οι άνθρωποι γίνονται πιο απροσδόκητοι, εξοικονομούν χρήματα, γίνονται ριψοκίνδυνοι. Τα βλέπουμε όλα αυτά τώρα όπως έχουν συμβεί για εκατοντάδες χρόνια κατά τη διάρκεια επιδημιών».
Αλλά όπως έγινε και μετά την πανδημία της ισπανικής γρίπης, έτσι και τώρα ο κόσμος που θα αναδυθεί μετά την πανδημία θα ακολουθήσει τα μοτίβα του παρελθόντος τόσο στο οικονομικό επίπεδο όσο και σε εκείνο της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
«Το 2024 όλες αυτές οι τάσεις θα αναστραφούν. Οι άνθρωποι θα αποζητούν απεγνωσμένα τις κοινωνικές επαφές», λέει, αναφέροντας ως παραδείγματα μια χαλάρωση στις καταναλωτικές μας συμπεριφορές, μια αναστροφή της θρησκευτικότητας και μια σεξουαλική απελευθέρωση.
Τι λέει για την οικονομική κρίση
Το χρονοδιάγραμμα του δρος Χρηστάκη για την ανάκαμψη των οικονομιών εξαρτάται από την πορεία των εμβολιασμών, που έχουν ήδη ξεκινήσει στη Βρετανία και τις ΗΠΑ και οσονούπω στην Ευρώπη και τη χώρα μας.
Για την κρίση στην οικονομία, ο καθηγητής σχολιάζει: «Πολλοί φαίνεται ότι θεωρούν πώς οι ενέργειες των κυβερνήσεων προκαλούν επιβράδυνση της οικονομίας, αλλά αυτό είναι λάθος. Ο ιός προκαλεί την επιβράδυνση, επειδή και στους αρχαίους χρόνους κατέρρευσαν οι οικονομίες στη διάρκεια πανδημιών, ακόμη κι όταν δεν υπήρχαν κυβερνήσεις που να διατάζουν το κλείσιμο των σχολείων και των εστιατορίων».
Ελπίδα για τα εμβόλια
Όπως τονίζει ο επιφανής καθηγητής, το γεγονός ότι έχουμε εμβόλια για τον κορωνοϊό δείχνει ότι η ανθρωπότητα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση για να αντιμετωπίσει την πανδημία απ’ ό,τι στο παρελθόν καθώς ένας εμβολιασμός του 75% του παγκόσμιου πληθυσμού θα νικήσει πολύ νωρίτερα τον κορωνοϊό, απ’ ό,τι αν τον αφήναμε να ακολουθήσει τη φυσική του πορεία.
«Είμαστε η πρώτη γενιά ανθρώπων που αντιμετωπίζει μια τέτοια απειλή και μπορεί να την αντιμετωπίσει σε πραγματικό χρόνο με αποτελεσματικά φάρμακα. Αυτό είναι ένα θαύμα», λέει.
Τα λάθη της ανθρωπότητας
Παραδέχεται, βέβαια, ότι έχουν γίνει λάθη στον τρόπο αντίδρασης ορισμένων ανθρώπων έναντι της πανδημίας, όπως το γεγονός ότι έπεσαν θύματα παραπληροφόρησης και αντέδρασαν σε απλά μέτρα αναχαίτισης της διασποράς του κορωνοϊού, όπως οι μάσκες και η τήρηση κοινωνικών αποστάσεων.
«Ως κοινωνία αποδειχθήκαμε πολύ ανώριμοι. Θα μπορούσαμε να τα πάμε καλύτερα», σχολιάζει.
Ωστόσο, πολλές από τις δυσκολίες που συνόδευσαν την πανδημία ήταν αναπόφευκτες, λέει παραπέμποντας στα συμπεράσματα από τη μελέτη παρόμοιων υγειονομικών κρίσεων στο παρελθόν.
Υπομονή και τήρηση των μέτρων
Ο δρ Χρηστάκης απευθύνει έκκληση στους ανθρώπους να έχουν προσηλωμένο το βλέμμα τους στη γραμμή του τερματισμού, καθώς και να συνεχίσουν να τηρούν τα υγειονομικά μέτρα και να ακούνε τους ειδικούς για την εξάλειψη της πανδημίας.
«Ο κόσμος μας έχει αλλάξει. Κυκλοφορεί ένα νέο θανατηφόρο παθογόνο. Δεν είμαστε οι πρώτοι άνθρωποι που βρέθηκαν αντιμέτωποι με τέτοια απειλή. Θα μας ζητηθούν πολλά και θα πρέπει να δείξουμε ωριμότητα», καταλήγει ο δρ Χρηστάκης.
